اموال 74 مطلب

منظور از «ولایت مطلقه» فقیه؟

منظور از «ولایت مطلقه» فقیه چیست؟

«ولایت فقیه» به معنای جواز تصرف و سرپرستی و عهده دار شدن شخص فقیه در یک امر خاص است. گاه این امر شخصی است مانند اجرای عقد نکاح و گاهی امری کلی مثل عهده داری حکومت جامعه اسلامی. اقوال مختلفی بین فقها وجود دارد که محدوده مجاز برای اعمال ولایت فقیه تا چه اندازه است؟ آیا فقیه بر همه شؤون حکومتی و اجتماعی، امور حسبه، اموال و انفس مردم و...  ولایت دارد یا نه ولایت او منحصر است در سرپرستی امور خاص؟

به باور امام خمینی هر اختیاری که پیامبر اسلام(ص) در اداره جامعه اسلامی داشته برای فقیه عادل هم ثابت است اعم از تدارک و بسیج سپاه، تعیین والیان ولایات و استانداران، گرفتن مالیات و صرف آن در مصالح مسلمانان و... البته این درباره اختیاراتی است که معصوم(ع) از جنبه ولایت و سلطنت اجتماعی و سیاسی دارد.

لزوم «انفاق» پیش از رسیدن مرگ

امام علی(علیه السلام) در خطبه 203 نهج البلاغه، چگونه به «انفاق» قبل از مرگ توصیه می کنند؟

 امام علی(ع) در توصیه به انفاق قبل از مرگ می فرمایند: «بخشى از ثروت خود را از پيش بفرستيد تا به عنوان قرض [نزد خدا] براى شما باقى بماند و همه را براى بعد از خود نگذاريد كه مسئوليت سنگينى بر دوش شما خواهد گذارد». البته باید در نظر داشت که در روایات، انفاق تمام اموال و محروم کردن ورثه نیازمند، کاری بسیار ناپسند و دور از انصاف شمرده شده است. از سوى ديگر شديداً نكوهش شده كه انسان چيزى از اموال خود را در راه خدا انفاق نكند و تمام آن را براى ورثه بگذارد.

نگاهي به آثار و پیامدهای «صبر»

آثار و پیامدهای «صبر» کدامند؟

طبيعت زندگى دنيا اين است كه با موانع و مشكلات همراه مى باشد. در واقع انسان بدون صبر، هم در جهات مثبت به جايى نمى رسد و هم در برابر عوامل منفى قادر به ايستادگى نيست. لذا، كليد اصلى پيروزى ها، صبر است و از آنجا كه دين مجموعه اى از بايدها و نبايدهاست، اطاعت و ترك معاصى، بدون صبر و استقامت، بقا و دوامى ندارد. در روایات اسلامی نیز آمده كه «صبر و ظفر، قرين هم شمرده شده اند و به واسطه صبر، ظفر مى آيد».

امكان «امامت» براي کودکِ ممنوع التصرف در اموال؟!

چگونه کودکی که بر اساس دستورات اسلام ممنوع التصرف در اموال است می تواند امام باشد؟

اين اشكال از كسى صادر مى شود كه بصيرتى در دين ندارد؛ زيرا آيه اى را كه مخالفان در اين باب به آن اعتماد كرده اند خاص است و شامل امام معصوم(ع) نمى شود، به جهت آنكه خداوند با برهان عقلى و دليل نقلى امامت آنان را ثابت نموده است و اين مى رساند كه امام(ع) مخاطب آيه فوق نمى باشد و از زمره اَيتام خارج است. هيچ اختلافى بين امت نيست كه آيه فوق مربوط به كسانى است كه عقلشان ناقص است و هيچ ربطى به آنان كه عقلشان به عنايت الهى به حد كمال رسيده ندارد، اگر چه كودك باشند. لذا آيه شريف شامل ائمه اهل بيت(ع) نمى شود.

انگیزه مدعيان دروغین سفارت امام زمان(عج)

چه عواملی باعث شد تا بعضی از منحرفين، ادعای دروغين سفارت و نيابت از طرف امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) داشته باشند؟

عواملي مانند منحرف كردن مردم و جامعه شيعه، طمع به دست آوردن اموال آنان و کسب شهرت و موقعيت اجتماعی باعث شد تا بعضي، ادعاى دروغين سفارت داشته باشند.

تضمین رزق الهی، و وجود گرسنگان در جهان!

آیا با توجه به اینکه خداوند رزق و روزی بندگان را تضمین کرده است، عادلانه است که به این تضمین خود عمل نکند و در برخی از نقاط جهان انسان ها از گرسنگی بمیرند؟

خدا روزی تمام جنبندگان را در جهان آفرینش تضمین کرده است، ولی «کسب» آن با «تدبیر و تلاش» به عهده خود «انسان» است و همچنین باید مانعی به نام «استثمار» و خود خواهی در میان نباشد؛ اگر کسی با تنبلی و بی تدبیری باعث هدر رفتن رزق شود یا اینکه مستکبرین، با استثمار مردم، آنان را در فقر نگه دارند، مربوط به عملکرد انسان ها است و منافی رزاقیت و عدالت الهی نمی باشد. خداوند علاوه بر تضمین تکوینی و طبعی رزق، احکامی را در حمایت از فقرا تشریع نموده است که اگر دقيقاً اجرا شود، نه تنها شاهد مرگ میلیون ها انسان گرسنه نخواهيم بود، بلکه فقیری نیز برای صدقه دادن یافت نخواهد شد.

فلسفه «امتحان الهي» در کلام امام علی(ع)

امام علی(ع) در خطبه 144 نهج البلاغه در مورد فلسفه «آزمایش های الهی» چه فرموده است؟

امام علي(ع) درباره فلسفه آزمايش هاي الهي مي فرمايد: «خدا با آزمايش پرده از اسرار بندگان برداشته، نه بخاطر آن كه بى خبر است، بلكه مى خواهد با امتحان آشكار شود كدام يك عمل نيكوتر انجام مى دهند». بر این اساس، هدف اين است كه هر كس آنچه در درون دارد آشكار كند، زیرا نمی توان كسى را بر اساس نيّات پاداش يا كيفر داد، بلكه پاداش يا كيفر در برابر اعمال انسان است. همچنین می فرماید: «خدا مردم را با اموال و اولاد آزمايش مى كند، و هدف آن است كه اعمالى كه سبب استحقاق پاداش و كيفر مى شود را آشكار گرداند».

دستور قرآن نسبت به تعامل با «ایتام»

قرأن کریم در مورد نحوه تعامل با «ایتام» چه دستوري به مسلمانان می دهد؟

خداوند در قرآن در ارتباط با نحوه رفتار با ایتام، از واژه «اصلاح» استفاده مى كند، كه شامل اصلاح جسمانى، اقتصادى و ... مى شود. در واقع اين واژه اشاره به رسيدگى به يتيمان در همه زواياى زندگى آنها دارد. سپس می فرماید: «اگر زندگى خود را با زندگى آنها بياميزيد، مانعى ندارد و خداوند، مفسدان را از مصلحان، باز مى شناسد». در واقع خداوند ايتام را همچون برادران ديني دانسته كه تا پايان عمر با هم در كار و كسب و زندگى شريك اند. البته خداوند در عين سرپرستى، اجازه اختلاط با اموال آنها را با حفظ حساب و كتاب داده است.

قضاوت هاي امام علي(ع)

نمونه هايي از قضاوت هاي امام علي(عليه السلام) را بيان نماييد؟

مورخین در باب قضاوت هاي امام علی(ع) نوشته اند: جوانى به امام عرض كرد: پدرم مرد ثروتمندی بود، که با دوستانش به سفر رفت، اكنون همراهانش مى گويند: پدرت مرده و از اموالش نیز اطلاعى نداریم. من به آنان مشكوكم. حضرت متهمين را به مسجد فرا خواند، و چشمانشان را بست. امام از نفر اول سوالاتي را پرسيد، حضرت تكبير گفت و مردم نيز تكبير گفتند. متهمان با شنيدن تكبير، تصور كردند دوست شان اعتراف كرده است. حضرت به متهم دوم فرمود: «آنچه رفيقت بايد بگويد گفت، تو حقيقت را بگو»، و اين سخن امام باعث كشف حقيقت شد.

راه هاي درمان «بُخل»

چه راه هايي براي درمان «بُخل» وجود دارد؟

از آنجا كه انگيزه هاى «بُخل» متعدد است، برای درمان بايد آنرا ريشه يابى نمود؛ زيرا بعضى به خاطر علاقه زياد به شهوات دنيا به اموال خود عشق مى ورزند؛ به طورى كه حاضر نيستند كمترين چيزى در اختيار كسى بگذارند. انگيزه ديگر «بخل» آرزوهاى بلند است كه انسان را به جمع مال و بُخل در مصرف دعوت مى كند. انگيزه ديگر، عشق و علاقه به فرزندان و ثروت اندوزى براى آينده آن هاست؛ در حالى كه خداوند روزى آنها را نيز تضمين كرده است و ...

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام علي (ع)

الصيام احد الصحتين

روزه نيمي از تن درستي است

ميزان الحکمة 6 / 392