جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مال المصالحه : مالى كه مورد صلح ميان دو يا چند نفر قرار گرفته است.

عقد صلحى است كه بر انجام كار يا پرداخت مال توسط طرفين صلح و يا يكى از آن دو، معلق گشته است.

سازش طرفين ـ اينكه كسى مال يا حق خود را براى توافق وسازش به ديگرى واگذار كند. (عقدى است كه طى آن طرفين رضايت خود را بر تمليك مال، بخشيدن قرض يا اسقاط حق و ... اعلام مى‌كنند).

هرگاه با رضایت داده شود اشکال ندارد و همچنین اگر آن پول به مقدار زیان و خسارتى باشد که به متجاوز علیه وارد شده است خواه طرف راضى باشد یا نباشد.

ظاهر اين است كه اين واگذارى به صورت هبه، يا صلح بلاعوض- كه‏ آن هم مفهوم هبه را دارد- مى‏باشد، بنابراين چنانچه مورد هبه را تحويل داده، صحيح است و خيار فسخى كه براى خودش قرار داده، آن هم مشكلى ندارد، امّا اگر تحويل نداده باطل است.

سازش طرفين ـ اينكه كسى مال يا حق خود را براى توافق وسازش به ديگرى واگذار كند. (عقدى است كه طى آن طرفين رضايت خود را بر تمليك مال، بخشيدن قرض يا اسقاط حق و ... اعلام مى‌كنند). انواع آن: صلح معوض ، صلح غیر معوض و صلح تعلیقی

اگر مصالحه در مقابل اصل وام باشد صحیح است ولی اگر در مقابل وام و بهره باشد نسبت به بهره باطل است.

هرگاه كسى از ديگرى طلبى دارد كه وقت آن نرسيده است چنانچه طلب خود را به مقدار كمترى صلح كند و مقصودش اين باشد كه از مقدارى از طلب خود بگذرد و بقيّه را نقداً بگيرد اشكال ندارد، مثل اين‏كه ده هزار تومان طلب دارد كه بعد از شش ماه ديگر بگيرد، از هزار تومان آن صرف نظر مى‏كند و بقيّه را با رضايت طرف مقابل بطور نقد مى‏گيرد.

اگر مصالحه با عوض بوده ملك متصالح شده است.

اگر انسان با ديگرى در امرى كه مورد اختلاف است يا امكان دارد مورد اختلاف و نزاع واقع شود سازش كند كه مقدارى از مال يا منفعت يا حقّ خود را به ديگرى واگذار نمايد، يا از طلب يا حقّ خود بگذرد و اين واگذارى بدون عوض باشد «صلح غيرمعوّض» نام دارد و صحيح است.

هر کس حق دارد در حال سلامت و در حال حیات خود هرگونه تصرّفى در اموال خود بنماید و به هر کس ببخشد.

آن دسته از صلح ها که عملا به معنای بیع است تمام احکام بیع را دارد، بنابراین حق شفعه جاری است.