قوم صالح
فهرست موضوعات
جستجو 


داستان «اصحاب الحجر» تحت عنوان «قوم صالح» در سوره هود نیز آمده، و نکات جدیدى دارد. به شرح و تفسیر این آیات توجّه فرمایید:
«(وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحاً قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللهَ مَا لَکُمْ مِّنْ إِلَه غَیْرُهُ هُوَ أَنشَأَکُمْ مِّنَ الاَْرْضِ وَاسْتَعْمَرَکُمْ فِیهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّى قَرِیبٌ مُجِیبٌ); و به سوى قوم «ثمود»، برادرشان «صالح» را (فرستادیم); گفت: اى قوم من! خدا را پرستش کنید، که هیچ معبودى جز او براى شما نیست، اوست که شما را از زمین آفرید; و آباد کردن آن را به شما سپرد. از او آمرزش بطلبید، سپس به سوى او بازگردید، که پروردگارم (به بندگان خود) نزدیک، و اجابت کننده (خواسته هاى) آنهاست».(1)
چند نکته در این آیه شریفه قابل توجّه است:
نکته اوّل: اوّلین چیزى که همه پیامبران، مردم را به سوى آن دعوت کرده اند مسأله توحید و یکتا پرستى است. لذا حضرت صالح(علیه السلام) نیز در اوّلین گام، قوم ثمود را به پرستش خداوند دعوت مى کند و هیچ معبود دیگرى را شایسته پرستش نمى داند.
نکته دوم: کره زمین هنگامى که از خورشید جدا شد، همچون گلوله اى سوزان بود. بر اثر بارش بارانهاى پى در پى آهسته آهسته سرد شد، و به تدریج دریاها و خشکى ها به وجود آمد، و سپس گیاهان و حیوانات، و بعد انسان آفریده شد. خاک چیز ساده اى است امّا انسانى که از آن آفریده شده موجود عجیبى است. لذا دانشمندان علیرغم مطالعات فراوان پیرامون انسان، هم چنان اورا موجودى ناشناخته مى دانند.
نکته سوم: حضرت صالح(علیه السلام) پس از آن که قومش را به توحید در عبادت سفارش کرد فرمود: «خداوند شما را از زمین (خاک) آفرید; و آبادى آن را به شما واگذار کرد». بنابراین عمران و آبادى زمین بر عهده انسان است، و اتّفاقاً نیازهاى اصلى انسان در سایه عمران و آبادى زمین است. ملّتى که کشاورزى و دامدارى خوبى داشته باشد، بى نیاز خواهد بود. چرا که موادّ غذایى، دام ها، بسیارى از لباس ها، داروهاى گیاهى، ساخت و ساز خانه ها و دیگر بناها، همه و همه به وسیله همین خاک و زمین است. آنها که داراى کشاورزى قوى و دامدارى پیشرفته اند در سایر امور هم پیشرفته اند، و ملّتهایى که موادّ غذایى خود را از جاى دیگروارد مى کنند بیچاره اند.به چند روایت درمورد کشاورزى توجه فرمایید:
1. حضرت على(علیه السلام) همواره فرموده اند: «من وجد ماءا و ترابا ثم افتقر فابعده اللّه; هرکس دسترسى به آب و زمین کشاورزى داشته باشد و فقیر باشد خداوند او را از رحمتش دور مى کند».(2)
این روایت براى کشور ما و دیگر کشورهایى که همچون ما آب کافى و زمین هاى مستعد در اختیار دارند و مردمش نیازمندند، زنگ خطرى بزرگ است.
2. امام صادق(علیه السلام) فرمود: «الزّارعون کنوز اللّه فى ارضه و ما فى الأعمال شىء احبّ الى اللّه من الزّراعة; کشاورزان گنجهاى خدا در زمین هستند و در کارهاى زندگى مادّى هیچ کارى محبوب تر از زراعت در نزد پروردگار نیست».(3)
زمانى بود که ما حتّى گندممان را از خارج وارد مى کردیم، ولى اکنون بحمد اللّه در سایه انقلاب اسلامى از این نظر بى نیاز شده و تمام نیازمان در داخل تأمین مى شود و حتّى مى توانیم به خارج از کشور نیز گندم صادر کنیم.
3. در روایت دیگرى از آن حضرت مى خوانیم:
«انّ اللّه جعل ارزاق أنبیائه فى الزّرع والضّرع; خداوند روزى پیامبرانش را در زراعت و دامدارى قرار داده است»(5) و لذا غالب پیامبران کشاورز یا دامدار بوده اند، و به ندرت شغل دیگرى داشتند.(4)
نکته چهارم: «استعمار» در لغت و فرهنگ قرآنى داراى بار مثبت و به معناى عمران و آبادى است. لذا خداوند انسانها را تشویق به استعمار و عمران و آبادى زمین مى کند.
ولى متأسّفانه ظالمان و غارتگران از این واژه، همچون بسیارى دیگر از واژه هاى مثبت، استفاده نامشروع کرده، و در چتر عمران و آبادى به غارت و چپاول اموال و ثروت دیگران پرداخته اند، و به قدرى این کار را تکرار کرده اند که امروزه واژه استعمار داراى بار منفى شده و چپاول و غارت را به ذهن ها
متبادر مى کند.
نکته پنجم: در پایان آیه مورد بحث حضرت صالح(علیه السلام) قومش را به استغفار و توبه دعوت مى کند، چرا که خداوند توبه را اجابت مى کند و به انسان نزدیک است و استغفار را مى شنود.
قرآن مجید مى فرماید: «(وَلَقَدْ خَلَقْنَا الاِْنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ); خداوند از رگ قلب هم به انسان نزدیکتر است و از این بالاتر آنچه انسان در ذهن مى پروراند و هنوز به زبان نیاورده را نیز مى داند».(6)
خوانندگان محترم! بیایید به خداوند نزدیک تر شویم و از خطاها و گناهانمان توبه کنیم و از او توفیق بیشتر و سعادت بهتر را بخواهیم و براى رفع مشکلات خودمان و مردم کشورمان و دیگر کشورهاى مسلمان دعا کنیم که خداوند دعاها را اجابت مى کند.
«(قَالُوا یَا صَالِحُ قَدْ کُنتَ فِینَا مَرْجُوّاً قَبْلَ هَذَا أَتَنْهَانَا أَنْ نَّعْبُدَ مَا یَعْبُدُ آبَاؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِى شَکّ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَیْهِ مُرِیب); گفتند: اى صالح! تو پیش از این، مایه امید ما بودى، آیا ما را از پرستش آنچه پدرانمان مى پرستیدند، نهى مى کنى؟! در حالى که ما، در مورد آنچه به سوى آن دعوتمان مى کنى، در شکى توأم با بدگمانى هستیم».(7)
قوم ثمود در مقابل سخنان مستدل و خیرخواهانه پیامبرشان، مطالبى سست و بى اساس گفته، و قیافه طلبکارانه و حق به جانب گرفته و شروع به سرزنش حضرت صالح(علیه السلام) کردند، که چرا مى خواهد مانع پرستش بت هایى شود که
از نیاکانشان به آنها رسیده است، و در پایان نیز اصل نبوّت آن حضرت را زیر سؤال بردند.


(1). سوره هود، آیه 61.
(2). وسایل الشیعه، ج 12، ص 24، ح 13.
(3). وسایل الشیعه، ج 12، ص 25، ح 3.
(4). بحار الانوار، ج 11، ص 68، ح 24.
(5). به این مطلب در وسائل الشیعه، ج 12، باب 10 از ابواب مقدمات کتاب التجارة، ح 3 اشاره شده است که همه پیامبران زارع بودند غیر از حضرت ادریس(علیه السلام) که خیاط بود.
(6). سوره ق، آیه 16 .
(7). سوره هود، آیه 62.

 

12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای