نگاهي به شبهه «آكل و مأكول»

شبهه «آكل و مأكول» چيست؟

بنابر شبهه «آكل و مأكول» اگر بدن انسان خاك شده و جزء گياهان شود، سپس انسانی ديگر آن را بخورد و جزء بدنش شود، حشر آنها در قیامت چگونه خواهد بود؟ یکی از پاسخ ها اینست: هر يك از ذرات بدنِ انسان، تمام مشخصات جسمى او را در بر دارد، يعنى اگر هر يك از سلول هاى بدن را پرورش دهيم تا بصورت يك انسان كامل درآيد آن انسان تمام صفات شخصى را كه اين جزء از او گرفته شده دارا خواهد بود. بنابر این بدن انسان می تواند مثل کودکى كه بزرگ مى شود پرورش يافته بصورت انسان كاملى محشور گردد.

جسماني و روحاني بودن «معاد»

آيا «معاد» جسمانى است يا روحانى؟

منظور از معاد جسمانى اين است كه علاوه بر روح، جسم نيز در جهان ديگر بازگشت مى كند. جمعى از فلاسفه پيشين تنها به معاد روحانى معتقد بودند و جسم را مَركبى مى دانستند كه تنها در اين جهان با انسان است و بعد از مرگ، روح آن را رها مى سازد و به عالم ارواح مى شتابد؛ ولى عقيده علماى اسلام اين است كه معاد در هر دو جنبه روحانى و جسمانى صورت مى گيرد. همانگونه که قرآن فرموده همان جسمى كه خاك و متلاشى گشته، به فرمان خدا جمع آورى مى شود و لباس حيات نوينى بر آن پوشانده می شود.

معاد «جسمانی» یا «روحانی»؟!

معتقدین به معاد و رستاخیز در مورد نوع رستاخیز و بازگشت در روز قیامت به چند گروه تقسیم می شوند؟

معتقدین به معاد، در مورد نوع رستاخیز اختلاف دارند؛ گروهی بر این باورند که هنگام مرگ روح برای همیشه از بدن جدا شده و در عالم ارواح باقی می ماند، از این رو مسئله معاد بی معنا خواهد بود. گروهی دیگر معتقد به جسم مثالی و معاد نیمه جسمانی هستند و می گویند در واقع روح از بدن جدا شده و در جسم لطیفی قرار می گیرد همانند امواج. گروهی نیز بدن انسان را همانند موتور برق می دانند که اگر بعد از متلاشی شدن، پیوند داده شده و به کار افتد انرژی برق باز می گردد. جسم نیز در معاد جسمانی لباس حیات می پوشد.

دیدگاه اسلام درباره کیفیت «معاد»

اسلام درباره کیفیت و نحوه رستاخیز انسانها چه نظری دارد؟

قرآن در آیات قیامت، با صراحت از معاد جسمانى توأم با معاد روحانى سخن گفته و می فرماید: «آيا [اين پيامبر] به شما وعده مى دهد، هنگامى كه مرديد و خاك و استخوان هاى [پوسيده] شديد بار ديگر [از قبرها] بيرون آورده مى شويد؟!». هم چنین می فرماید: «... آيا هنگامى كه ما مرديم و در زمين گم شديم آفرينش تازه اى خواهيم يافت؟!»، و یا می فرماید: «خداوند آفرينش را آغاز مى كند، سپس آن را تجديد مى نمايد و سپس به سوى او باز گردانده مى شود». در واقع الفباى معاد در قرآن، معاد جسمانى است، اما عده ای به تحریف و توجیه آنها به جسم مثالى پرداخته اند.

«معاد جسمانی» در ترازوی عقل

آیا به لحاظ عقلی «معاد جسمانی» امکان پذیر است؟

در آیات قرآن مقصود از معاد، «معاد جسمانی» است؛ عقل نیز روح و بدن را لازم و ملزوم و مکمل یکدیگر می داند که اگر در جهانِ برزخ، از هم جدا می شوند، این جدایی موقتی می باشد. به عبارتی روح، فرمانده و عامل مؤثر است و بدن، فرمانبر و ابزار كار است و همان طور كه هيچ فرمانده و هنرمندى از فرمانبر و يا ابزار كار بى نياز نيست روح نیز برای ادامه فعالیت خود نیازمند جسم است و معاد نمی تواند تنها جنبه روحانی و یا تنها جنبه جسمانی داشته باشد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الامام الصادق (ع)

افضل الجهاد الصوم في الحر

روزه گرفتن در هواي گرم ، جهاد است

ميزان الحکمة 6 / 399