مدت زمان پاسخگویی به هر سوال بین 24 تا 72 ساعت است.

لطفا قبل از 72 ساعت از پیگیری سوال و یا ارسال سوال مجدد خودداری فرمائید.

از طریق بخش پیگیری سوال، سوال خود را پیگیری نمایید.

captcha
انصراف

زمان پاسخگویی به سوالات بین 24 تا 72 ساعت می باشد.

انصراف
چینش بر اساس:حروف الفباجدیدهاپربازدیدها

اجبار زارعان به عقد قراردادهایی به‌منظور سلب حق ارتفاع از آنان

همان‌گونه كه مستحضريد بر اساس مادّه يك قانون توزيع عادلانه آب مصوّب 16/12/1361 مجلس شوراى اسلامى، آب‌های جارى در رودها از مشتركات بوده و در اختيار حكومت اسلامى است. با توجّه به مادّه مذكور به سؤال زير پاسخ دهيد:زارعين در طول دو سه نسل بر روی زمين كشاورزى زراعت می‌کنند. عملاً ازنظر عرفى داراى حق ارتفاق (حقّ نسق و حقّابه) هستند. مالك از مدّتى قبل (حدود 30 سال) براى سلب اين حق از زارعان، آنها را مجبور به عقد قراردادهاى كوتاه مدّت (6 ساله) كرده است. زارعان بدون آن‌که بدانند اين قرارداد مكتوب، چه عواقبى دارد آن را امضا کرده‌اند. حال مالك ادّعا می‌کند بعد از پايان قرارداد، آنها هیچ‌گونه حقّى (حق نسق وحقّابه) ندارند. لطفاً بفرماييد: آيا با اين حيله حقّ زارعان از بين می‌رود؟

هرگاه زارعان در آنجا عرفاً داراى چنان حقّى باشند با این‌گونه قراردادها نمی‌توان حقّ آنها را سلب كرد؛ مگر اینکه در قرارداد نسبت به سلب چنان حقوقى تصريح شود.

دسته‌ها: احکام مزارعه

مزارعه دادن زمینی که به‌صورت مزارعه در اختیار کشاورز است

زمین‌های کشاورزى از قدیم الایّام به‌طور مزارعه در اختیار زارعین بوده و زارع هرساله مبلغى به مالک می‌پرداخته است. آیا زارع می‌تواند این زمین را به مبلغى بیشتر به دیگران جهت زراعت یک‌ساله اجاره دهد؟

اگر صاحب زمین با مستأجر شرط مباشرت نکرده باشد، اجاره دادن آن اشکالى ندارد، ولو به زیادتر ازآنچه که اجاره داده است; ولى احتیاط واجب آن است که کارى روى زمین انجام داده باشد، یا وسیله‌ای بر آن اضافه کند.

دسته‌ها: احکام مزارعه

تکلیف زمینی که نَسَق آن را به اسم کشاورز ثبت کرده‌اند

قبل از انقلاب اسلامى زمین مالک در دست کشاورز بوده و آن را کشت می‌کرده است، از طرف حکومت آن زمان نَسَق زمین را به اسم آن کشاورز ثبت کرده‌اند، آیا این نَسَق بندى حقّى براى کشاورز ایجاد می‌کند که بعدازآن قابل نقل باشد؟

چنانچه حقّ نسق در حال حیات براى زارع و بعد از ممات براى فرزندان او جزء عرف محل باشد، از قبیل شرط ضمن العقد در قراردادهاى مزارعه با زارعین محسوب می‌شود و این حق براى او و فرزندانش شرعى خواهد بود.

دسته‌ها: احکام مزارعه

حق کشاورز نسبت به زمینی که مدت طولانی روی آن کارکرده

کشاورزى هستم که حدود چهل سال است به‌صورت ارباب و رعیتی روى زمین مالک، کشاورزى نموده‌ام; اکنون مالک قصد گرفتن زمین را از این‌جانب دارد. آیا حقیر به‌عنوان زارعى که حدود چهل سال روى زمین او کارکرده و زمین او را حفظ کرده و هرسال مبلغى را به‌عنوان حقّ ارباب به او پرداخت‌نموده‌ام، حقّى دارم؟

اگر قراردادى با او در این مورد داشته باشید، حق‌دارید. همچنین اگر در عرف و عادت محل این باشد که براى این‌گونه کارگران حقّ خاصی قائل می‌شوند و طرفین با علم و آگاهى بر این مسئله اقدام نموده‌اند، حق براى شما ثابت می‌شود (مطابق آنچه معمول محل است) در غیر این صورت حقّى ندارید; هرچند مستحب است مالک زمین، ملاحظه حال شمارا بنماید.

دسته‌ها: احکام مزارعه

تکلیف مزارعه اگر زراعت ممکن نشود

هرگاه به‌واسطه پيش آمدى زراعت در زمين ممكن نشود، مثلاً قنات‌ها خراب شود و آب قطع گردد، تکلیف چیست؟

درصورتی‌که مقدارى از زراعت به‌دست‌آمده حتّى مثل قصيل (علف) كه می‌توان آن را به‏ حيوانات داد آن مقدار مطابق قرارداد مال هردوی آنهاست و در بقيّه، مزارعه باطل است.

دسته‌ها: احکام مزارعه

نحوه تقسيم در صورت عدم سود

اگر مدّت مزارعه تمام شود و حاصل به دست نيايد، تکلیف چیست؟

هرگاه مدّت مزارعه تمام شود و حاصل به دست نيايد، چنانچه براثر كوتاهى زارع باشد صاحب زمين می‌تواند زارع را وادار كند كه زراعت را بچيند، ولى اگر به خاطر عقب افتادن سال باشد (طبق آنچه متعارف است) مالك بايد صبر كند و اگر هیچ‌کدام نباشد و چيدن زراعت باعث ضرر و زيان زارع شود و مالك ضررى نبيند نيز بايد صبر كند، امّا درصورتی‌که ضرر متوجّه او شود حق دارد زارع را وادار به چيدن زراعت كند.

دسته‌ها: احکام مزارعه

معنی مزارعه

لطفاً بفرمایید که مزارعه چه نوع معامله‌ای است؟

«مزارعه» آن است كه صاحب زمين، زمين خود را در اختيار زارع بگذارد تا زراعت كند و سهم معيّنى از حاصل را به مالك دهد. قرارداد مزارعه ممكن است با صيغه لفظى باشد، مثلاً بگويد: «من اين زمين را در برابر یک‌سوم حاصل آن براى مدّت دو سال در اختيار تو مى‏گذارم و زارع بگويد: قبول كردم»، يا بدون آن‏كه صیغه‌ای بخواند زمين را براى زراعت در اختيار او بگذارد و او تحويل بگيرد (البتّه گفتگوهاى لازم درباره مدّت و مقدار حصّه و مانند آن بايد قبلاً شده باشد).

دسته‌ها: احکام مزارعه
پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی