قُرْعَه آخرین راه حل اختلاف
فهرست موضوعات
جستجو 


از این آیه و آیاتى که در سوره «صافات» درباره یونس آمده، استفاده مى شود: براى حل مشکل و یا در هنگام مشاجره و نزاع، و هنگامى که کار به بن بست کامل مى رسد، و هیچ راهى براى پایان دادن به نزاع دیده نمى شود، مى توان از قرعه استمداد جست.
همین آیات، به ضمیمه روایات پیشوایان اسلام(1) سبب شده که «قاعده قرعه» به عنوان یکى از «قواعد فقهى» در کتب اسلامى شناخته شود و از آن بحث گردد.
اما همان طور که در بالا اشاره شد، قرعه مشروط به وجود بن بست کامل است، بنابراین، هر گاه طریق دیگرى براى حل مشکل پیدا شود، از قرعه نمى توان استفاده کرد.
طرز قرعه کشى در اسلام صورت خاصى ندارد، بلکه مى توان از چوبه هاى تیر یا سنگ ریزه، یا کاغذ و مانند آن طورى استفاده کرد که تبانى و زدوبند در آن راه نداشته باشد.
روشن است: در اسلام از طریق قرعه کشى نمى توان برد و باخت کرد; زیرا این موضوع مشکلى نبوده که براى حل آن متوسل به قرعه شویم و چنان درآمدى مشروع نیست.
این نکته نیز، لازم به یادآورى است که قرعه مخصوص منازعات و اختلافات میان مردم نیست، بلکه بن بستهاى دیگر را نیز مى توان با آن گشود، مثلاً همان طور که در احادیث وارد شده، اگر انسان منحرفى با گوسفندى آمیزش جنسى کند، سپس آن را در میان گله گوسفندان رها نماید و شناخته نشود، باید به قید قرعه یکى از آنها را خارج ساخت و از خوردن گوشت آن اجتناب نمود; زیرا کنار گذاشتن همه آنها زیان بزرگى است و استفاده از گوشت همه آنها نیز جایز نمى باشد. در اینجا «قرعه» حل مشکل مى کند.

* * *


1 ـ «ال تهذیب»، جلد 6، صفحه 233، باب 90: باب... و حکم القرعة، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1365 هـ ش ـ «من لا یحضره الفقیه»، جلد 3، صفحه 89، باب الحکم بالقرعة، انتشارات جامعه مدرسین، 1413 هـ ق ـ «وسائل الشیعه»، جلد 27، صفحه 257، باب 12: باب الحکم بالقرعة فى القضایا المشکلة...، چاپ آل البیت ـ «بحار الانوار»، جلد 101، صفحه 323، باب 6: القرعة.
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای