مُصحف «زید بن ثابت» و سرانجام آن

ماجرای تألیف مُصحف توسط «زید بن ثابت» چه بود و چه بلایی بر سر مُصحف او آمد؟

پس از شهادت عده اي از حافظان قرآن در جنگ یمامه، ابوبکر از «زید بن ثابت» خواست تا قرآن را جمع آوری کند. زيد با وجود سنگينى كار، به ناچار آن را پذيرفت. وی در نخستين اقدام اعلام كرد: هر كس هر چه از قرآن نزد خود دارد، بياورد، لکن هيچ چيز را به عنوان قرآن نمى پذيرفت، مگر آن كه دو شاهد بياورد كه آنچه آورده جزء قرآن است. شاهد اول نسخه خطى، يعنى نوشته اى كه حكايت از وحى قرآنى داشته باشد. شاهد دوم شاهد حفظى، يعنى ديگران نيز شهادت دهند كه آن را از زبان پيامبر(ص) شنيده است. بدين كيفيت، زيد آيه ها و سوره هاى قرآن را جمع آورى كرد و آن را از پراكندگى نجات داد. سرانجام مروان - حاكم معاویه در مدینه - اين مُصحف را از ورثه حفصه گرفت و از بین برد.

توصیف «لشکر معاویه» در کلام امیر المومنین(ع)

امام علی(علیه السلام) «لشکر معاویه» را چگونه معرفی می نمایند؟

امام(ع) در این باره می فرماید: «آنها افرادى سنگدل، اوباش و بردگانى فرومايه اند كه از هر سو گردآورى شده، و از گروههاى مختلف و ناهمگون برگرفته شده اند، آنها از كسانى هستند كه سزاوار است دين و ادب بياموزند و تعليم و تربيت شوند و ولى و قيّمى براى سرپرستى آنها تعيين گردد و دستشان را بگيرند، و از تصرف در اموالشان ممنوع كنند، آنها نه از مهاجرانند و نه از انصار، نه از كسانى كه از جان و دل ايمان را پذيرفتند و خانه و زندگى خود را در اختيار مهاجران قرار دادند».

بدعت هاى معاویه

تاریخ، چه بدعت هایى از معاویه ثبت نموده است؟

منابع تاریخی بدعتهای فراوانی را به نام معاویه ثبت کرده اند از جمله: گفتن اذان و اقامه در نماز عید فطر و عید قربان، بدعت گزاردن در دیه کافر ذمی و برداشتن مقدار نصف آن برای بیت المال، ترک کردن تکبیرهای مستحبی نماز و مقدم کردن خطبه بر نماز عید.

ارتکاب حرام توسط معاویه در منابع اهل سنّت

آیا در منابع اهل سنّت به ارتکاب حرام توسط معاویه اشاره اى شده است؟

درباره ارتکاب گناه توسط معاویه موارد متعددى در منابع اهل سنت نقل شده، مانند پوشیدن حریر و استفاده از طلا و پوشیدن پوست حیوانات وحشی، با وجود نهی پیامبر از این امور، و... تا جایی که یکی از حضار او را به خاطر آنها ملامت نمود. همچنین عده ای از مورخان بزرگ اهل سنت وابستگی شدید معاویه به شراب را نقل کرده اند تا آنجا که مثلا در زمان خلافت عثمان و استانداری معاویه در شام، کاروان ها شراب مصرفی او را حمل می کردند.

معاویه و بخشش حکومت خراسان

جریان بخشش حکومت خراسان به فرزند «عثمان» توسط «معاویه» چگونه نقل شده است؟

سعید پسر خلیفه سوم روزی با یادآوری الطافی که پدرش در حق معاویه کرده بود، او را به خاطر اینکه در عین برتر بودن از یزید، سهمی از قدرت نصیبش نکرده بود ملامت کرد. معاویه که در آن روزگار مقدمات خلافت یزید را فراهم می کرد سرانجام حکومت خراسان را به سعید داد. سعید نیز با سرودن اشعاری خرسندی اش را از چنین بذل و بخششی ابراز کرد.

سیاست بازی و حیله گری معاویه

مورخين و محدثين از حیله گری های معاویه چه می گويند؟

بیشتر مورخین و محدثین از اهل سنت در مورد مکر و حیله گری معاویه مطالبی را آورده اند. او می گفت: من با صد هزار نفر با علی مى جنگم که در میان آنان کسى نیست که شترِ ماده را از نر تشخیص دهد. بر اثر همین سیاست بازی و عوام فریبی ها، تبعیت شامیان از معاویه به حدی بود که نماز جمعه را در روز چهارشنبه برایشان به جاى آورد و آنان برای او سر و جان می دادند و لعن على(ع) را سنّت قرار دادند.

معاویه و منع تفسیر قرآن

چرا معاویه از تفسیر قرآن جلوگیری می کرد؟

معاویه برای رسیدن به اهداف خود و تثبیت نظام اموی نیاز به ایجاد بسترهای فرهنگی خاصی داشت و به همین منظور - از آنجا که محو ظاهری الفاظ قرآن برایش ممکن نبود - از دانشمندان جهان اسلام خواست از تفسیر و تاویل صحیح آیات آن بپرهیزند تا مردم در جهل مانده و راه برای خودکامگی های او هموار بماند. او طی گفت و گویی که با ابن عباس داشت، صراحتا از او خواست از تاویل آیات قرآن به گونه ای که به نفع اهل پیامبر(ص) باشد، بپرهیزد یا آنگونه تفسیر را، مخفیانه نقل کند.

معاویه و حذف فضائل امام علی(ع)

معاویه چه اقداماتی در جهت حذف فضائل امام علی(ع) کرد؟

معاویه براى جلوگیرى از نفوذ معنوى اهل بیت رسول خدا(ص) با نشر فضایل امام علی(ع) مقابله کرد و بدین منظور از طرفی بر شیعیان آن امام سخت گرفت و از طرف دیگر به جعل فضایل برای خلفای گذشته مخصوصا عثمان پرداخت و جعل کنندگان چنین فضایل دروغینی را تکریم کرد و پاداش داد. به استانداران خود نامه می نوشت که در مقابل فضایل امام علی(ع) هر کسی همان فضایل را برای دیگر صحابه و خلفا نقل کند، مورد تکریم قرار گیرد.

نقش معاویه در شهادت امام حسن(ع)

چرا معاویه امام حسن(علیه السلام) را به شهادت رساند؟

معاویه می دانست که امام حسن(ع) تهدیدی جدی علیه تثبیت خلافت در بنی امیه است، از این رو برای هموار کردن حکومت یزید تصمیم گرفت امام(ع) را به شهادت برساند و برای در امان ماندن از پیامدهای چنین جنایتی همسر امام حسن(ع) را با وعده همسری یزید تطمیع کرد تا امام(ع) را مسموم کند.

نیاز خلفای ستمگر به وجود علمای درباری

خلفای ستمگر چه نیازی به علمای درباری داشتند؟

خلفاى ستمگر، براى آنكه بتوانند بر مردمى كه معتقد به اسلام بودند حكومت كنند، چاره ‏اى نداشتند جز اينكه اعتقاد قلبى مردم را نسبت به مشروعيت آنچه انجام مى ‏دادند، جلب كنند و این کار را با جذب محدثان و علماى دينى به دربار خود انجام می دادند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الباقر (عليه السلام):

الحَجُّ تَسْکِين القُلُوبُ

حجّ آرامش بخش دلها است.

بحار الانوار: 75/183