زیارت امیرمؤمنان على(علیه السلام)
فهرست موضوعات
جستجو 

فضیلت زمین نجف:

1ـ طبق بعضى روایات، نجف، سرزمین نیکان و پاکان است به طورى که هفتاد هزار نفر از این سرزمین بدون حساب وارد بهشت مى شوند. بر همین اساس، على(علیه السلام) آن را از دهقان هاى آن منطقه خریدارى کرد چون دوست مى داشت که آن هفتاد هزار نفر از مِلک او وارد بهشت شوند!.(1)

2ـ «دیلمى» در «ارشاد القلوب» مى نویسد: در اخبار صحیحه از اهل بیت(علیهم السلام) آمده است که از خواص خاک نجف این است که در آن، عذاب قبر و محاسبه نکیر و منکر، ساقط مى شود(2) و نیز مى نویسد: از امیرمؤمنان(علیه السلام) نقل شده که به کوفه (که شامل نجف نیز مى شد) نگاه کرد و فرمود: چقدر ظاهر ومنظر تو زیباو درون و قعر تو،طیّب و پاکیزه است، خدایا قبر مرا در این مکان قرار ده!.(3)

3ـ همچنین روایت کرده که هرگاه امیرمؤمنان(علیه السلام) مى خواست با خود خلوتى داشته باشد از کوفه به سمت نجف حرکت مى کرد; روزى که مُشرف بر نجف بود ناگهان مردى را سوار بر ناقه اى و همراه با جنازه اى دید، سؤال کرد از کجا مى آیى؟ جواب داد از «یمن». فرمود: این جنازه کیست؟ جواب داد: جنازه پدرم است; آورده ام تا در این مکان دفنش کنم. فرمود: چرا در یمن دفنش نکردى؟ جواب داد: چون این گونه وصیّت کرد، و گفت: در این مکان مردى دفن مى شود که به تعداد افراد دو قبیله بزرگ «ربیعه» و «مضر» مورد شفاعت او واقع مى شوند. فرمود: آیا آن مرد را مى شناسى؟ جواب داد: نه. حضرت سه بار فرمود: به خدا قسم منم آن مرد، پس دفن کن!.(4)

4ـ و نیز به نقل از امام صادق(علیه السلام) مى نویسد: هیچ مؤمنى در شرق یا غرب عالم نمى میرد مگر این که روحش در وادى السّلام (واقع در سرزمین نجف) محشور مى شود.(5)

5ـ در کتاب «کافى» از شخصى به نام «حبّة العرنی» نقل مى کند که مى گوید: با امیرمؤمنان(علیه السلام) به بیرون کوفه رفتم; دیدم که آن حضرت در وادى السّلام توقّف کرد به گونه اى که گویا اقوامى را مخاطب قرار داده است. من هم با او ایستادم تا این که خسته شدم، سپس نشستم تا این که از نشستن خسته شدم، بعد ایستادم تا این که بازهم از ایستادن ملول گشتم و نشستم تا این که خسته شدم، آنگاه برخاستم و عرض کردم: اى امیرمؤمنان، من از این توقّف و سرپا ایستادن طولانى شما نگران هستم، ساعتى را استراحت کنید; سپس ردایم را پهن کردم تا حضرتش روى آن بنشیند، فرمود: یا حبّه! آنچه دیدى چیزى جز گفتگوى من با مؤمن و انس گرفتن با او نیست. عرض کردم: اى امیرمؤمنان واقعاً این گونه است؟ فرمود: آرى; اگر پرده ها کنار مى رفت مى دیدى آنها را که حلقه حلقه دور هم نشسته اند و با هم سخن مى گویند. عرض کردم: مقصود، اجسام آنهاست یا ارواح آنها؟ فرمود: مرادم ارواح آنها است، هیچ مؤمنى در قطعه اى از زمین نمى میرد مگر این که به روح او گفته مى شود: به وادى السّلام ملحق شو! به یقین که آن، بقعه اى از بهشت است.(6)

 

فضیلت زیارت امیرمؤمنان على(علیه السلام):

1ـ «شیخ طوسى» در کتاب «امالى» از امام صادق(علیه السلام) نقل مى کند که فرمود: خداوند مخلوقى بیش از فرشتگان نیافریده که هر روز هفتاد هزار از آنها نازل مى شوند و پس از طواف بیت معمور و سپس کعبه، به سراغ قبر پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى روند و بر او سلام مى کنند و سپس به سراغ قبر امیر مؤمنان(علیه السلام) مى روند و به او نیز سلام مى کنند; سپس به زیارت قبر حسین(علیه السلام) مى روند و به او نیز سلام مى کنند; آنگاه به آسمان مى روند و هر روز گروه دیگرى مثل آنها تا روز قیامت، نازل مى شوند، و نیز فرمود: کسى که امیرمؤمنان(علیه السلام) را «عارفاً بحقّه» (= با شناخت به حقّ او) و بدون تکبّر زیارت کند، خداوند اجر شهیدان را برایش مى نویسد و گناهانش بخشوده مى شود و با امن و امان در قیامت مبعوث مى شود و حساب و محاسبه بر او آسان مى گردد و فرشتگان به استقبالش مى روند و وقتى از زیارت برگشت، فرشتگان تا منزلش او را مشایعت مى کنند; اگر مریض شود به عیادتش مى روند و اگر بمیرد او را تشییع مى کنند و برایش استغفار مى نمایند».(7) (فراموش نشود این پاداش ها براى کسى است که عارف به حقّ آن حضرت باشد و در مسیر مکتب آنها حرکت کند).

