مدت زمان پاسخگویی به هر سوال بین 24 تا 72 ساعت است.

لطفا قبل از 72 ساعت از پیگیری سوال و یا ارسال سوال مجدد خودداری فرمائید.

از طریق بخش پیگیری سوال، سوال خود را پیگیری نمایید.

captcha
انصراف

زمان پاسخگویی به سوالات بین 24 تا 72 ساعت می باشد.

انصراف
چینش بر اساس:حروف الفباجدیدهاپربازدیدها

خمس پس‌انداز ضروریات زندگی

درصورتی‌که برای تهیه ضروریات زندگی ازجمله منزل مسکونی یا خودروی شخصی موردنیاز یا جهیزیه و امثال آن لازم باشد پس‌انداز شود و سال بر آن بگذرد آیا خمس دارد؟

پولى كه جهت تهيّه منزل مسكونى يا وسيله نقليه شخصى يا جهيزيه و امثال آن (نه مطلق پس‌انداز) پس‌انداز می‌شود و سال بر اين پول جمع شده می‌گذرد، طبق فتواى ما خمس دارد؛ امّا اگر بخواهد خمس را حساب كند و طبق گفته خودش يا ظاهر حال، ديگر امكان استفاده از آن پس‌انداز وجود نداشته باشد، ما در مرحله اوّل با دست‌گردان او را بدهكار بیت‌المال می‌کنیم تا به‌مرورزمان بپردازد، يا می‌گوییم خمس را به ذمّه بگيرد و در دراز مدّت به‌مرورزمان بپردازد و اگر پرداخت خمس اين پس‌انداز براى او ايجاد زحمت شديد می‌کند خمس بخشى از آن را به او می‌بخشیم.

خمس پس‌انداز مسکن که صرف کسب‌وکار گردد

چنانچه شخصی قسمتی از پس‌انداز مسکن خود را در مسیر کسب‌وکار صرف کند مثلاً زمانى كه خانه را می‌ساخت قسمتى از آن را برای ساخت مغازه‏ هزینه کرده است در این صورت محاسبه خمس او چگونه است؟

هر چيزى كه مال‌التجاره يا ابزار كسب يا منبع درآمد است خمس دارد ولى اگر خانه مسكونى يا وسيله نقليه شخصى است خمس ندارد و اگر بخشى ازآن‌جهت كسب و بخشى جهت سكونت است بايد به نسبت خمس قسمت كسب را حساب نمايد.

خمس پس‌انداز صندوق‌های خانوادگی

آیا به پولی که در صندوق‌های خانوادگی برای دریافت وام پس‌انداز می‌شود خمس تعلّق می‌گیرد؟

آن مقدار از وام که متعلق به خود اوست و قبلاً در صندوق براي خودش پس‌انداز شده است درصورتی‌که سر سال خمسي قابل وصول نبوده باشد، جزء درآمد سال وصول وام محسوب می‌شود که اگر بعد از دريافت وام تا سال خمسي مصرف نشود مشمول خمس است و آن مقدار از وام که به او داده‌اند و جنبه قرض‌الحسنه دارد به مقداري که اقساطش پرداخت‌شده و معادلش تا سال خمسي موجود است، خمس دارد.

خمس سپرده بانکی

آیا به پولی که در بانک سپرده‌گذاری می‌شود خمس تعلّق می‌گیرد؟

1- اگر به اصل پول، خمس تعلق‌گرفته باشد و بعدازآن، سپرده‌گذاری کنند هم اصل پول خمس دارد و هم‌سود آن.2- اگر پول سپرده، از درآمد همان سال بوده و سپرده‌گذاری کرده است، چنانچه سال خمسی بر آن بگذرد خمس دارد و سود آن اگر قبل از سال خمسی هزینه شود خمس ندارد ولی اگر چیزی از آن باقی بماند خمس دارد.(البته در هر دو صورت اگر در پرداخت خمس در زحمت باشند می‌توانند زمانی که اصل پول را دریافت کردند بپردازند).2- اگر پول سپرده، از درآمد همان سال بوده و سپرده‌گذاری کرده است، چنانچه سال خمسی بر آن بگذرد خمس دارد و سود آن اگر قبل از سال خمسی هزینه شود خمس ندارد ولی اگر چیزی از آن باقی بماند خمس دارد.(البته در هر دو صورت اگر در پرداخت خمس در زحمت باشند می‌توانند زمانی که اصل پول را دریافت کردند بپردازند).

خمس پس‌انداز مسکن

آیا به پول پس‌انداز خرید خانه خمس تعلّق می‌گیرد؟

كسى كه نياز به خانه ملكى دارد آنچه را صرف خريد خانه می‌کند خمس ندارد، ولى اگر درآمد سالش براى خريد خانه كفايت نكند و مجبور باشد چند سال پس‌انداز كند تا قادر به تهيّه خانه شود پول‌هايى كه سال بر آن‌ها گذشته خمس دارد، امّا اگر مثلاً زمين خانه را در اثناء سال اوّل بخرد و مصالح ساختمانى را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ‌کدام خمس ندارد.

طلایی که در بانک به‌صورت گرو گذاشته‌شده

اگر در بخش کارگشایی بانک مقداری طلا (همان‌گونه که معمول است طلا را به‌عنوان گرو می‌گذارند و با توجه به وزن طلا مقدار مشخصی پول از بانک می‌گیرند و پس از یک سال پول را با بهره مشخصی به بانک پس می‌دهند و طلایشان را پس می‌گیرند) به مدت یک سال گذاشته باشیم، آیا به این طلا که یک سال یا بیشتر در بانک مانده است خمس تعلق می‌گیرد؟

درصورتی‌که طلا قبلاً جنبه زینتی خانواده را داشته خمس ندارد و اگر چیز اضافی بوده خمس دارد؛ در ضمن سود شما به بانک در صورتی صحیح است که تحت یکی از عقود شرعیه که در آیین‌نامه بانک‌ها آمده است قرار گیرد؛ اما اگر طلا به‌عنوان رهن باشد و وامی که می‌دهند جنبه عقود شرعیه در آن رعایت نشود ربا و حرام است.

خمس جوایز بانک‌ها

آیا به جوایز بانک‌ها خمس تعلق می‌گیرد؟

جوايزى كه به پس‌اندازها تعلّق می‌گیرد اگر قراردادى ميان پس‏انداز كننده و بانك يا صندوق نباشد حلال است و بنا بر احتياط واجب با گذشتن سال خمس آن واجب می‌شود، اين در صورتى است كه پس‏انداز كننده خود را طلبكار جايزه نداند، بلكه پس‏انداز گيرنده شخصاً براى تشويق پس‏انداز كنندگان جوايزى مى‏دهد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی