یک سنّت تغییرناپذیر!
فهرست موضوعات
جستجو 


در این آیات به یک «سنّت همیشگى الهى» درباره اقوام و ملت ها اشاره شده تا این تصوّر پیش نیاید که آنچه درباره سرنوشت مشرکان میدان «بدر» و سرانجام شوم آنها گذشت، یک حکم استثنائى و اختصاصى بوده است، بلکه این اعمال از هر کس در گذشته سر زده، و یا در آینده سر زند، چنان نتایجى به بار خواهد آورد.
نخست مى فرماید: «چگونگى حال مشرکان قریش همانند دودمان فرعون و آنها که پیش از او بودند مى باشد» (کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ).
«همان ها که آیات خدا را انکار کردند و خداوند آنها را به گناهانشان گرفت» (کَفَرُوا بِآیاتِ اللّهِ فَأَخَذَهُمُ اللّهُبِذُنُوبِهِمْ).
«زیرا خداوند قوى و با قدرت است و کیفر او نیز سخت و شدید است» (إِنَّ اللّهَ قَوِیٌّ شَدیدُ الْعِقابِ).
بنابراین، تنها قریش، مشرکان و بت پرستان «مکّه» نبودند که با انکار آیات الهى و لجاجت در برابر حق و درگیرى با رهبران راستین انسانیت، گرفتار کیفر گناهانشان شدند، این یک قانون جاودانى است که اقوام نیرومندتر و قوى تر همچون فرعونیان، و اقوام ضعیف تر را نیز در بر مى گیرد.


* * *

آنگاه، این موضوع را با ذکر ریشه اساسى مسأله، روشن تر مى سازد و مى گوید: «اینها همه به خاطر آن است که برنامه خداوند این نیست که هر نعمت و موهبتى را به قوم و ملتى ببخشد آن را دگرگون سازد مگر این که آنها وضع درونى و روحى خود را دگرگون سازند و تغییر دهند و خداوند شنوا و داناست» (ذلِکَ بِأَنَّ اللّهَ لَمْ یَکُ مُغَیِّراً نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلى قَوْم حَتّى یُغَیِّرُوا مابِأَنْفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ).
به تعبیر دیگر، فیض رحمت خدا بى کران، عمومى و همگانى است ولى به تناسب شایستگى ها و لیاقت ها به مردم مى رسد، در ابتدا خدا نعمت هاى مادى و معنوى خویش را شامل حال اقوام مى کند، چنان چه نعمت هاى الهى را وسیله اى براى تکامل خویش ساختند و از آن در مسیر حق مدد گرفتند، و شکر آن را ـ که همان استفاده صحیح است ـ به جا آوردند، نعمتش را پایدار، بلکه افزون مى سازد.
اما هنگامى که این مواهب وسیله اى براى طغیان، سرکشى، ظلم و بیدادگرى و تبعیض و ناسپاسى و غرور و آلودگى گردد، در این هنگام نعمت ها را مى گیرد و یا آن را تبدیل به بلا و مصیبت مى کند.
بنابراین، دگرگونى ها همواره از ناحیه ما است و گرنه مواهب الهى زوال ناپذیر است.


* * *

در تعقیب این هدف، بار دیگر قرآن به حال قدرتمندانى همانند فرعونیان و گروهى دیگر از اقوام پیشین اشاره مى کند و مى گوید: «وضع و حال و عادت بت پرستان در مورد سلب نعمت ها و گرفتارى در چنگال کیفرهاى سخت، همچون وضع و حالت فرعونیان و اقوام پیشین بود» (کَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ).
«آنها نیز آیات پروردگارشان را که به منظور هدایت، تقویت و سعادت آنان نازل شده بود تکذیب کرده و زیر پا گذاشتند» (کَذَّبُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ).
«ما هم به خاطر گناهانشان هلاکشان کردیم» (فَأَهْلَکْناهُمْ بِذُنُوبِهِمْ).
«و فرعونیان را در میان امواج آب غرق ساختیم (وَ أَغْرَقْنا آلَ فِرْعَوْنَ).
«و تمام این اقوام و افرادشان ظالم و ستمگر بودند» (وَ کُلٌّ کانُوا ظالِمینَ) هم نسبت به خویشتن و هم نسبت به دیگران.
 


* * *

12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای