جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که از هر منبعی اطمینان به اوّل ماه پیدا کنند شکستن روزه جایز است.

رؤیت هلال حکم شرعی نیست تا نیاز به تقلید داشته باشد بلکه تشخیص موضوع است که باید برای مکلف ثابت شود و از قول هرکسی برای اوثابت شد می‌تواند طبق آن عمل کند، مگر این‌که بداند مستند حاکم یا مرجع تقلید اشتباه بوده، در این صورت عید حتی با حکم حاکم نیز ثابت نمی‌شود.

هرکس از گفته مراجع تقلید اطمینان به حلول شوال پیدا کنند طبق آن عمل کند.

برای بلاد شرقی مانند مثال مزبور حتما رویت حاصل می شود و وجود موانع مشکلی در حلول ماه ایجاد نمی کند.

اوّل ماه به‌وسیله تقویم‌ها و محاسبات منجّمين ثابت نمی‌شود، هرچند آن‌ها اهل اطّلاع و دقّت باشند، مگر اين‏كه از گفته آن‌ها يقين حاصل گردد.

اوّل ماه از پنج طريق ثابت می‌شود:1- ديدن ماه با چشم، امّا ديدن با دوربين و وسايل ديگرى از اين قبيل كافى نيست.2- شهادت عدّه‏اى كه از گفته آن‌ها يقين پيدا شود (هرچند عادل نباشند، همچنين هر چيزى كه مايه يقين گردد).3- شهادت دو مرد عادل، ولى اگر اين دو شاهد صفت ماه را برخلاف يكديگر بگويند، يا نشانه‌هایی بدهند كه دليل بر اشتباه آن‌هاست به گفته آن‌ها اوّل ماه ثابت نمی‌شود.4- گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه شعبان كه اوّل ماه رمضان با آن ثابت می‌شود، يا گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه رمضان كه اوّل ماه شوال ثابت مى‏شود (البتّه اين در صورتى است كه اوّل ماه قبل مطابق همين طرق ثابت‌شده باشد).5- حكم حاكم شرع، به اين صورت كه براى مجتهد عادلى اوّل ماه ثابت شود و سپس حكم كند كه آن روز اوّل ماه است، در اين صورت پيروى از او بر همه لازم است، مگر كسى كه يقين به‌اشتباه او دارد.

درصورتی‌که عرفاً به او دیوانه و مجنون بگویند و یا اینکه نتواند وقت نماز را تشخیص دهد، نماز از او ساقط می‌شود.

مسافرانى كه بعدازظهر به وطن يا محلّ اقامت می‌رسند نمی‌توانند روزه‌بگیرند، اما مستحب‏ است اعمالى كه روزه را باطل می‌کند ترك كنند.

این مسئله دو صورت دارد: گاه براى طبیب خوف ضرر حاصل می‌شود، یعنى احتمال قابل‌توجهى نسبت به زیان داشتن روزه براى او حاصل می‌شود، در اینجا می‌تواند همان را به بیمار منتقل کند، چنانچه بیمار از قول طبیب خوف ضرر پیدا کرد روزه را ترک می‌کند. صورت دوّم آن است که احتمال ضعیف و کم‌رنگی باشد، در اینجا نمی‌توان ترک روزه را به بیمار توصیه کند.

نيّت وقت معيّنى ندارد، بلكه هر موقعى تا قبل از اذان صبح نيّت كند كافى است و همین‌که براى خوردن سحرى برمی‌خیزد، اگر از او سؤال شود منظورت چيست؟ بگويد: «قصد روزه‌دارم» كافى است.

اگر در ماه رمضان نيّت را فراموش كند چنانچه تا قبل از اذان ظهر يادش بيايد و فوراً نيّت كند و كارى كه روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد روزه‌اش صحيح است، امّا اگر بعدازظهر نيّت كند صحيح نيست.

در هرجایی که بتوان با حضور قلب بیشتر باخدا راز و نیاز کرد می‌توان مراسم شب قدر را برگزار کرد. البته درصورتی‌که مانعی نباشد بهترین حالت حضور در جمع مؤمنین و شرکت در مساجد، حسینیه‌ها و بقاع متبرکه است.