استغفار 6 مطلب

ضرورت شفاعت با وجود توانایی خدا بر بخشش مستقیم!؟

با توجه به اینکه خدا به همه چیز آگاه است و دوست دارد که بندگانش را ببخشد و مانعی هم در برابر بخشش او نیست، چه نیازی به شفاعت است؟

خداوند قدرت بخشش مستقیم را دارد؛ امّا خود برای ایجاد امید و شایستگی بیشتر در شفاعت شونده جهت توبه و نیز برای ترفیع مقام توبه کننده و هر بنده ای شفاعت را جعل فرموده است. شفاعت در شکل صحیح که مد نظر قرآن و روایات می باشد، در عرض توبه نیست تا با وجود یکی، توجیهی برای عملکرد دیگری وجود نداشته باشد. بلکه شفاعت از طرف خود خداوند متعال به عنوان یکی از راه های توبه معرفی شده است تا شفاعت شونده امید بیشتری به بخشش خداوند پیدا کند. در واقع شفاعت بر محور دگرگونى موضع «شفاعت شونده» دور مى زند؛ يعنى شخص شفاعت شونده به کمک شفیع خود را در وضع مطلوبى قرار دهد كه شايسته و مستحق بخشودگى گردد و در مسیر کمال قرار گیرد. ضمن اینکه طبق برخی روایات شفاعت برای همه انسانها، اعم از گناه کار و نیکوکار مفید است و می تواند باعث افزایش مقام و عامل مؤثری در کمال باشد.

لزوم حسابرسی اعمال

امام علي(علیه السلام) در حکمت 208 نهج البلاغه، درباره لزوم حسابرسی اعمال چه می فرماید؟

امام علي(ع) در رابطه با لزوم حسابرسی اعمال می فرماید: «هر كس به حساب خود برسد سود مى برد و آن كس كه غافل بماند زيان مى بيند»، در واقع حسابرسى در زندگيِ مادي، ابزاری براى پرهيز از زيان ها بوده و سبب اصلاح نقاط آسيب پذير می شود. اما حسابرسى در امور اخروى بايد شديدتر و دقيق تر باشد، زیرا پیامبر(ص) می فرماید: «انسان، باايمان نخواهد بود؛ مگر با دقت اعمال خود را محاسبه كند، دقيق تر از آنچه شريك به حساب شريكش مى رسد»، زيرا بر اساس آیات قرآن نگاهبانانى اعمال ما را نوشته و حساب دقيق آنها را دارند.

ارکان توبه در آیات و روایات

ارکان توبه در آیات و روایات کدامند؟

حقيقت توبه، بازگشت از نافرمانى به سوى اطاعت است، كه ناشى از پشيمانى نسبت به اعمال گذشته مى باشد و لازمه اين پشيمانى، تصميم بر ترك آن در آينده و همچنين جبران مافات است. خداوند در آيه 160 سوره بقره مى فرمايد: «مگر كسانى كه توبه كنند و اصلاح نمايند و آنچه را كتمان كرده بودند آشكار سازند كه من توبه آنها را مى پذيريم، و من توّاب رحيم هستم». رسول خدا(ص) می فرماید: «علامت انسان توبه كار چهار چيز است: نخست خير خواهى براى [آيين و بندگان] خدا، و ترك باطل و ملازمت حق و تلاش فراوان براى انجام كار خير».

پذیرش توبه از نظر عقل

آیا عقل نیز به پذیرش توبه گناهکاران توصیه می کند؟

لزوم قبول توبه، امر عقلايى است، يعنى اگر چه عقل، پذيرش توبه و عذر خواهى را واجب و لازم نمى شمرد ولى بناى عقلاى جهان بر اين است كه اگر كسى كار خلافى انجام داد، و بعد در مقام عذر خواهى برآمد، و تمام آثار سوء عمل خود را جبران نمود، عذر و توبه را مى پذيرند، و اگر كسى نپذيرد، او را كينه توز و خارج از موازين انسانيّت و اخلاق مى شمرند.
بى شك خداوند قادر متعال و بى نياز از هر كس و هر چيز، سزاوارتر است كه در اين گونه موارد، توبه و عذر خواهى توبه كاران را بپذيرد و از مجازات آنها صرف نظر كند.

سفارش به دعا و استغفار در ماه رمضان

رسول خدا(ص) درباره دعا و استغفار در ماه رمضان چه توصيه اي به مسلمانان نمودند؟

یکی از وظايف انسان روزه دار در ماه رمضان، توبه و دعاست. رسول خدا(ص) فرمود: «از گناهان خود در اين ماه توبه كنيد و هنگام نماز دستها را به دعا برداريد» كه اين دعاها مستجاب است و بهترين حال هم حالت نماز است مخصوصاً دعاي بعد از نماز مورد سفارش قرار گرفته است.

بیان آثار «استغفار» در حکمت 135 نهج البلاغه

امام علی(علیه السلام) در حکمت 135 نهج البلاغه چه آثاری را برای «استغفار» بیان می نماید؟

امام علی(ع) درباره آثار «استغفار» می فرماید: «كسى كه توفيق استغفار يابد از آمرزش محروم نمى شود»، توبه به معنی ندامت از گذشته و بازگشت به سوى خداست و استغفار يكى از شرايط آن است. البته گاه استغفار و توبه به يك معنی است، به هر حال خداوند وعده داده مستغفرین را مورد آمرزش و مغفرت قرار می دهد.  لذا می فرماید: «هركس كار بدى انجام دهد، سپس از خداوند طلب آمرزش نمايد، خدا را آمرزنده خواهد يافت». از این رو پیامبر(ص) می فرماید: «خداوند استغفار را به شما نياموخته مگر به اين جهت كه مى خواهد شما را بيامرزد».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

مَن عَمَّر دارَ إقامتِهِ فَهُوَ العاقلُ

کسى که خانه ماندگارى خود را آباد سازد، خردمند است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 54