گفتار 15 مطلب

مفهوم و انواع تحريف در اصطلاح علوم قرآنی

مفهوم «تحريف» در اصطلاح علوم قرآنی چیست؟ و چه اقسامی دارد؟

در اصطلاح علوم قرآنی به هر نوع تغيير و دگرگونی در معنا و ساختار كلام تحريف گفته می شود. تحریف معمولا یا لفظی است و یا معنوی. در تحریف لفظی با افزودن یا کاستن یا جابه جایی یک یا چند کلمه، معنای یک گزاره تغییر می یابد و در تحریف معنوی - که به آن تفسیر به رأی نیز می گویند - بدون اینکه هیچ تغییری در ساختار و کلمات گزاره و کلام پدید آید، تفسیری وارونه و بی ربط با مقصود نویسنده یا گوینده، از آن ارائه می شود. تفسیرهای منحرف از قرآن در گفتار معصومین بسیار نکوهش شده و مرتکبان چنین تفسیرهایی به عذاب هایی بسیار سخت وعده داده شده اند.

حجاب در لغت و اصطلاح (مفهوم حجاب اسلامی)؟

منظور از حجاب در لغت و اصطلاح اسلامی چیست؟

«حجاب» در لغت به معنى چيزى است كه در ميان دو شى‏ء «حائل» مى‏ شود. در قرآن مجيد نيز اين كلمه همه جا به معنى «پرده» يا حائل به كار رفته است. در كلمات فقها از قديمترين ايام تا كنون در مورد پوشش زنان معمولا كلمه «ستر» به كار رفته است. به كار رفتن كلمه «حجاب» در پوشش زنان اصطلاحى جدید است.
بر اساس آنچه امروزه در میان مسلمانان فارسی زبان به کار می رود، مراد از حجاب، «پوشش اسلامی» است و مراد از پوشش اسلامي زن، به عنوان يكی از احكام وجوبی اسلام، اين است كه زن، هنگام معاشرت با مردان، بدن خود را بپوشاند و به جلوه گری و خودنمايی نپردازد. حجاب دارای دو بُعد ايجابی و سلبی است. بُعد ايجابی آن، وجوب پوشش بدن و بُعد سلبی آن، حرام بودن خودنمايی به نامحرم است؛ و اين دو بُعد بايد در كنار يكديگر باشد تا حجاب اسلامی محقق شود.
اگر به معنای عام، هر نوع پوشش و عمل مانع از وصول به گناه را حجاب بناميم، حجاب می تواند اقسام و انواع متفاوتی داشته باشد: مثل حجاب در «نگاه»، حجاب در «گفتار» و «حجاب رفتاری» در مقابل نامحرم. بنابراین مراد از حجاب اسلامی، پوشش و حريم قايل شدن در معاشرت زنان با مردان نامحرم در انحای مختلف رفتار، مثل نحوه ی پوشش، نگاه، حرف زدن و راه رفتن است.

علائم خوف خائف از خدا

چه علائم و نشانه هائي براي «خائف» وجود دارد؟

در روایات، اوصاف و نشانه هایی برای کسی که از عظمت خداوند و کیفر او می ترسد نقل شده است که عبارتند از: 1ـ خائف، ظلم نمى كند؛ مولى على(ع) فرمودند: «مَنْ خَافَ رَبَّهُ كَفَّ ظُلْمَهُ». 2ـ خائف حبّ جاه و مقام ندارد. امام صادق(ع) فرمودند: «اِنَّ حُبَّ الشَّرَفِ وَ الذِّكْرَ لَا يَكُونَانِ فِى قَلْبِ الْخَائِفِ الرَّاهِبِ». 3ـ خائف قولش، فعلش و امورات پنهانى و آشكارش موافق هم است؛ امام كاظم(ع) فرمودند: «خائف کسی است كه قولش مؤيد فعل او و پنهان او موافق آشكار او باشد».

جايگاه «نرم خویی» در تعلیم و تربیت

با نرمي سخن گفتن و برخورد مسالمت آمیز چه نقشی در میزان اثربخشی تعلیم و تربیت و اصولا امر هدایتگری دارد؟

نرمی در گفتار و اخلاق از خصوصیات بارز هدایت گران الهی می باشد؛ چرا که ملایمت، لازمه ی هدایتگری است، خداوند به موسى(ع) و برادرش هارون دستور مى دهد كه با فرعون به نرمى سخن بگويند، همینطور راز موفقیت پیامبر(ص) نرمی گفتار ایشان بود که موجب جذب مردم شد. امام علی(ع) نیز برای معاشرت و برخورد با مردم می فرماید: «بايد در دلِ تو، نياز به مردم و بى نيازى از آنها جمع باشد، پس نياز تو به آنها منجر به نرمى زبان و خوش روئى باشد و بى نيازى تو از آنها برای حفظ آبرو و نگهدارى عزّت تو باشد».

توجه به «ثبت اعمال» درمان بيماري ‌هاي زبان

توجه به ثبت و ضبط اعمال و گفتار چه تاثیری در درمان بیماری های زبان دارد؟

اگر انسان بداند كه عالَم محضر خداست و خدای بزرگ و فرشتگان نظاره گر او هستند و اعمال و گفتارش را ضبط می کنند هيچ وقت قول و يا عملى برخلاف رضاى او انجام نمى دهد. در لسان احادیث، «گفتار» هم جزء عمل محسوب شده و انسان بخاطر گفتارش عذاب می شود.

تفاوت امام علي(ع) با معاويه در سیره و روش خلافت

امام علي(عليه السلام) در سیره و روش خلافت چه تفاوتی با معاويه داشتند؟

امام علي(ع) در تمام شئون زندگي، زهد و ورع را رعايت مى كرد و لباس و غذايش خشن بود. هرگز نيرنگ در گفتار و رفتارش وجود نداشت و اسلام به عالى ترين صورت، در زندگى او خودنمايى مى كرد؛ اما معاويه در تمام اين امور بر خلاف علي(ع) رفتار مي كرد. واگذارى مصر به عمرو عاص، بيعت گرفتن براي يزيد، انتخاب زياد بن ابيه به فرزندىِ پدر خود، چيدن سفره هاي رنگين با انواع غذاهاي چرب و شيرين و .... تنها بخشي از روش هاي ظالمانه معاويه در حكومت داري بود.

گواهی پیامبران پیشین

چگونه می توان از گواهی پیامبران پیشین نبوّت پیامبری را اثبات کرد؟

یکی از راه هائی که با آن مى توان پیامبران واقعى را از مدّعیان دروغین شناخت، اخبار قطعى و صریح پیامبران پیشین نسبت به پیامبران آینده است؛ که باید شرایط زیر کاملا در آن رعایت گردد: 1- نبوّت پیامبر قبل، با دلیل قطعى و غیر قابل انکار ثابت گردد. 2- خبر مزبور بطور قطع و یقین از پیامبر پیشین صادر شده باشد. 3-  دلالت این خبر، صریح و قاطع و غیر قابل تردید باشد. 4- علایم و مشخصاتى که در گفتار پیامبران پیشین ذکر شده، باید کاملا بر وضع مدّعى جدید تطبیق کند.

دلالت گفتار و اشعار ابوطالب(ع) بر ایمان ایشان

آیا در گفتار و اشعار ابو طالب دلالتی بر ایمان او وجود دارد؟

از جمله دلایلی که ایمان ابوطالب(ع) را ثابت مى کند شعرها و کلمات ایشان است، مانند: «محمّد پیامبرى مانند موسى است که به پیامبرى او در اول همه کتاب‌ها به نام او تصریح شده»، «به خداى کعبه قسم! پیامبر را به خاطر سختى‌ها با [بت] عزّا عوض نمى‌کنیم»، «بهترین مردم محمد است و او وزیر موسى و مسیح است. براى ما هدایتى آورد مثل هدایتى که آن دو آورده‌اند...»، «هیچ گاه گوش به سخن ملامتگران فرا نداده و ذره‏ ای به کفر و عصیانگری متمایل نمی‏باشم»، «فرزند برادرم هرگز دروغ نمى‌گوید» و نمونه های بسیار دیگر.

شرایط «تقلید جایز و ممدوح»

در چه صورتی تقلید، جایز و ممدوح خواهد بود؟

در تعريف تقليد مى گويند: «تقلید عبارت است از قبول گفتار ديگرى بدون دليل تفصيلى» و گاه بعضى آن را توسعه داده، و پيروى عملى را نيز جزء آن دانسته اند. از سویی تقلید در صورتى مى تواند ممدوح باشد كه از يك سو شخص مورد تقليد داراى دو شرط اصلی «آگاهی و صداقت» باشد. از سوى ديگر موضوع مورد تقليد بايد از موضوعات «تخصّصى» باشد تا تقليد در آن جايز گردد، امّا در مسائل عمومى، هركس بايد به سهم خود تحقيق كند. از سوى سوم مقلِّد نيز نبايد قادر به استنباط باشد، زیرا در صورت توانایی در استنباط، تقليد ممنوع است.

نقش «صداقت و راستي» در موفقيت مديران

«صداقت و راستي» چه نقشي در موفقيت مديران دارد؟

با توجّه به اين كه مهمترين سرمايه يك مدير در برنامه هاى اجرائى، همبستگى و وجود اعتماد متقابل ميان او و افراد تحت امرش است؛ و با توجّه به اين كه ضامن حفظ اين همبستگى، صداقت در گفتار و عمل است؛ نقش اين موضوع در مديريّت آشكار مى شود. در تعليمات اسلامی نیز به صورت کم نظیری روى این مسأله به همراه امانت داری تأكيد شده؛ و اين به خاطر نقش حياتى اين دو در زندگى اجتماعى بشر است. در حديثى از ياران امام صادق(ع) نقل شده که ایشان به دو چیز بسیار سفارش می فرمود: «صداقت و اداء امانت».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام) :

دِرْهَمٌ فِي الْحَجِّ أَفْضَلُ مِنْ أَلْفَيْ أَلْف فِيمَا

يک درهم در راه حجّ هزينه کردن، بهتر و بالاتر از دو ميليون درهم است که در غير حجّ در راه خدا هزينه شود

تهذيب الأحکام: 5/22