جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

الف : احتياط واجب آن است كه نماز واجب را در خانه كعبه نخوانند، ولى نماز مستحب اشكال ندارد، بلكه مستحب است در داخل خانه كعبه در مقابل هر زاويه ‏اى دو ركعت نماز بخوانند.ب : نماز بر پشت بام كعبه خواه واجب يا مستحب اشكال دارد،مگر این که ضرورت داشته باشد .ج: احتیاط واجب ین است که نماز واجب را در حجر اسماعیل و داخل کعبه نخوانند، ولى نماز مستحبّ مانعى ندارد، بلکه فضیلت دارد.

واجب است «حجر اسماعيل» را داخل در طواف كند، يعنى از بيرون حجر اسماعيل كعبه را دور بزند. بنابراين، اگر سهوآ يا از روى جهل از داخل «حجر اسماعيل» طواف كند بايد آن دور را ناديده گرفته، و از حجر الاسود اعاده نمايد (ولى نظر به اين كه به عقب برگشتن در اين گونه موارد با ازدحام جمعيّت مشكل است، بهتر اين است كه همراه طواف كنندگان آن دور را بدون نيّت ادامه دهد، تا به حجر الاسود برسد، سپس نيّت مى‌كند وآن دور را ادامه مى‌دهد).‌

هرگاه شخصى عمدآ از داخل حجر اسماعيل طواف كند، حكم ابطال عمدى طواف راداردكه درابتداى مسائل طواف حكم آن گذشت. (اگر كسى طواف را عمدآ ترك كند، و تا زمانى كه وقت آن باقى است بجا نياورد، عمره او باطل مى‌شود؛ چه عالم به مسأله باشد، و چه جاهل، و احتياط آن است كه چنين شخصى «حجّ اِفراد» بجا آورد، و عمره را پس از حج انجام دهد، و حجّش را در سال بعد نيز اعاده نمايد. )‌

اگر كسى در بعضى از دورها از روى ديوار حجر اسماعيل طواف كند، كافى است همان مقدار را اعاده كند، و اعاده تمام طواف لازم نيست (البتّه در شرايط كنونى عملا هيچ كس روى ديوار حجر نمى‌رود).‌

بايد نمازش را در پشت مقام ابراهيم اعاده كند، و اعاده اعمال بعد لازم نيست.‌

عمره او صحيح است، و بايد براى حجّ تمتّع محرم شود، و هنگامى كه براى اعمال مكّه به مكّه بازگشت، نماز طواف عمره را پشت مقام ابراهيم بجا مى‌آورد، و احتياط آن است كه نماز سابق را قبل از طواف حجّ تمتّع بخواند. ‌  ‌

احتیاط این است که نماز واجب را در حجر اسماعیل و داخل کعبه نخوانند، ولى نماز مستحبّ مانعى ندارد; بلکه فضیلت دارد. ‌

انجام اعمال زير در حال طواف مستحبّ است :‌ 1. «اَللّهُمَّ اِنّىü أَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذüي يُمْشى بِهِ عَلى ظَلَلِ الْمآءِ، كَما يُمْشى بِهِ عَلى جُدَدِ الأرْضِ، وَ اَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذüي يَهْتَزُّلَهُ عَرْشُکَ، وَاَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الّذي تَهْتَزُّ لَهُ اَقْدامُ مَلائِكَتِکَ، وَ اَسْئَلُکَ بِاسمِکَ الَّذüي دَعاکَ بِهِ مُوسى مِنْ جانِبِ الطُّورِ فَاسْتَجَبْتَ لَهُ، وَاَلْقَيْتَ عَلَيْهِ مَحَبَّةً مِنْکَ، وَ اَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذüي غَفَرْتَ بِهü لِمـُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ ما تَأَخَّرَ، وَ اَتْمَمْتَ عَلَيْهِ نِعْمَتَکَ، اَنْ تَفْعَلَ بىü كَذا وَكذا»، و به جاى «كذا و كذا» حاجت خود را از خداوند متعال بخواهد.‌ 2. مستحبّ است هنگام طواف بگويد :‌ «اَللّهُمَّ اِنّüي اِلَيْکَ فَقْيرٌ، وَ اِنّüي خآئِفٌ مُسْتَجüيرٌ، فَلا تُغَيِّرْ جِسْمüي، وَلاتُبَدِّلْ اِسْمي».‌ 3. صلوات بر محمّد و آل او بفرستد، به خصوص هنگامى كه به در خانه كعبه رسيد.‌ 4. هنگامى كه به حجر اسماعيل رسيد، به ناودان نگاه كند و بگويد :‌ «اَللّهُمَّ اَدْخِلْنِي الْجَنَّةَ، وَ اَجِرْنِي مِنَ النّارِ بِرَحْمَتِکَ، وَ عافِني مِنَ السُّقْمِ، وَ اَوْسِعْ عَلَىَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ، وَ ادْرَأَ عَنّي شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَالإنْسِ، وَ شَرَّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ».‌ 5. به هنگام عبور از حجر بگويد:‌ «يا ذَا المَنِّ وَ الطَّوْلِ، يا ذَا الْجُودِ وَ الْكَرَمِ، اِنَّ عَمَلي ضَعüيفٌ، فَضاعِفْهُ لي، وَ تَقَبَّلْهُ مِنّي، اِنَّکَ اَنْتَ السَّمüيعُ الْعَلüيمُ».‌ 6. هنگامى كه به ركن يمانى برسد دستها را بلند كند، و بگويد:‌ «يا اَللّهُ يا وَلِىَّ الْعافِيَةِ، وَ خالِقَ الْعافِيَةِ، وَ رازِقَ الْعافِيَةِ، وَ الْمُنْعِمَ بِالْعافِيَةِ، وَ الْمَنّانُ بِالْعافِيَةِ، وَ الْمُتَفَضِّلَ بِالْعافِيَةِ عَلَىَّ وَ عَلى جَمِيعِ خَلْقِکَ، يا رَحْمنَ الدُّنْيا وَ الآخِرَةِ وَ رَحِيمَهُما، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ ارْزُقْنَا الْعافِيَةَ، وَ تَمامَ الْعافِيَةِ وَ شُكْرَ الْعافِيَةِ، فِي الدُّنْيا وَالآخِرَةِ، يا اَرْحَمَ الرّاحِمِينَ».‌ 7. سپس سر را به سمت كعبه كند، و بگويد:‌ «اَلْحَمْدُلِلّهِ الَّذِي شَرَّفَکِ وَ عَظَّمَکِ، وَ الْحَمْدُلِلّهِ الَّذي بَعَثَ مُحَمَّداً نَبِيّاً وَ جَعَلَ عَلِيّاً اِماماً. اَللّهُمَّ اهْدِ لَهُ خِيارَ خَلْقِکَ، وَ جَنِّبْهُ شِرارَ خَلْقِکَ».‌ 8. هنگامى كه بين ركن يمانى و حجرالأسود رسيد، بگويد:‌ (رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً، و فِي الآخِرَةِ حَسَنَةً، وَ قِنا عَذابَ النّار).‌ 9. در شوط هفتم، وقتى كه به مستجار رسيد، مستحبّ است ـ در‌ صورت امكان ـ دو دست خود را بر ديوار خانه بگشايد، و شكم و صورت خود را به ديوار كعبه بچسباند، و بگويد:‌ «اَللّهُمَّ الْبَيْتُ بَيْتُکَ، وَ الْعَبْدُ عَبْدُکَ، وَ هذا مَكانُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ النّارِ».‌ 10. سپس به گناهان خود اعتراف نموده، و از خداوند عالم آمرزش بطلبد كه انشاءاللّه تعالى مستجاب خواهد شد، بعد بگويد :‌ «اَللّهُمَّ مِنْ قِبَلِکَ الرَّوْحُ وَ الْفَرَجُ وَ الْعافِيَةُ، اَللّهُمَّ اِنَّ عَمَلِي ضَعِيفٌ فَضاعِفْهُ لِي، وَ اغْفِرْ لِي مَااطَّلَعْتَ عَلَيْهِ مِنّي وَ خَفِىَ عَلى خَلْقِکَ، اَسْتَجِيرُ بِاللّهِ مِنَ النّار».‌ 11. و هرچه خواهد دعا كند، و دست بر ركن يمانى ـ كه قبل از ركن حجرالاسود قرار دارد ـ بگذارد، سپس نزد حجرالأسود آمده، و طواف خود را تمام كند، و بگويد :‌ «اَللّهُمَّ قَنِّعْني بِما رَزَقْتَني، وَ بارِکْ لي فüيما آتَيْتَني».‌ 12. براى طواف كننده مستحبّ است در هر شوط اركان خانه كعبه (چهار گوشه آن)، و حجرالاسود را استلام نمايد.   و در وقت استلام حجر بگويد:‌ «أمانَتي أدَّيتُها، وَ ميüثاقي تَعاهَدْتُهُ، لِتَشْهَدَ لي بِالْـمُوافاةِ».‌