كتاب هايى را كه طلّاب علوم دينى يا غير آنها از درآمد كسب و كار مىخرند چنانچه مورد نيازشان باشد خمس ندارد، ولى اگر فعلًا نيازى به آن ندارند و مقصودشان استفاده در آينده است خمس به آن تعلّق مىگيرد (اگر در تمام طول سال نيز از آن استفاده نكند، ولى وجود آن كتاب براى مواقع ضرورى در كتابخانه لازم است، نياز محسوب مىشود).
در صورتی که در حال یا گذشته مورد استفاده بوده است خمس ندارد.
در ميان بسيارى از خانواده ها معمول است كه جهيزيّه دختران را تدريجاً تهيّه مى كنند، چنانچه سال بر آن جهيزيّه بگذرد خمس آن واجب است؛ ولى در مناطقى كه اگر جهيزيّه را قبلًا تهيّه نكنند عيب محسوب می شود و يا اين كه تهيّه آن جز به صورت تدريجى مشكل است، خمس ندارد. بنابراین اگر در جايى خريد جهيزيه و كنار گذاشتن خود آن يا حتى پول عرفا مؤونه به حساب بيايد خمسى ندارد
آنچه معمولاً مورد نیاز است خمس ندارد هر چند استفاده نشده باشد. اما هرگاه واقعآ مقدارى از آن زائد بر نیاز بوده باشد خمس دارد، بنابر احتیاط واجب
در صورتى که این کار در میان مردم رایج باشد و به صورت هزینه معمولى درآید، خمس ندارد
در این صورت به قیمت آن خمس تعلّق نمى گیرد؛ مخصوصاً اگر بخواهند آن را تبدیل به مثل کنند.
لباس هاى متعدّد و همچنین انگشتر و زیور آلات و وسایل مختلف زندگى، اگر همه آنها مورد نیاز و در حدّ شان او باشد و از درآمد همان سال تهیّه شده باشد خمس ندارد، ولى اگر زاید بر نیاز و شان باشد، مقدار زیادى خمس دارد.
چنانچه به اندازه نياز و در حد شأنش باشد خمس ندارد.
چنانچه درآمدش بيش از مخارجش نباشد، خمس بر او واجب نيست.
اگر در اثناء سال وسایل مورد نیاز خود را بخرد خمس ندارد و اگر بعداً از آن وسایل بى نیاز شود خمس دادن آن لازم نیست، همچنین زیور آلات زنانه اگر بعد از گذشتن سنّ و سالى از زن، مورد نیازش نباشد خمس به آن تعلق نمى گیرد، ولى احتیاط مستحب آن است که خمس این وسایل یا زیورآلات را بدهد.
اموالى را كه انسان به مصرف نذر و كفّاره مى رساند جزء مخارج ساليانه محسوب می شود و خمس ندارد.
