بعضى سؤال مى کنند: چگونه در آغاز آیه اول، گفته شده است: خواه از روى اختیار یا اکراه انفاق کنید، پذیرفته نمى شود.
در حالى که در آخر آیه دوم، تصریح شده که آنها جز از روى کراهت انفاق نمى کنند، آیا این دو با هم منافات ندارد؟
ولى با توجه به یک مطلب پاسخ این سؤال روشن مى شود و آن این که: آغاز آیه اول در واقع به صورت یک «قضیه شرطیه» است. یعنى، اگر از روى اطاعت و یا اکراه انفاق کنید به هر شکل و به هر صورت باشد، پذیرفته نخواهد شد، و مى دانیم قضیه شرطیه دلیل بر وجود شرط نیست.
یعنى به فرض که از روى میل و اختیار هم انفاق کنند فایده ندارد چون بى ایمانند.
اما ذیل آیه دوم بیان یک «قضیه خارجیه» است و آن این که آنها همیشه از روى اکراه انفاق مى کنند (دقت کنید).
* * *