2ـ «کامل الزیارات» از ابىوهب بصرى نقل مى کند که مى گوید: وارد مدینه شدم و خدمت امام صادق(علیه السلام) رسیدم و عرض کردم: فدایت شوم محضر شما رسیدم در حالى که قبر امیرمؤمنان(علیه السلام) را زیارت نکردم، فرمود: کار خوبى نکردى. اگر از شیعیان ما نبودى به تو نگاه نمى کردم به جهت این که زیارت نکردى کسى را که... فرشتگان و انبیا و مؤمنان به زیارتش مى روند.(8)

3ـ در روایت دیگرى، آن حضرت خطاب به مفضّل بن عمر فرمودند: براى زائر امیرمؤمنان، هنگامى که دعا مى کند و چیزى را از خدا مى خواهد، درهاى آسمان گشوده مى شود، پس غافل از خیر مباش.(9)

4ـ در روایت دیگرى وقتى امام حسن مجتبى(علیه السلام) از رسول الله(صلى الله علیه وآله) سؤال مى کند که پاداش زائر تو چیست؟ در جوابش مى فرماید: پسرم! کسى که در زمان حیات و یا مماتم، مرا یا پدرت را زیارت کند بر من واجب است که در قیامت زیارتش کنم....(10)

5ـ خلف بن حمّاد از امام صادق(علیه السلام) نقل مى کند که فرمود: در بیرون کوفه (نجف) قبرى وجود دارد که هیچ دردمندى به آن پناه نمى برد مگر این که شفا پیدا مى کند.(11)

6ـ حسّان بن مهران از امام صادق(علیه السلام) روایت مى کند که فرمود: اى حسّان! آیا به زیارت قبور شهدایى که در منطقه شما هستند مى روید؟ عرض کردم: کدام شهدا؟ فرمود: على(علیه السلام) و حسین(علیه السلام). عرض کردم: آرى، بسیار به زیارتشان مى رویم. فرمود: آنها شهدایى هستند که در نزد خدایشان روزى داده مى شوند پس آنها را زیارت کنید و به آنها پناهنده شوید و حوائجتان را نزدشان بیان کنید (خداوند اجابت مى کند).(12)

7ـ مرحوم «علاّمه مجلسى» از «ارشاد القلوب»، از عبدالله بن حازم نقل مى کند: «روزى با هارون الرّشید از کوفه (به قصد شکار) به جانب «غریّین» (نجف) بیرون رفتیم، در آن جا آهوانى را دیدیم، بازهاى شکارى و سگان تربیت شده را به سوى آنها فرستادیم، ساعتى آنها را تعقیب کردند تا این که آهوان به تپّه اى پناه بردند و در آن جا بیارمیدند. بازها و سگان از تعقیب آنها دست کشیدند و برگشتند! هارون از این صحنه، متعجّب شد، سپس آهوان از آن بلندى فرود آمدند و بازها و سگان، آنها را تعقیب کردند، ولى براى بار دوم نیز آهوان به آن تپّه بازگشتند و بازها و سگان هم دوباره از آنها صرف نظر کردند، براى بار سوم هم این صحنه تکرار شد، هارون الرشید فرمان داد که به کوفه روند و کسى که سنّش از همه بیشتر است را نزدش بیاورند، پیرمردى از بنى اسد را نزدش آوردند، هارون به او گفت: قصّه این تپّه چیست؟ جواب داد: پدرم از اجدادش نقل کرده که مى گفتند: زیر این تپّه قبر على بن ابى طالب(علیه السلام)است، خداوند آن را حرم امن براى هر چیزى قرار داده است!».(13)

 

کیفیّت زیارت آن حضرت:

زیارتهاى فراوانى براى حرم آن حضرت، اعمّ از مطلقه (زیارت هایى که اختصاص به زمان خاصى ندارد، بلکه در هر زمانى مى شود آن را خواند) و زیارات مخصوصه (یعنى زیارت هایى که اختصاص به زمانى خاص دارد)، نقل شده که ما در این جا به آنچه در کتاب هاى معتبرى چون «کامل الزیارات» و «کافى» و غیر آن نقل شده است اکتفا مى کنیم، و قبل از ذکر آن، توجّه زوّار عزیز را به نکته اى مهم جلب مى نماییم که اختصاص به حرم شریف امیرمؤمنان على(علیه السلام) ندارد بلکه در تمام مشاهد مشرّفه جارى است و از لابه لاى روایاتى که در فصل قبل (زیارت مرقد رسول الله(صلى الله علیه وآله) در مدینه) گذشت نیز استفاده مى شود و در مقدّمه بخش زیارات نیز روى آن تأکید شده است و آن این که: آنچه در باب زیارات مهم است نفس حضور در حرم و توجّه قلبى به آن بارگاه ملکوتى و برقرار کردن ارتباط روحى با صاحب آن بارگاه است، و همه آنچه که در فصل قبل براى فضیلت زیارت قبر امیرمؤمنان(علیه السلام) بیان داشتیم (همچنین سایر امامان) با این حضور و ورود در حرم و توجّه قلبى به آن بزرگواران حاصل مى شود، هر چند زیارتى از زیارت ها را نخواند.

بر همین اساس، زائر گرامى اگر حال و حوصله و یا وقت زیارت خواندن را ندارد مى تواند به صرف این حضور و یا به گفتن «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَمیرَالْمُؤْمِنینَ» اکتفا کند و اگر توانست ضریح مقدّس را ببوسد و اگر نتوانست برگردد، و یا در جوار آن کهف حصین لحظه اى و یا ساعتى توقّف کند و در جلالت و عظمت و صفات و مکارم آن بزرگوار و نقصان و آلودگى خودش تفکّر نماید، و از گناهان خویش توبه کند و کوله بار سعادت آینده اش را محکم ببندد و در رابطه با این که چه کند تا آنچه را در این زیارت به دست آورده، از دست ندهد و ذخیره قبر و قیامتش گردد، و نیز در رابطه با این که چه کند که این ارتباط و اتّصالى که برقرار شد برایش باقى بماند، برنامه ریزى نماید.

همچنین مى تواند بایستد و دو رکعت و یا چندین رکعت نماز بخواند و ثوابش را به آن امام معصوم هدیه کند.

در «کامل الزیارات» از امام صادق(علیه السلام) نقل شده: در کنار کوفه قبرى است که هیچ دردمندى نزدش حاضر نمى شود و چهار رکعت (هر دو رکعت به یک سلام) نماز نمى خواند مگر این که خداوند او را به خاطر برآورده شدن حاجتش مسرور برمى گرداند (اِلاَّ رَجَعَهُ اللهُ مَسْرُوراً بِقَضاءِ حاجَتِهِ).(14)

ابان بن تغلب از یاران امام صادق(علیه السلام) از آن حضرت نقل مى کند که با امام(علیه السلام) بودم و دیدم که حضرتش پس از عبور از بیرون کوفه از مرکب پیاده شد و دو رکعت نماز خواند; سپس کمى جلوتر رفت و دو رکعت دیگر بجاى آورد; سپس سوار شد و اندکى حرکت کرد و دوباره از مرکب پیاده شد و دو رکعت نماز خواند آنگاه فرمود: این جا جایگاه قبر امیرمؤمنان(علیه السلام) است. عرض کردم: فدایت شوم آن دو مکانى که در آن نماز خواندى چه بود؟ فرمود: جاى سر مبارک حسین(علیه السلام) (در مسیر راه کوفه و شام) و جاى منبر حضرت قائم(علیه السلام) است.(15)

به هر حال اگر کسى، حالى به او دست داد و نخواست به این مقدار اکتفا کند بلکه آماده شد که زیارتى از زیارت هاى وارد شده را بخواند، مى تواند یکى از این زیارات مطلقه را که اختصاص به زمان خاصّى ندارد قرائت کند:

 

 


1 بحارالانوار، جلد 97، صفحه 231، حدیث 21.
2. همان مدرک، صفحه 232 و 233، به نقل از ارشاد القلوب، جلد 2، صفحه 439 و 440.
3. همان مدرک.
4. همان مدرک.
5. همان مدرک.
6. کافى، جلد 3، صفحه 243، حدیث 1.
7. امالى طوسى، صفحه 214، حدیث 22.
8. کامل الزیارات، باب 10، حدیث 1.
9. همان مدرک، حدیث 2.
10. کامل الزیارات، باب 10، حدیث 3.
11. بحارالانوار، جلد 97، صفحه 261، حدیث 13 و تهذیب، جلد 6، صفحه 34، حدیث 14.
12. بحارالانوار، جلد 97، صفحه 261، حدیث 12.
13. همان مدرک، صفحه 252، حدیث 47.
14. کامل الزیارات، باب 69، صفحه 167، حدیث 4.
15. همان مدرک، باب 9، صفحه 34، حدیث 5.
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای