17. احکام حفظ جان
فهرست موضوعات
جستجو 
سؤال 628 ـ لطفاً در مورد حفظ جان دیگران به سؤالات زیر پاسخ دهید:

1. آیا دروغ گفتن براى حفظ جان مسلمانان جایز است؟

2. دروغ گفتن جهت حفظ جان کفّار ذمّى چه صورتى دارد؟

3. در جایى که انسان مى تواند با دروغ گفتن و به خطر انداختن جان خود یا شخص دیگر، موجب نجات جان چند مسلمان شود، آیا این کار جایز است؟ و در صورت به خطر افتادن جان شخص دیگر (با دروغ این انسان) و تلف شدن، دیه بر عهده کیست؟

جواب: 1. نه تنها جایز، بلکه واجب است.

2. اشکال ندارد.

3. دروغ گفتن براى نجات جان افراد اشکال ندارد، ولى به خطر انداختن جان خود یا دیگرى براى حفظ جان دیگران لازم نیست. و اگر جان دیگرى را به خطر بیندازد ضامن است.

سؤال 629 ـ آیا محافظت از جنین در رحم واجب است؟ آیا بر مادر لازم است تمام شرایط لازم را جهت حفظ جان و سلامتى جنین فراهم کند؟

جواب: تا آنجا که مایه عسر و حرج نشود لازم است.

سؤال 630 ـ لطفاً به سؤالات زیر پاسخ دهید:

1. آیا براى نجات جان یک مسلمان، مى توان عضوى از اعضاى خود را به او هدیه کرد، مشروط بر اینکه هیچ خطر جانى متوجّه دهنده عضو نباشد؟

 

2. آیا دهنده عضو مى تواند پولى دریافت نماید؟

3. اگر براى دهنده عضو، احتمال آسیب و خطر کمتر از مرگ وجود داشته باشد، ولى با این کار مسلمانى از مرگ نجات مى یابد، آیا این اقدام جایز است؟

جواب: 1. نه تنها اشکالى ندارد، بلکه راجح و خوب است، و گاه ممکن است واجب شود.

2. جایز است، ولى بهتر این است که پول را در مقابل اجازه برداشتن عضو بگیرد، نه در مقابل خود عضو.

3. جایز است.

سؤال 631 ـ نسبت به شخصى که به گونه اى مى خواهد اقدام به خودکشى نماید بفرمایید:

1. آیا جلوگیرى از خودکشى وى بر دیگران واجب است؟

2. اگر ممانعت از خودکشى آن شخص، مستلزم مخارجى باشد، تا چه مبلغى باید تحمّل کرد؟ و پرداخت آن بر عهده کیست؟

3. اگر بازدارى شخص فوق از خودکشى، مستلزم استقبال از خطر جانى یا به خطر افتادن سلامت نجات دهنده باشد، تا چه اندازه باید از این خطر استقبال نماید؟

4. آیا در نجات جان چنین فردى، فرقى بین مسلمان، کافر حربى و کافر غیر حربى وجود دارد؟

5. آیا براى ممانعت از خودکشى آن شخص، رضایت یا عدم رضایت وى ـ براى نجات ـ در تکلیف نجات دهنده، مدخلیّت دارد؟

6. در صورت عدم رضایت براى نجات جان خود، اگر کسى اقدامى در جهت نجات وى انجام داد که در ضمن آسیبى هم به شخص خودکشى کننده وارد شد، آیا منجى ضامن است؟

جواب: 1 تا 3. جلوگیرى از خودکشى بر هر مسلمانى واجب است، و اگر هزینه کمى داشته باشد باید شخص بازدارنده بپردازد. امّا اگر هزینه آن سنگین باشد، یا مستلزم خطر جانى باشد، بر آن شخص لازم نیست; ولى چنانچه بیت المال توانایى داشته باشد باید آن را بپردازد.

4. نجات جان کافر حربى لازم نیست، و در مورد کافر ذمّى احتیاط نجات دادن است.

5. رضایت او لازم نیست.

6. در صورتى که نجاتش منحصر به راهى است که آسیبى به او مى رسد اشکالى ندارد و ضامن نیست.

سؤال 632 ـ آیا بیمار حق دارد از درمان سرپیچى کند، حتّى اگر وضعیّت او بدتر شود، یا بمیرد؟

جواب: در صورت خطر مرگ، بیمار نمى تواند درمان را قطع کند. همچنین جایى که ضرر مهمّى به او مى رسد، و درمان آزار مهمّى به او نمى رساند.

سؤال 633 ـ نسبت به کسى که اعتصاب غذا نموده، و جان خود را به خطر انداخته، یا لااقل سلامتى خود را دچار مخاطره کرده، و تنها با تغذیه اجبارى توسّط پزشک مى توان او را از خطر جانى حفظ نمود، بفرمایید:

1. آیا این کار براى پزشک واجب است، یا مى تواند اقدامى نکند؟

2. اگر تغذیه واجب، و راه آن منحصر به ضرب و جرح اعتصاب کننده باشد، براى نجات وى، چه مقدار ضرب و جرح او مجاز است؟

3. اگر ضرب و جرح چنین کسى موجب تغییر رنگ پوست وى، و مستلزم دیه گردد، دیه آن بر عهده کیست؟

 

4. آیا حکم فوق نسبت به اعتصاب کننده اى که مى داند با اعتصاب غذا، خود را در معرض مرگ قرار مى دهد، با شخصى که از عواقب کارش بى خبر است فرق مى کند؟ اگر فرق دارد، وظیفه طبیب در مورد او چیست؟

5. اگر پزشک را مجبور به تغذیه اجبارى نسبت به اعتصاب کننده غذا بنمایند، نه به جهت حفظ جان اعتصاب کننده، بلکه براى اقرار گرفتن از وى نسبت به امرى، پزشک چه تکلیفى دارد؟

جواب: 1. این کار براى پزشک و سایر مسلمانان در موارد وجوب، واجب است.

2. حدّاقلّ لازم در موارد احساس خطر براى اعتصاب کننده غذا جایز است.

3. در موارد وجوب دیه ندارد.

4. براى طبیب تفاوتى ندارد.

5. هرگاه جان بیمار در خطر نباشد، طبیب نمى تواند او را مجبور به غذا خوردن کند; مگر در مواردى که مصالح مهمّ کشور و جامعه اسلامى در میان باشد.
null
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای