مراد از «نور» در آیه
فهرست موضوعات
جستجو 


در این که منظور از «نور» در آیه نخست شخص پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) است، یا قرآن مجید؟ در میان مفسران دو قول دیده مى شود، ولى ملاحظه آیات مختلفى که در قرآن مجید وارد شده و «قرآن» را تشبیه به «نور» کرده، نشان مى دهد: نور در آیه فوق، به معنى قرآن است و بنابراین عطف «کِتابٌ مُبِیْنٌ» بر آن از قبیل عطف توضیحى است، در سوره «اعراف» آیه 157 نیز مى خوانیم.
فَالَّذِیْنَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِى أُنْزِلَ مَعَهُ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ:
«کسانى که به پیامبر(صلى الله علیه وآله) ایمان آوردند، و او را بزرگ داشتند و یارى کردند و از نورى که همراه او نازل گردیده پیروى نمودند، اهل نجات و رستگارى هستند».
و در سوره «تغابن» آیه 8 مى خوانیم: فَآمِنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِى أَنْزَلْنا: «به خدا و پیامبرش و نورى که نازل کردیم ایمان بیاورید».
همچنین آیات متعدد دیگر، در حالى که اطلاق کلمه «نور» در قرآن بر شخص پیامبر(صلى الله علیه وآله) دیده نمى شود.
علاوه بر این، مفرد بودن ضمیر «بِهِ» در آیه بعد، نیز این موضوع را تأیید مى کند که نور و کتاب مبین اشاره به یک حقیقت است.
البته در روایات متعددى مى خوانیم که: «نور» به شخص امیر مؤمنان على(علیه السلام) یا همه ائمه(علیهم السلام) تفسیر شده است.(1)
ولى روشن است: این تفسیر، از قبیل ذکر «بطون» آیات است; چرا که مى دانیم، قرآن علاوه بر معنى ظاهر، معانى باطنى دارد که از آن به «بطون قرآن» تعبیر مى شود.
این که گفتیم روشن است که این تفسیرها مربوط به بطون قرآن است، دلیلش این است که در آن زمان ائمه(علیهم السلام) وجود نداشتند که اهل کتاب دعوت به ایمان به آنها شده باشند.
نکته دیگر این که: در آیه دوم به کسانى که در راه تحصیل رضاى خدا گام برمى دارند نوید مى دهد که در پرتو قرآن، سه نعمت بزرگ به آنها داده مى شود: نخست، هدایت به جاده هاى سلامت، سلامت فرد، سلامت اجتماع، سلامت روح و جان، سلامت خانواده، و سلامت اخلاق (و اینها همه جنبه عملى دارد).
دیگر، خارج ساختن از ظلمت هاى کفر و بى دینى به سوى نور ایمان که جنبه اعتقادى دارد.
و سوم این که تمام اینها را در کوتاه ترین و نزدیک ترین راه که «صراط مستقیم» است و در جمله سوم به آن اشاره شده، انجام مى دهد.
ولى همه این نعمت ها نصیب کسانى مى شود که از در تسلیم و حق جوئى درآیند، و مصداق «مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ» باشند، و اما منافقان و افراد لجوج و آنها که با حق دشمنى دارند، هیچ گونه بهره اى نخواهند برد، همان طور که سایر آیات قرآن گواهى مى دهند.
و نیز همه این آثار از اراده حتمى خداوند سرچشمه مى گیرد که با کلمه «بِاِذْنِهِ» به آن اشاره شده است.
 

* * *

 


1 ـ «بحار الانوار»، جلد 9، صفحه 197، و جلد 23، صفحه 310 ـ تفسیر «على بن ابراهیم قمى»، جلد 1، صفحه 164، مؤسسه دار الکتاب قم، 1404 هـ ق ـ «کافى»، جلد 1، صفحه 194، دار الکتب الاسلامیة ـ «نور الثقلین»، جلد 2، صفحه 83، مؤسسه اسماعیلیان قم، طبع چهارم، 1412 هـ ق.

 

12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای