جنایات آتش افروزان جنگ جمل در بصره
فهرست موضوعات
جستجو 
همان گونه که در شرح اسناد این کلام اشاره شد، این سخن در واقع بخشى از نامه مشروحى است که امام(علیه السلام) براى ثبت در تاریخ و فراموش نشدن حوادث ناگوار بعد از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) بیان فرموده است.

امام(علیه السلام) در این سخن کوتاه به جنایات بزرگ پیمان شکنانى که آتش جنگ جمل را برافروختند اشاره مى کند و نخست مى فرماید: «آنها بر کارگزاران و خزانه داران بیت المال مسلمین که در اختیار من بود وارد شدند (آنان را کشتند و بیت المال را غارت کردند)»; (فَقَدِمُوا عَلَى عُمَّالِی وَ خُزَّانِ مالِ بَیْتِ الْمُسْلِمِینَ الَّذِی فِی یَدَیَّ).

سپس مى افزاید: «(خیانت بزرگ دیگر آنها این بود که) در شهرى که تمام مردم آن در اطاعت و بیعت من بودند گام نهادند و وحدت آنها را به هم زدند و جمعیّت آنان را به زیان من به فساد کشاندند (و به شورش واداشتند)»; (وَ عَلَى أَهْلِ مِصْر، کُلُّهُمْ فِی طَاعَتِی وَ عَلَى بَیْعَتِی; فَشَتَّتُوا کَلِمَتَهُمْ، وَ أَفْسَدُوا عَلَیَّ جَمَاعَتَهُمْ).

سپس به سومین خیانت بزرگ آنها اشاره کرده، مى افزاید: «آنها بر شیعیان من حمله بردند; گروهى را با خدعه و نیرنگ کشتند و گروه دیگرى با شهامت دست به شمشیر بردند و (در برابر این مهاجمان خیانتکاران) جنگیدند تا خدا را صادقانه ملاقات کردند (شربت شهادت را نوشیدند و به لقاء الله پیوستند)»; (وَ وَثَبُوا عَلَى شِیعَتِی، فَقَتَلُوا طَائِفَةً مِنْهُمْ غَدْراً; وَ طَائِفَةٌ عَضُّوا(1) عَلَى أَسْیَافِهِمْ، فَضَارَبُوا بِهَا حَتَّى لَقُوا اللّهَ صَادِقِینَ).

امام(علیه السلام) در این بیان کوتاه و پرمعنا به سه جنایت روشن آنها اشاره فرمود: غارت بیت المال، ایجاد نفاق و تفرقه میان مردم و کشتار گروهى بى گناه از مسلمانان پاکباز و صالح و صادق.

در حوادث جنگ جمل آمده است هنگامى که عایشه وارد بصره شد و دو گروه در مقابل هم ایستادند در حالى که شترسوار بود با صداى بلند فریاد زد اى مردم! کمتر سخن بگویید و خاموش شوید، مردم در برابر او خاموش شدند. سپس او در سخنانى براى تحریک مردم بر جنگ چنین گفت: «بدانید عثمان مظلوم کشته شد باید قاتلان او را پیدا کنید و آنها را به قتل برسانید. آنگاه مسئله خلافت را به صورت شورا در میان گروهى که عمربن خطاب آنها را انتخاب کرده بود قرار دهید. کسانى که در خون عثمان شرکت داشتند در این شورا شرکت نکنند».

در این هنگام مردم به گفت و گو و نزاع برخاستند; بعضى مى گفتند: سخن همان است که عایشه مى گوید و گروه دیگرى مى گفتند: عایشه را با مسئله خلافت چکار؟! او زنى است که (به حکم قرآن) باید در خانه خود بنشیند. در این هنگام فریاد از جمعیّت برخاست و به یکدیگر بدگویى کردند و با کفش و سنگ به جان هم افتادند و مردم به دو گروه تقسیم شدند گروهى با نماینده على(علیه السلام) عثمان بن حنیف همراه شدند و گروه دیگرى با عایشه و اصحاب او.(2)

این همان چیزى است که امام(علیه السلام) در مورد ایجاد نفاق و تفرقه میان مردمى که همه متحد بودند اشاره فرمود.
1. «عَضّوا» از ریشه «عضّ» بر وزن «سدّ» در اصل به معناى گاز گرفتن با دندان است. سپس درباره کسانى که با جدیّت برنامه اى را دنبال مى کنند به کار مى رود و دو جمله «غُضّوا على أسیافهم» از همین قبیل است.
2. شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 9، ص 315 .
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای