گاهى بعضى از افراد تازه کار با آیه فوق یک قیاس منطقى درست مى کنند و از آن نتیجه گیج کننده اى براى خود مى گیرند، مى گویند: قرآن در آیه بالا مى گوید:
«اگر خدا خیرى در آنها مى دید حق را به گوش آنها مى رساند».
«اگر حق را به گوش آنها برساند سرپیچى مى کنند».
نتیجه این دو این مى شود: «اگر خداوند خیرى در آنها مى دید سرپیچى مى کنند»! که این نتیجه، نتیجه درستى نیست.
اشتباه آنها در این است که جمله «حق را به گوش آنها مى رساند» در قسمت اول سخن مفهومش این است که اگر آنها زمینه آماده اى مى داشتند حق را به گوش آنها مى رساند.
ولى در قسمت دوم سخن، مفهومش این است که اگر با فراهم نبودن زمینه، چنین کارى را کند آنها سرپیچى مى کنند.
بنابراین، جمله فوق در دو معنى مختلف و جداگانه به کار رفته است، بر این اساس، نمى توان از آنها یک قیاس منطقى تشکیل داد(1) (دقت کنید).
این درست به آن مى ماند که کسى بگوید: من اگر مى دانستم فلان کس دعوت مرا مى پذیرد از او دعوت مى کردم، ولى در حال حاضر وضع طورى است که اگر دعوت کنم نخواهد پذیرفت بنابراین دعوت نخواهم کرد.
 

* * *

1 ـ و به اصطلاح منطق «حدّ وسط» در قیاس بالا وجود ندارد; زیرا در جمله اول «لاَ َسْمَعَهُمْ حالَ کَوْنِهِمْ یَعْلَمُ فِیْهِمْ خَیْراً» و در جمله دوم «لَوْ أَسْمَعَهُمْ حالَ کَوْنِهِمْ لایَعْلَمُ فِیْهِمْ خَیْراً» است، بنابراین، حدّ وسط مشترک در دو جمله فوق وجود ندارد تا بتوان از آن قیاس تشکیل داد و این دو جمله، دو جمله مختلف و از هم جداست (دقت کنید).