جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

«ديوانه» و «سفيه» يعنى كسى كه مال خود را بيهوده مصرف مى‏كند و توانايى بر نگهدارى و معامله ندارد، حق ندارند در مال خود تصرّف كنند بلكه بايد زير نظر ولىّ آنها باشد.

كسى كه گاهى عاقل و گاهى ديوانه است تصرّفى كه در موقع ديوانگى در اموال خود مى‏كند صحيح نيست.

همراه داشتن بچه در مسجد در صورتى كه توليد مزاحمتى نكند و آنها را به مسجد و نماز علاقه‏ مند سازد مستحب است و گاه واجب، ولی راه دادن دیوانه به مسجد مکروه است.

هرگاه ديوانه يا بچه ‏اى بدون وضو دست به خطّ قرآن مى‏زند جلوگيرى او واجب نيست، امّا اگر كارى كنند كه بى ‏احترامى ‏به قرآن باشد بايد از آنها جلوگيرى كرد.

اعتكاف شخص ديوانه، حتّى ديوانه ادوارى چنانچه در دور جنونش معتكف شود و نیز اعتكاف كسى كه مست شده، يا به هر دليل ديگر از نعمت بى بديل عقل محروم است، صحيح نمى باشد.

بچه نابالغ يا ديوانه هرگاه مسّ ميّت كند، بعد از بلوغ يا عاقل شدن‏ غسل بر او واجب مى‏شود اگر كودك مميّز غسل كند، غسل او صحيح است.

هرگاه سخن از عیوب ظاهری او باشد که دیگران اطلاع دارند غیبت محسوب نمی شود هر چند احتیاط در ترک آن است.

هرگاه از بچه يا ديوانه چيزى را بطور امانت قبول كند اگر آن چيز مال خود آن بچه يا ديوانه است بايد به ولىّ او برساند و نمى‏تواند به خود او بازگرداند و اگر مال شخص ديگرى است بايد به صاحبش بدهد.

اگر آن مال تلف‏ شود بايد عوض آن را بدهد، ولى اگر كسى مالى را دست بچه يا ديوانه ‏اى ببيند كه ممكن است از بين برود و آن را بگيرد و در نگهدارى آن كوتاهى نكند ضامن نيست.

در صورتی که قیّم تشخیص داده که دیه گرفتن به نفع آن دیوانه است بعد از عاقل شدن حق قصاص ندارد در غیر این صورت حق دارد.

جایز نیست عاقل را به خاطر قتل مجنون قصاص کرد ولى دیه ثابت است.

حد او تازیانه است نه رجم.‌