جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

احتیاط آن است که حق الناس مقدم بر حق الله است .

در صورتی که ترک فرمان پدر یا مادر باعث ایذاء آنها گردد، انجام فرمان آنها مقدم است. زیرا نماز اول وقت مستحب است ولی اطاعت پدر و مادر در آنچه گفته شد واجب می باشد.

حق الناس در اين‌جا مقدّم است، ولى حج بر ذمّه اش باقى مى‌ماند.‌

در اين شرايط اشكالى ندارد.‌

قاضى مجتهد مقدّم است.‌

حقِّ غرما مقدّم است.

دلیل این موضوع روایتی است که در این زمینه وارد شده است.‌

هرگاه كسى بدهكار خمس يا زكات است و قرض هم دارد و اموالى از باب كفاره و نذر و مانند آن بر او نيز واجب شده، چنانچه نتواند همه آنها را بپردازد، اگر عين مالى كه خمس يا زكات بر آن واجب شده از بين نرفته است بايد خمس و زكات را مقدم دارد و اگر از بين رفته، احتياط واجب اين است كه حق مردم را مقدّم دارد و اگر چنين كسى از دنيا برود و مال او براى همه اينها كافى نباشد به همين ترتيب عمل كنند.

کافی نیست و در مواردی که شرایط قاعده فراش باشد ولد ملحق به فراش می شود.‌

تحصیلات حوزوى در شرایط فعلى مقدّم است، البتّه گروهى نیز باید به تحصیلات دانشگاهى بپردازند، تا سایر شئون جامعه اسلامى به صورت آبرومند اداره شود.

هرگاه مالى که به آن خمس تعلّق گرفته موجود باشد باید خمس را مقدم بدارند و اگر آن مال موجود نیست احتیاط آن است که حق الناس را بر حق الله مقدم کنند .

حقِّ طلبکاران در هر دو صورت مقدّم است.