مدت زمان پاسخگویی به هر سوال بین 24 تا 72 ساعت است.

لطفا قبل از 72 ساعت از پیگیری سوال و یا ارسال سوال مجدد خودداری فرمائید.

از طریق بخش پیگیری سوال، سوال خود را پیگیری نمایید.

captcha
انصراف

زمان پاسخگویی به سوالات بین 24 تا 72 ساعت می باشد.

انصراف
چینش بر اساس:حروف الفباجدیدهاپربازدیدها

Gizlində haram işlər qörənlər

Ayrı-ayrı şəxslər öz mənzillərində, xəlvətdə və başqalarına maneçilik yaratmadan aşağıda sadalanan haram işlər görürlər. İcazəli qazı haram iş törətdiklərinə görə belə fərdləri təzir edə bilərmi? Yoxsa belə bir iş görməyə şəri əsas yoxdur? 1) Əxlaqsız video filmlərə tamaşa etmək; 2) Günah musiqilərin lent yazılarını dinləmək; 3) Əcnəbi qadınların əxlaqsız, intim xarakterli şəkillərini saxlamaq; 4) Qumar alətlərini evdə saxlamaq və onlardan şəxsi istifadə.

Qazı belə hallar üçün də icazəli olarsa və belə hallar barəsində adi yollarla dəlil-sübutlar (elm) əldə edərsə, təzir etmək lazımdır. Amma əgər bu kimi ölçülər fəsadlarla nəticələnəcəksə, onu məxfi saxlamaq lazımdır. Əgər məhkəməyə çağırmaq, xəbərdarlıq etmək, nəsihət vermək və öhdəlik (iltizam) almaqla bu işdən çəkinərsə, həmin miqdarla kifayətlənmək lazımdır.

دسته‌ها: QəzavətTəzirlər

Qazının əsaslandığı fakt və sübutlar

. Əgər tibbi bir məsələ ilə əlaqədar həkimin qoyduğu diaqnoz, lent yazısı, filmlər, şəkillər və portretlər, adi və rəsmi sənədlər kimi faktlar qazının (hər hansı bir hadisə ilə bağlı) yəqininə səbəb olarsa, qazı onlara əsaslanıb qərar çıxara bilərmi? Başqa sözlə, qazının hökmdə istinad etdiyi faktlar yalnız şəriətdə deyildiyi kimi bəyyinə, and içmək və iqrarla xülasələnir, yoxsa qazı üçün yəqinlik gətirən hər hansı bir fakt onun çıxardığı hökmdə istinad mənbəyi ola bilər?

Aqil insanların qəbul etdiyi mötəbər sənəd və əlyazmalar yuxarıda deyildiyi kimi, şəri höccət və sübut sayılır. Lakin lent yazısı, film və bu kimi faktların etibarlı olmasını sübut edən bir dəlil yoxdur. Qazının elminin hücciyyəti yalnız hiss və duyğu orqanları vasitəsilə (məsələn, müşahidə), ya da hissə yaxın vasitələrlə (məsələn, Həzrət Əlidən (əleyhis-səlam) nəql olunan qul-ağa arasında, habelə iki qadının arasında uşaq üstündə yaranan mübahisəli məsələlər) yaranan hallardadır. Bu barədə “qazının elmi” bölümündə ətraflı şəkildə söhbət açmışıq.

دسته‌ها: Qəzavət

Bir qazının çıxardığı hökmün başqa qazı tərəfindən ləğv edilməsi

Bir qazı başqa bir qazının hökmünü ləğv edə (qüvvədən sala) bilərmi? Bu iş caiz deyilsə, ölkənin Ali məhkəməsi tərəfindən bir qazının qərarını pozmaq üçün hansı yol vardır?

“Birinci dərəcəli ünvanlar” baxımından cinayət işlərinə yenidən baxmaq üçün təkcə çıxış yolu budur: birinci mərhələdə olan qazılara göstəriş verilməlidir ki, mühüm məsələlərin (məsələn, qətl hadisələrində, mühüm mülki məsələlərdə və s.) ilkin mərhələsində qəti qərar çıxarmasınlar və yalnız öz məşvərət yönlü nəzər və məsləhətlərini qeyd etsinlər. Başqa sözlə, belə məsələlərdə hökm vermək (qərar çıxarmaq) onların qəzavət hüquqları dairəsindən xaricdir. Bununla da işlərə yenidən baxmaq üçün şərait yaranacaq və ikinci hakim cinayət işi üzrə bütün lazımi işləri apara, əlavə olaraq, birinci qazının məsləhətlərindən də istifadə edə biləcəkdir. Əlbəttə, bu, şikayət edən tərəflərin işə yenidən baxılmasını tələb etdikləri hallardadır. Amma əgər onlar işə yenidən baxılmasını tələb etməsələr, birinci qazı qəti qərar çıxara bilər. (Yəni bu halda hökm inşa etmək hüququna malikdir.)

دسته‌ها: Qəzavət

Yazılı sənədlərin məhkəmə prosesində etibarı

Aşağıda qeyd olunanları nəzərə alsaq, qazı indiki zamanda rəsmi sənədləri etibarlı sayıb, onları öz çıxardığı qərarlar üçün əsas tuta bilərmi?a) Bir çox şərait, hallar və əlamətlər mövcuddur ki, ürf (camaat) içində bu sənədləri tərtib edənlərə etibar edilməsinə, habelə rəsmi sənədlərə etimad göstərilməsinə səbəb olur. Məsələn, qanunu pozmuş notariuslara tətbiq edilən cinayət və hüquqi cəzaların mövcudluğu, rəsmi sənədlər üçün kontorları yoxlayan daimi müfəttişlərin mövcud olması və digər tərəfdən də dəftərxana müdirlərinin (notariusların) onlara müraciət edənlərin etibarını qazanmaq üçün öz işlərinə böyük diqqətlə yanaşmaları;b) Camaatın hüquqi və iqtisadi əlaqələrinin böyük hissəsi, habelə istintaq məsələləri rəsmi sənədlər əsasında qurulur, belə ki, bu sənədlər (məsələn, şəxsiyyət vəsiqəsi, evlilik haqqında şəhadətnamə, torpaq sahəsi, mənzil, avtomobil və s.- in mülkiyyətinə aid olan sənədlər) mövcud olmadıqda cəmiyyətin bu qisim məişət nizam-intizamında hərc-mərclik yaranacaqdır. c) Böyük fəqihlərin, xəttin və yazının etibarlı sayılmaması üçün qeyd etdikləri dəlillər: məsələn, yalan olması ehtimalı və ya katibin məqsədinin yazılanların olmaması ehtimalı camaat arasında bu sənədlər barəsində qəbul olunmur.

Kətbi (yazılı) imza şifahi inşa hökmündədir. Buna görə də hazırkı mötəbər sənədlər hüccətdir (dəlildir). Biz, “Ürvətül-vusqa” kitabının təliqəsinin ikinci cildində bu məsələ üçün kifayət qədər dəlil və sübut yazmışıq.

دسته‌ها: Qəzavət

Qazının elm əsasında verdiyi hökmün əsası

. İslam respublikasının möhtərəm qazılarının (hakimlərinin) elm (yəqin) əsasında verdikləri hökmlər, nəticə və hökm baxımından iqrar və etiraf əsasında çıxarılan qərar kimidir, yoxsa sübut və dəlil əsasında çıxarılan qərar kimidir, və ya üçüncü yol var ki, heç biri kimi olmayacaqdır?

Hər bir şəraitdə o şəraitin sübut və dəlilinə tabe olmaq lazımdır. Məsələn, hufeyrədən (daşqalaq çalasından) qaçmaq məsələsində dəlil və sübutlar qazının elminə (məlumatına) şamil olmur və cəza qanunu qüvvədən düşmür.

دسته‌ها: Qəzavət

Hüquqi və cəza zamanının ötməsi

Öz nəzərinizi hüquqi zamanın ötməsi (elə zaman müddətinin ötməsidir ki, ondan sonra iddia bir daha məhkəmədə dinlənmir) və cəza zamanının ötməsi (elə zaman müddətinin keçməsidir ki, ondan sonra müqəssir şəxs bir daha təqib olunmur, əgər təqib olunubsa da, daha axtarış davam edilmir, və ya qəti hökm çıxarılmışdırsa, artıq hökm icra olunmur.) barəsində bəyan edin.

Zahirən, İslami-fiqhi qanunların içərisində “zamanın keçməsi” adında bir əsasımız yoxdur. Bu barədə mövcud olan yalnız budur ki, bəzən zamanın ötməsi haqq sahibinin öz haqqından keçməsinə və onun bəraət almasına qəti dəlil (sübut) və ya şəri höccət olur. Bəzən də mümkündür ki, ikinci dərəcəli ünvanlar belə cinayət işlərinə baxılmasına və ya hüquqi işlərin aparılmasına mane olsun. Lakin bu iki haldan başqa zahirən zamanın ötməsi adınada heç bir məsələ mövcud deyil.

دسته‌ها: Qəzavət
پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی