4ـ استطاعت
فهرست موضوعات
جستجو 

سؤال 63ـ اینجانب با شرایط زیر و بر اساس قرعه کشى سازمان حج و زیارت انشاءالله در سال آینده عازم بیت الله الحرام خواهم بود:

1ـ هزینه کامل سفر خود و همسرم را از پول مخمّس (پولى که خمس آن پرداخت شده) تهیّه کرده ام.

2ـ کارمند هستم و حقوق متوسّطى در حدّ معمول گذران زندگى با قناعت دریافت مى کنم.

3ـ منزل مسکونى و اتومبیل سوارى ندارم، و مستأجر مى باشم.

4ـ اسباب و لوازم زندگى را در حدّ معمول و متعارف دارم.

با توجّه به توضیح بالا، آیا من و همسرم مستطیع هستیم، و حجّ ما حجّ واجب است؟

جواب: در فرض مسأله، شما و همسرتان مستطیع هستید، و حجّ بر شما و ایشان واجب است.

سؤال 64ـ شخصى جهت تشرّف به حج ثبت نام مى کند. نوبت او را براى چندین سال بعد اعلام مى کنند، حال اگر وى قبل از رسیدن نوبت پول قرض نموده، و از راه دیگرى به مکّه مشرف شود، و مناسک حج را بجاى آورد، آیا حجّ واحب (حجّة الاسلام) محسوب مى شود؟

 

جواب: اگر قبلا حج بر او واجب نشده، و قبل از فرا رسیدن نوبت جز با قرض نمى تواند به مکّه برود، چنین شخصى مستطیع نیست، و حجّ او حجّة الاسلام محسوب نمى شود، مگر این که نوبت خود را، که براى آن ثبت نام کرده، در مقابل آن به وام دهنده واگذار نماید.

سؤال 65ـ اینجانب على رغم بدهکارى، قبل از رسیدن وقت پرداخت آن، موفّق به انجام سفر حج شدم. با توجّه به این که شخص طلبکار نسبت به سفر حج من کاملا راضى بود، و نیازى به پولش نداشت، آیا حجِّ من، حجّ واجب محسوب مى شود؟

جواب: هرگاه (على رغم بدهى فوق) استطاعت مالى داشته اید، حج شما صحیح، و حجة الاسلام محسوب مى شود; مشروط بر این که پرداخت بدهى براحتى براى شما امکان پذیر باشد، ولى اگر با قرض قادر بر این سفر شده اید، مستطیع محسوب نمى شوید، و حجّ شما حجّ واجب به شمار نمى آید، مگر این که مالى معادل آن داشته باشید، و بتوانید بدهى خود را با آن اداء کنید.

سؤال 66ـ مردانى که مهریّه همسرانشان را نپرداخته اند، اگر مقدار پولى داشته باشند که براى انجام حج یا پرداخت مهریّه کافى باشد، و نتوانند با آن هر دو را انجام دهند، کدام مقدّم است؟ آیا چنین مردى مستطیع است؟

جواب: در صورتى که زن اصرار به گرفتن مهریه خود ندارد، مستطیع است.

سؤال 67ـ آیا شخص مستطیع مى تواند پول خود را به پدر و مادرش ببخشد، و خرج سفر آنها کند؟ اگر به این وسیله خود را از استطاعت خارج کند، تکلیفش چیست؟

جواب: اگر شخصاً مستطیع است باید خودش حج بجاى آورد، و با بخشش پول به والدین یا شخص دیگر، تکلیف حج از او ساقط نمى شود، و در صورتى که با بخشش پول به والدین نتواند حجّ واجب خویش را بجاى آورد، بخشش جایز نیست، هر چند بخشش او صحیح است.

سؤال 68ـ آیا شخص مستطیع مى تواند پول حج را در کارهاى خیر دیگر، مانند تهیّه جهیزیّه دختران نیازمند، یا اداى دین بدهکاران، یا آزادى زندانیان، یا بناهاى مذهبى، یا مانند آن هزینه نماید؟

جواب:البتّه انجام کارهاى خیر بسیار خوبست، ولى مستطیع باید به حج برود، و صرف پول حج در موارد مذکور کفایت از حجّ واجب نمى کند، و اگر چنین کند، و از استطاعت خارج شود، باید به هر شکل که مى تواند ولو به قرض کردن به حج برود.

سؤال 69ـ شخصى سرمایه یا ابزار کار اضافه بر نیاز دارد، که اگر اضافه را بفروشد مى تواند با بقیّه آن بدون زحمت امرار معاش کند، آیا چنین شخصى مستطیع است؟

جواب:در صورتى که فروختن آن مخالف شؤونات او نباشد، و سایر شرایط نیز جمع باشد، مستطیع است.

سؤال 70ـ مدّتى قبل به منظور تشرّف به مکّه معظّمه ثبت نام کردم، ولى تاکنون موفّق به رفتن نشده ام. با توجّه به گذشت زمان، هم از لحاظ جسمانى ضعیف شده ام و به همان نسبت از نظر در آمد، فعلا امکانات مالى اجازه انجام حج نمى دهد، مگر این که ملک شخصى خود را در معرض فروش قرار دهم، و چنانچه این کار را انجام دهم در مضیقه و تنگنا قرار مى گیرم. آیا فروش ملک فوق جهت انجام حج لازم است؟

جواب: در فرض سؤال، شما مستطیع نیستید، و فروش آن ملک لازم نیست، حتى مى توانید فیش حجّ خود را به دیگرى واگذار کنید.

سؤال 71ـ شخصى باغى دارد که چندین سال درآمدى نداشته است.

قیمت باغ مذکور براى هزینه سفر حج کافى است، ولى اطمینان دارد که در آینده نزدیک باغ ثمر مى دهد، و او هم از کار افتاده خواهد شد، و باید از درآمد آن باغ امرار معاش نماید، آیا چنین شخصى مستطیع است؟

جواب: مستطیع نیست.

سؤال 72ـ مهریّه خانمى به حدّ استطاعت حج مى رسد. آیا به صرف طلبکارى مستطیع شده، و حج بر او مستقر مى شود؟

جواب: هرگاه گرفتن مهریّه از شوهر براى او عیب نباشد، و مشکلى در زندگانى اش ایجاد نکند، مستطیع است و باید به حج برود.

سؤال 73ـ مهریّه خانمى به اندازه استطاعت، یا بیشتر است. آیا بعد از فوت وى،بر ورثه لازم است که قبل از تقسیم ترکه مخارج حج را کسر کنند؟

جواب: چنانچه زن در حیات شوهر، طبق عرف و عادت مى توانسته مهریّه اش را از شوهرش بگیرد مستطیع بوده، و باید از ترکه او برداشته شود و به نیابت از او حج بجاى آورند، و چنانچه نمى توانسته، مستطیع نبوده است.

سؤال 74ـ خانم جوانى در جشن عروسى، از سوى شوهر، دوستان و بستگان صاحب مقدارى طلا و جواهرات شده، که ارزش آن بیش از هزینه حج واجب است، آیا ایشان مستطیع است؟ یا چون زمان زینت و خودآرایى او مى باشد، جزء مؤونه وى محسوب مى شود؟ اگر طلا و جواهرات فوق را بفروشد یا تبدیل کند، چه حکمى دارد؟

جواب:اگر آن مقدار که دارد جزء شؤون او براى زینت به شمار مى رود، مستطیع نیست.

سؤال 75ـ هرگاه کسى قادر بر تهیّه فیش حج به قیمت آزاد باشد، ولى با قیمت دولتى تفاوت زیادى داشته باشد، آیا حج بر او واجب است؟

 

جواب: در صورتى که تفاوت آن قدر زیاد نباشد که سبب اجحاف گردد مستطیع است، ولى اگر سبب اجحاف شود، یا موجب تضییع حقّ دیگران گردد، مستطیع نیست.

سؤال 76ـ شخصى به جز پول قربانى، استطاعت حج را دارد، آیا حج بر او واجب است؟

جواب: آرى حج بر او واجب است; زیرا بجاى قربانى روزه مى گیرد، و چنین کسى عرفاً استطاعت براى حج دارد.

سؤال 77ـ شخصى از مسجد شجره محرم شده، به امید این که در جدّه از برادرش هزینه سفر حج را بگیرد تا مستطیع گردد، به سمت جدّه حرکت مى کند، ولى برادرش پولى ندارد که به او بدهد. مدّتى براى تهیّه پول معطّل مى شود، تا این که شخصى مقدارى پول به عنوان هدیه یا غیر آن، به برادرش مى دهد، و او هم در اختیار این شخص مى گذارد. آیا احرام او صحیح است؟

جواب: ظاهر این است که احرامش صحیح و حجّ او، کفایت از حجّة الاسلام مى کند.

سؤال 78ـ خدمه کاروانها، با توجّه به عدم استطاعت مالى، حجّ را چگونه انجام دهند؟ آیا باید نیّت واجب کنند؟

جواب: خدمه کاروانها مستطیع هستند (به شرط آن که نفقه همسر و فرزندان خود را در مدّت حج داشته باشند) و باید نیّت حجّ واجب کنند. همچنین اگر کسى را به عنوان کمک به بیمار یا مانند آن به حجّ ببرند.

سؤال 79ـ شوهرم تمام مخارج سفر حجّ مرا بر عهده گرفته است، ولى متأسّفانه اهل خمس نیست، و من هم از خود مالى ندارم که خمس هزینه هاى حج را بپردازم. تکلیف من در ارتباط با خمس هزینه هاى رفت و برگشت، ارز، لباس احرامى، قربانى، و سایر مخارج چیست؟ خمس این هزینه ها بر عهده کیست؟

جواب: خمس اینها بر عهده شماست، و اگر توانایى ندارید مستطیع نیستید، ولى ما به امثال شما اجازه مى دهیم که خمس آن را به ذمّه بگیرید، و پس از بازگشت تدریجاً بپردازید.

سؤال 80ـ شخصى مستطیع است، ولى نوه اش شرعاً و عرفاً نیاز به ازدواج دارد، به گونه اى که با ترک ازدواج به گناه مى افتد; وظیفه این شخص چیست؟ به حج برود، یا پولش را صرف ازدواج نوه اش نماید؟

جواب: حجّ خودش مقدّم است، مگر این که ازدواج نوه اش از مخارج عرفى او محسوب شود، و نتواند هزینه هر دو را تأمین نماید، و در این صورت هرگاه پیش از فرا رسیدن نوبت حج، موجودى خود را صرف ازدواج نوه اش کند، حج بر ذمّه او نخواهد بود.

سؤال 81ـ آیا طلاّب یا دانشجویانى که از شهریّه حوزه یا دانشگاه زندگى آنها تأمین مى شود،اگر مخارج حجّ را داشته باشند، مستطیع مى شوند؟

جواب:این گونه افراد، مستطیع هستند و حجّشان صحیح و مجزى است.

سؤال 82ـ هرگاه کسى مستطیع باشد و در عزیمت به سفر حج کوتاهى کند تا نوبتش از دست برود، در صورتى که دیگر نتواند از طریق ثبت نام اقدام کند، آیا لازم است با واسطه و سفارش از داخل کشور، یا خارج از ایران به حج مشرّف شود؟

جواب: لازم هست به هر شکلى که امکان دارد، و بر خلاف مقررّات نظام اسلامى نیست، به حج مشرّف شود.

سؤال 83ـ شخصى پنج سال پیش،که مستطیع بود،براى حج ثبت نام کرد، ولى اکنون که نوبتش رسیده،فقیرشده است،آیاحج برچنین شخصى واجب است؟

 

جواب: اگر موقعى که نوبت او فرا مى رسد، فاقد بعضى از شرایط باشد حج بر وى واجب نیست، هر چند انجام آن بهتر است.

سؤال 84ـ شخصى قبل از ثبت نام، سایر شرایط حج را نداشته، ولى به هنگام ثبت نام مستطیع بوده است; امّا هنگامى که نوبت او مى رسد از نظر مالى در تنگنا قرار دارد، آیا مى تواند پول ثبت نام حج را باز پس بگیرد و مصرف کند؟

جواب: در فرض مسأله مستطیع نیست، و مى تواند پول را گرفته، و در نیازهایش هزینه نماید.

سؤال 85ـ پدرى پس از ثبت نام حج فوت مى کند، قبل از فوت به یکى از پسران اجازه مى دهد که براى خودش حج بجاى آورد. در چنین موردى براى کدام یک از آنان استطاعت طریقى حاصل مى شود؟

جواب: اگر پدر قبلا توانایى بر حج نداشته حج بر او واجب نبوده، و در این صورت به هر فرزندى که اجازه داده او باید حج بجاى آورد.

سؤال 86ـ مقدارى پول دارم که براى رفت و آمد به سفر مکّه کافى است، ولى هنوز از طرف دولت زمانى براى ثبت نام اعلام نشده، آیا نگهدارى آن پول لازم است و من مستطیع هستم؟

جواب: اگر سایر شرایط استطاعت را دارید، و در همین سال هم ثبت نام مى شود باید ثبت نام کنید، در غیر این صورت مستطیع نیستید، و نگهدارى پول براى ثبت نام در سالهاى بعد لازم نیست.

سؤال 87ـ شخصى براى حج ثبت نام نموده، ولى متأسّفانه پیش از آن که نوبتش برسد فوت کرده است. وى در وصیّت نامه اش قید نموده که پسر بزرگتر براى او حجّ مستحبّى بجاى آورد. پسر بزرگتر به گمان این که مستطیع شده (چون استطاعت بدنى و مالى داشته) به نیّت خود حج را بجا مى آورد. آیا حجّ او صحیح است؟

جواب: باید به نیابت پدر حج بجاى آورد، و اگر به قصد خودش حج بجا آورده گناه کرده، ولى حجّش صحیح است.

سؤال 88ـ از آنجا که اینجانب متأسّفانه معتاد هستم، اداره بهداشت طبق مقرّرات جمهورى اسلامى از رفتن من به حج جلوگیرى مى کند. تکلیف من، با وجود استطاعت مالى و هفتاد و دو سال سن، چیست؟

جواب: اگر قبلا مستطیع بوده و قادر به رفتن مکّه نیز بوده اید و نرفته اید، حج بر شما مستقر شده است، و اگر مأیوس از ترک اعتیاد هستید باید نایب بگیرید، ولى اگر قبلا استطاعت نداشته اید در فرض مذکور مستطیع نیستید; مگر آن که بتوانید، هر چند با ترک اعتیاد، اجازه بگیرید و به حج بروید.

سؤال 89ـ یکى از مؤمنین، که به قصد تشرّف به بیت الله الحرام وارد مدینه شده، متأسّفانه سکته کرده و طبق نظر پزشکان باید دو هفته در بیمارستان مدینه بسترى گردد، و پس از آن وقت کافى براى انجام مناسک حج ندارد، تکلیف او چیست؟

جواب: اگر سال اوّل استطاعت اوست، و قدرت بر اعمال حج، حتّى به شکل اضطرارى ندارد، مستطیع نبوده، و حج بر او واجب نیست، ولى براى داخل شدن به مکّه باید مُحرم شود و با انجام اعمال عمره مفرده، از احرام خارج گردد، ولى اگر سال اوّل استطاعت او نباشد، و قبلا حج بر او واجب شده، در صورتى که امید به بهبودى ندارد باید نایب بگیرد تا حجّ تمتّع را براى او انجام دهد، و خودش براى وارد شدن به مکّه طبق آنچه در بالا گفته شد عمل کند، و چنانچه براى این شخص انجام اعمال حجّ تمتّع ممکن باشد، هر چند با انجام اضطرارى اعمال، لازم است محرم شود و هر مقدار از اعمال را که توانایى دارد خودش یا با کمک گرفتن از دیگران انجام دهد، و براى بقیّه نایب بگیرد، ولى در وقوف به عرفات و مشعر، گرفتن نایب کافى نیست.

سؤال 90ـ اوّلا:باوجودبدهکارى،چه مقدارپول براى استطاعت کافى است؟

ثانیاً: در صورتى که از نظر مالى مستطیع است، ولى مقامات پزشکى سازمان حج و زیارت، به خاطر بیمارى اجازه سفر به او نمى دهند، وظیفه اش چیست؟ آیا چنین شخصى مستطیع است؟

جواب:اوّلاً: استطاعت مالى در صورتى حاصل است که هزینه رفتن و برگشتن را داشته باشد، و پس از بازگشت از حج پرداخت بدهى به آسانى ممکن باشد. ثانیاً: اگر قبل از آن که استطاعت مالى پیدا کند بیمار شده و قادر بر حج نبوده، مستطیع نشده است،و نایب گرفتن نیز لازم نیست.

سؤال 91ـ شخصى پس از انجام عمره تمتّع بیمار شده، و به این جهت از انجام حج منصرف شده، و در مکّه کسى را نایب مى کند که اعمال او را انجام دهد، و به ایران باز مى گردد. اکنون وظیفه این شخص چیست؟ آیا محرّمات احرام بر او حرام است؟

جواب: در فرض مسأله، نایب گرفتن بى فایده است، و چنانچه سال اوّل استطاعت اوست، و در اثر بیمارى از انجام حج بازمانده، فعلا مستطیع نیست، مگر این که استطاعت او در سالهاى بعد باقى بماند و حال او خوب شود، و اگر قبلا مستطیع بوده، و حج بر او واجب شده، چنانچه از خوب شدن مأیوس باشد، باید در همان سال، و اگر ممکن نشد، در سالهاى بعد براى انجام حجّ تمتّع نایب بگیرد، و اگر بعداً خوب شد خودش حج را بجاى مى آورد، و در هر صورت فعلا از احرام خارج گشته، و محرّمات احرام بر او حلال است.

 

سؤال 92ـ خانمى که استطاعت مالى و جسمانى داشته، چندین سال قبل ثبت نام کرده، و امسال نام او را اعلان نموده اند، ولى متأسّفانه اکنون تصادف کرده، و قسمتى از استخوانهایش شکسته است، به گونه اى که در وضعیّت فعلى توان حرکت و حتّى شستشوى خود را ندارد. آیا نام برده باید به همین شکل به حج مشرّف شود، یا صبر کند تا سال بعد بهبودى یابد؟ اگر سازمان حج تضمینى براى تشرّف وى در سال بعد ندهد، چه کند؟

جواب: با توجّه به این که فعلا توانایى انجام مناسک حج را ندارد، باید به زمان بعد واگذار کند.

سؤال 93ـ خانم مستطیعى ثبت نام نموده، و امسال نام او را اعلان کرده اند، ولى از آنجا که متأسّفانه پس از ثبت نام نابینا شده، فرزند خویش را جهت انجام حج نایب نموده است. آیا صِرف نابینا شدن استطاعت را از بین مى برد؟ ضمناً نامبرده همراه ندارد، و قادر به پرداخت هزینه همراه نیزنمى باشد.

جواب: افراد نابینا اگر همراه نداشته باشند، معمولا مستطیع نیستند، و اگر قبلا استطاعتى نداشته اند، لزومى ندارد کسى را به جاى خود بفرستند; مگر این که خودشان مایل باشند.

سؤال 94ـ آیا خانمى که به لحاظ مالى و بدنى و شرایط دیگر مستطیع است، ولى فرزند شیرخوارى دارد که نزد غیر او آرام نمى گیرد، مستطیع است؟

جواب: چنانچه جدا شدن از آن طفل، خطر جانى یا بیمارى شدیدى برابچّه داشته باشد،یا سبب عُسر و حرج براى دیگران شود،مستطیع نیست.

سؤال 95ـ اگر زنى بدون اجازه شوهر به حج یا عمره مستحبّى برود، آیا فقط گناه کرده، یا اعمالش نیز باطل است؟ و آیا چنین زنى حق دارد مُحرم شود، یا باید بازگردد؟

جواب: حجّ و عمره اش صحیح است، هر چند گناه کرده است.

 

سؤال 96ـ شخصى ده سال قبل براى حج ثبت نام کرده، ولى هنگامى که نوبتش رسید فوت کرد. آیا چنین شخصى مستطیع بوده است؟ وظیفه ورثه او چیست؟تصرّف ورثه در پولى که جهت حج واریز کرده،چه حکمى دارد؟

جواب: اگر راهى براى رفتن به مکّه جز از طریق نوبت نداشته، مستطیع نشده، و وجه فیش او جزء مال الارث است، و اگر ورثه بخواهند احتیاط کنند، مى توانند حجّ میقاتى به مبلغ کمترى براى او بگیرند، مشروط بر این که آن مرحوم صغیرى نداشته باشد، یا اگر صغیر دارد از سهم کبیر بردارند.

سؤال 97ـ اگر کسى در بین سال از حیث مالى مستطیع شود، ولى قبل از رسیدن موسوم حج، در همان سال فوت کند، آیا حج بر او واجب است؟

جواب: حج بر او واجب نیست.

سؤال 98ـ پدرم مستطیع شد و به حج رفت; ولى پس از احرام و قبل از رسیدن به مکّه و انجام هرگونه عملى از اعمال حج فوت نمود، آیا حجّى بر گردن او هست؟

جواب: اگر بعد از احرام فوت کند، حجّ او قبول است; خواه در حرم فوت کرده باشد، یا خارج از حرم.

سؤال 99ـ شخصى که واجب الحج بوده در مدینه منوّره بیمار، و با همان حال عازم مکّه مکّرمه گردیده، و قبل از مراسم حج در مکّه فوت مى کند. داریى اش به هنگام فوت مقدارى پول نقد و قطعه زمینى بیش نبوده است، آیا با فوت او حج ساقط مى شود، یا باید ورثه اش با فروش آن زمین، شخصى را نایب کنند تا از سوى پدرشان حجّ بجا آورد؟

جواب: هرگاه بعد از احرام فوت شده حج از او ساقط است; خواه بعد از دخول در حرم باشد، یا قبل از آن.

 

سؤال 100ـ اگر شخصى به قصد حجّ مستحب حرکت کرد، و به خاطر در آمدى در میقات مستطیع شد، و حجّ را بجاى آورد، آیا کفایت از حجّ واجب مى کند؟ آیا در چنین صورتى رجوع به کفایت شرط است؟

جواب: چنانچه انجام حج در این شرایط تأثیر چندانى در وضع و حال او نداشته باشد حجّ او صحیح است، و رجوع به کفایت در این مورد شرط نیست.

سؤال 101ـ شخصى به حج مشرّف شده است، و چون مرجع تقلید او در آن زمان رجوع به کفایت را شرط استطاعت نمى دانسته، با این که رجوع به کفایت نداشته قصد حجّ واجب نموده، و آن را بجاى آورده است. فعلا همه شرایط استطاعت حتّى رجوع به کفایت را دارد و از جنابعالى تقلید مى کند، آیا لازم است دوباره حج بجاى آورد؟

جواب: اعاده لازم نیست.

سؤال 102ـ خانمى براى حج ثبت نام نموده، ولى شوهرش على رغم استطاعت ثبت نام نکرده است، آیا زن شرعاً مى تواند نوبتش را به شوهرش واگذار کند؟

جواب: اگر زن مستطیع است نمى تواند نوبت خود را به شوهرش بدهد، ولى اگر چنین کند، حجّ شوهرش صحیح است; هر چند زن گناه کرده، و حج بر ذمّه او باقى مى ماند.

سؤال 103ـ اینجانب در موقع ازدواج یک سفر حج به همسرم وعده دادم. آیا اداى این وعده لازم است؟

جواب: اگر تنها وعده بوده، اداى آن واجب نیست; امّا بدون شک عمل به آن مستحب مؤکّد است، ولى چنانچه آن را جزئى از مهریّه قرار داده اید، یا شرط ضمن العقد بوده، باید به آن عمل کنید.

 

سؤال 104ـ شخصى حجّ واجبش را انجام داده، ولى احتمال مى دهد که به طور صحیح انجام نشده، یا در آن زمان مستطیع نبوده، و اکنون شرایط استطاعت را دارد. اگر بخواهد احتیاطاً حجّ بجاى آورد، چه نیّتى کند؟

جواب: مى تواند قصد ما فى الذمّه کند (قصد مى کند که آنچه را بر ذمّه اوست انجام دهد) و مى تواند قصد حجّ واجب احتیاطى نماید.

سؤال 105ـ آیا شخصى که حج واجب خود را انجام داده، مى تواند آن را به قصد ما فى الذمّه اعاده کند؟

جواب: اگر حج خود را به طور صحیح انجام داده، وجهى براى اعاده آن نیست، ولى اگر شکّى در آن دارد، تکرار آن به قصد ما فى الذمّه مانعى ندارد.

سؤال 106ـ هرگاه شخصى به تصوّر این که مستطیع است به نیّت عمره تمتّع محرم شود، و کلیّه اعمال و مناسک عمره و حجّ تمتّع را بجا آورد، سپس معلوم شود که مستطیع نبوده است. آیا از احرام خارج گردیده، و حج انجام شده حجّ واجب او محسوب مى شود؟

جواب: احرام او صحیح است و حجّ او مستحبى محسوب مى شود، و کفایت از حجّ واجب نمى کند، و از احرام خارج شده است.

سؤال 107ـ هرگاه شخصى به تصوّر این که مستطیع نیست، به قصد حجّ مستحبّى محرم شود، و اعمال عمره تمتّع را به انجام رساند، سپس در مکّه مکرّمه سؤال کند و معلوم شود که مستطیع بوده است. آیا مجدّداً باید به نیّت حجّ واجب محرم شود، یا همان عمره انجام شده کفایت مى کند؟

جواب: کفایت مى کند.

سؤال 108ـ متأسّفانه حکومت بعضى از کشورهایى که مسلمانان در آن ساکن هستند براى اعزام مسلمانان به حج پول زیادى از آنها مى گیرند، که قهراً در جهت تقویت چنان حکومتهاى ظالمى مصرف مى گردد. هرگاه راه تشرّف آن مسلمانان منحصر به این کار باشد، بفرمائید:

الف) آیا حج بر چنین اشخاصى واجب مى شود؟

ب) به هر حال اگر مسلمانان مذکور با شرحى که گذشت حج بجاى آورند، حجّ واجب محسوب مى شود؟

جواب:آنچه ذکر شدموجب سقوط حج نمى شود،و حجّ آنهامجزى است.

سؤال 109ـ آیا بر اشخاصى که در وقت اسم نویسى براى حج، استطاعت مالى دارند، واجب است اسم نویسى کنند؟ و بر فرض وجوب، اگر بر اثر سهل انگارى ثبت نام ننموده، و پس از مدّتى فوت کنند، یا از استطاعت مالى خارج گردند، آیا فقط مرتکب گناه شده اند، یا حج نیز بر ذمّه آنهاست؟

جواب: آرى لازم است شرکت کنند، و اگر شرکت نکنند حج بر آنها مستقر است و به هر شکلى که شده باید به حج بروند، مشروط بر این که مطمئن باشند قرعه به نامشان اصابت مى کرده است.

سؤال 110ـ پدرى با چهار پسر خود به طور مشترک زندگى مى کند، و درآمدشان نیز یکجاست. وى براى تمام پسرها همسر اختیار کرده، و مخارج سالانه خود و فرزندانش را نیز دارد، و بحمدالله بدهکارى نیز ندارد، ولى فقط هزینه حج دو نفر را دارند. آیا حج بر آنها واجب مى شود؟ بر فرض وجوب، آیا تنها بر پدر واجب است، یا بر پسران هم واجب شده؟ کدام یک از پسران اولویّت دارند؟

   

جواب: در فرض سؤال هیچ کدام مستطیع نیستند; زیرا اگر آن را در میان خود تقسیم کنند سهم هیچ کدام به اندازه حج نمى شود، مگر این که همه سهم خود را به دو نفر ببخشند، در این صورت به هر کس که ببخشند او مستطیع مى شود.

 

 

12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای