بخش سوم: زیارت قبور مؤمنان
فهرست موضوعات
جستجو 

فضیلت زیارت قبور مؤمنان:

1ـ در «کامل الزیارات» از موسى بن جعفر(علیهما السلام) روایت شده است که فرمود: هر کس قادر بر زیارت ما نباشد صالحان از دوستان و موالیان ما را از زیارت کند تا ثواب زیارت ما براى او نوشته شود و کسى که قادر بر صله و نیکى به ما نباشد به صالحان از موالیان ما نیکى کند تا ثواب نیکى به ما برایش نوشته شود.(1)

2ـ از یکى از یاران امام رضا(علیه السلام) (محمّد بن احمد بن یحیى اشعرى) روایت شده که آن حضرت فرمود: هر کس نزد قبر برادر مؤمن خود برود و دست بر روى قبر بگذارد و هفت مرتبه سوره «انا انزلناه» بخواند در روز «فزع اکبر» (روز قیامت که روز ترس بزرگ است) ایمن خواهد بود.(2)

ظاهر بعضى از روایات این است که همین ثواب براى صاحب قبر نیز خواهد بود.(3)

3ـ از روایاتى که در بحث «کیفیّت زیارت قبور مؤمنان» خواهد آمد، به دست مى آید که با خواندن بعضى از اذکار، گناهان بسیارى از زائر و پدر و مادرش بخشوده مى شود و نیز استفاده مى شود که عذاب روز قیامت از انسان دور مى گردد.(4)

4ـ از بعضى از روایات به دست مى آید که انسان با رفتن به زیارت قبر والدین خود مى تواند بعضى از کمبودها را که از جهت عدم رعایت حقوق آنها در زمان حیاتشان از او حاصل شده جبران کند(5) و حتّى به حوایجش برسد به این صورت که اوّل براى والدین استغفار کند و سپس حاجتش را از خداوند بطلبد.(6)

 

آداب، زمان و کیفیّت زیارت قبور مؤمنان:

1ـ زائر رو به قبله قرار مى گیرد و دست روى قبر مى گذارد چنان که از دو روایت عبدالرحمن بن ابى عبدالله(7) و محمّد بن احمد بن یحیى(8) به دست مى آید.

2ـ هفت مرتبه سوره انا انزلناه بخواند چنان که در روایت «اشعرى» گذشت. در بعضى از روایات اشاره به سوره حمد نیز شده است و مناسب است در صورتى که توفیق رفیق او گردد از سوره هاى دیگر قرآن براى شادى روح آن میّت مانند «یس»، «مُلک» و «واقعه» استفاده کند.

 

3ـ این دعا را بخواند:

اَلسَّلامُ عَلى اَهْلِ الدِّیارِ مِنَ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُسْلِمینَ، اَنْتُمْ لَنا فَرَطٌ، وَنَحْنُ اِن شآءَ اللهُ بِکُمْ لاحِقُونَ

سلام بر اهل این دیار (خانه ها) از مؤمنین و مسلمانان شما پیشروان ما (در این راه) بودید و ما هم ان شاءالله به شما ملحق خواهیم شد.

همان گونه که از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است.(9)

 

4ـ بگوید:

اَللّهُمَّ رَبَّ هذِهِ الاَْرْواحِ الْفانِیَةِ، وَالاَْجْسادِ الْبالِیَةِ، وَالْعِظـامِ النَّخِرَةِ الَّتى خَرَجَتْ مِنَ الدُّنْیا وَهِىَ بِکَ مُؤْمِنَةٌ، اَدْخِلْ عَلَیْهِمْ رَوْحاً مِنْکَ، وَسَـلامـاً مِنّى.

خدایا اى پروردگار این روان هاى از دنیا رفته و پیکرهاى پوسیده و استخوان هاى متلاشى شده اى که از دنیا بیرون رفته اند در حال ایمان به تو بفرست بر آنها رحمت (و آمرزشى) از جانب خود و سلامى از من.

از امام حسین(علیه السلام) نقل شده که هر کس داخل قبرستان شود و این دعا را بخواند خداى متعال به عدد خلقش، از زمان خلقت آدم تا قیامت براى او حسنه مى نویسد.(10)

 

5ـ از امیرمؤمنان(علیه السلام) نقل شده که هر کس داخل قبرستان شود و بگوید:

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، اَلسَّلامُ عَلى اَهْلِ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، مِنْ اَهْلِ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، یا اَهْلَ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، بِحَقِّ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، کَیْفَ وَجَدْتُمْ قَوْلَ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، مِنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، یا لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، بِحَقِّ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، اِغْفِرْ لِمَنْ قالَ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَاحْشُرْنا فى زُمْرَةِ مَنْ قالَ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ، عَلِىٌّ وَلِىُّ اللهِ.

بنام خداى بخشاینده مهربان سلام بر اهل کلمه «لااله الاّ الله» از طرف اهل کلمه «لا

اله الاّ الله» اى اهل «لااله الاّ الله» به حقّ این کلمه مقدّسه «لااله الاّ الله» (آیا) چگونه یافتید (پاداش) گفتار

«لااله الاّ الله» را از خود کلمه مقدّسه «لااله الاّ الله» اى که معبودى نیست جز خدا به حقّ این کلمه مقدّسه «لااله الاّ الله»

بیامرز هرکه را که گوید «لااله الاّ الله» و محشور کن ما را در زمره گویندگان «لا اله الاّ الله»

محمّد رسول الله، على ولى الله.

خداوند ثواب بسیاربراى او و پدر و مادرش مى نویسد.(11)

 

6ـ زیارت قبور مؤمنان در روز پنجشنبه فضیلت خاصّى دارد(12) و بهترین زمان براى زیارت طبق بعضى از روایات ساعت قبل از طلوع آفتاب است.(13) و زیارت قبور در شب کراهت دارد چنان که در «دعوات راوندى» از رسول خدا خطاب به ابوذر آمده است.(14)

7ـ محمّد بن مسلم مى گوید: خدمت امام صادق(علیه السلام) عرض کردم که مردگان را زیارت کنیم؟ فرمود: آرى! گفتم: آیا آنها مى فهمند که ما به زیارت آنها رفته ایم؟ فرمود: آرى! به خدا قسم که آنها مى فهمند و شاد مى شوند و با شما انس مى گیرند. عرض کردم: وقتى به زیارتشان رفتیم چه بگوییم؟ فرمود: بگو:

اَللّـهُمَّ جافِ الاَْرْضَ عَنْ جُنُوبِهِمْ، وَصاعِدْ اِلَیْکَ اَرْواحَهُمْ، وَلَقِّهِمْ مِنْکَ رِضْواناً، وَاَسْکِنْ اِلَیْهِمْ مِنْ رَحْمَتِکَ ما تَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُمْ، وَتُونِسُ بِهِ وَحْشَتَهُمْ، اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ.(15)

خدایا دور گردان زمین را از پهلوهایشان (نگاهشان دار از فشار قبر) و بالا بر به نزد خود روان ها و ارواح ایشان را و از خشنودى خودت به آنها بده و از رحمت خود به اندازه اى هم نشینشان کن که تنهایى شان را جبران کنى و وحشتشان را به انس و آرامش مبدل کنى که راستى تو بر هر چیز توانایى.

 

8ـ «ابن قولویه» از صفوان جمّال از امام صادق(علیه السلام) نقل مى کند که فرمود: رسول الله به اتّفاق جمعى از یاران خود، پیوسته عصر روز پنج شنبه وارد قبرستان بقیع مى شد و خطاب به اهل قبور سه مرتبه «اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا اَهْلَ الدِّیارِ» و سه بار هم «رَحِمَکُمُ اللهُ» مى فرمود.(16)

9ـ در روایات وارد شده که اگر براى قبور مؤمنین یک قبرستان یازده بار سوره «قل هو الله احد» خوانده شود به عدد اموات آن جا، خداوند به زائر ثواب مى دهد.(17)

10ـ اگر مى خواهد قرآن تلاوت کند مى تواند سوره «یـس» را انتخاب کند که هم باعث تخفیف بر اهل قبور مى شود و هم به عدد آنها براى تلاوت کننده، حسنه نوشته مى شود.(18)

یادآورى: در بخش دهم این کتاب (بخش احکام و آداب مربوط به مردگان) در ارتباط با «خیرات براى اموات» روایات جالبى آمده است، به آن جا مراجعه شود.

 

 


1 کامل الزیارات، باب 105، صفحه 319، حدیث 1.
2. کامل الزیارات، باب 105، صفحه 319، حدیث 3.
3. همان مدرک، حدیث 12.
4. همان مدرک، صفحه 320، حدیث 4.
5. بحارالانوار، جلد 71، صفحه 81، حدیث 85.
6. همان مدرک، جلد 10، صفحه 97.
7. کامل الزیارات، باب 105، صفحه 320، حدیث 5.
8. همان مدرک، حدیث 4.
9. همان مدرک، حدیث 9.
10. بحارالانوار، جلد 99، صفحه 300، حدیث 31.
11. همان مدرک، صفحه 301، حدیث 31.
12. مصباح الزائر، صفحه 512 و بحارالانوار، جلد 99، صفحه 299، حدیث 25.
13. بحارالانوار، جلد 99، صفحه 297، حدیث 11.
14. دعوات راوندى، صفحه 277، حدیث 801.
15. فقیه، جلد 1، صفحه 180، حدیث 540.
16. کامل الزیارات، باب 105، صفحه 320، حدیث 6.
17. جامع الاخبار، صفحه 168.
18. بحارالانوار، جلد 99، صفحه 301، حدیث 33.
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای