ماه و خورشید
فهرست موضوعات
جستجو 

حضرت نوح(علیه السلام) همچون سایر پیامبران(علیهما السلام) سعى نمود قومش را هرچه بیشتر با دو اصل توحید و معاد آشنا سازد. و لذا، آنها را به سیر در آیات انفس و آفاق دعوت کرد; سیر در مراحل مختلف خلقت و آفرینش انسان و سیر در آفرینش آسمانهاى هفت گانه که بحث آن گذشت. در ادامه همین بحث، یعنى سیر آفاقى، مى فرماید:
«وَ جَعَلَ الْقَمَرَ فِیهِنَّ نُورًا وَ جَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا;(1) و ماه را در میان آنها مایه روشنایى، و خورشید را چراغ فروزانى قرار داده است!»
از این آیه شریفه دو نکته استفاده مى شود:
نخست این که منظور از آسمانهاى هفت گانه، که در آیه قبل مورد بحث قرار گرفت، منظومه شمسى است. منظومه شمسى متشکّل از هفت کره به نامهاى عطارد، زهره، مریخ، مشترى، زحل، خورشید و ماه است که در آن زمان مردم بدون چشم مسلّح قادر بر رؤیت آن بوده اند. شاهد این ادّعا کلمه «فیهنّ» در آیه مورد بحث است که مى گوید: «خداوند ماه را در آن آسمانهاى هفت گانه باعث نورانى شدن و خورشید را چراغى فروزان قرارداد». بنابراین، منظور از آسمانهاى هفت گانه، منظومه شمسى است.
نکته دوم، که مى توان آن را از معجزات علمى قرآن محسوب کرد، این است که: «در مورد خورشید تعبیر «سراج»، که از خود نور دارد، به کار رفته است; امّا در مورد ماه تعبیر به سراج نکرده، بلکه فرموده ماه نور دارد یعنى نور آن از جاى دیگرى تأمین مى شود!»
این آیات زمانى نازل شد که هیچ کس نمى دانست ماه از خود نور ندارد، و نور آن در حقیقت انعکاس نور خورشید است و لذا مى توان آیه مذکور را جزء معجزات علمى قرآن به شمار آورد.
 
کار پیامبران پرورش استعدادهاى ذاتى انسان ها بود
حضرت نوح(علیه السلام) پس از سیر روحى قومش در منظومه شمسى و آشنا کردن آنها با آسمانهاى هفت گانه و ماه و خورشید، آنها را به زمین باز مى گرداند و مى گوید:
«وَ اللَّهُ أَنبَتَکمُ مِّنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا;(2) و خداوند شما را همچون گیاهى از زمین رویاند».
تعبیر به «انبات» و رویانیدن در مورد انسان به خاطر آن است که اوّلا: آفرینش نخستین انسان از خاک است، و ثانیاً: تمام موادّ غذایى که انسان مى خورد و به کمک آن رشد و نموّ مى کند از زمین است، یا مستقیماً مانند سبزیها و دانه هاى غذایى و میوه ها، و یا به طور غیر مستقیم مانند گوشت حیوانات، و ثالثاً: شباهت زیادى در میان انسان و گیاه وجود دارد و بسیارى از قوانینى که حاکم بر تغذیه و تولید مثل و نمو و رشد گیاهان است بر انسان نیز حکم فرماست.
این تعبیر در مورد انسان بسیار پر معنى است و نشان مى دهد که کار خداوند و پیامبرانش در مسأله هدایت، فقط کار یک معلّم و استاد نیست، بلکه شبیه کار یک باغبان است که بذرهاى گیاهان را در محیط مساعد قرار مى دهد تا اسعدادهاى نهفته آنها شکوفا گردد. آرى، در درون وجود انسان همه چیز وجود دارد، باغبان شایسته اى مى خواهد که آن را پرورش دهد. و لذا در روایتى از وجود مقدّس پیامبراکرم(صلى الله علیه وآله وسلم)مى خوانیم:
«اَلنّاسُ مَعادِنُ کَمَعادِنِ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ;(3) مردم معدنهایى همچون معادن طلا و نقره اند».
بنابراین، همه مردم معدنند منتهى یکى معدن طلا دیگرى معدن نقره و سومى معدن دیگر. انبیا آمده اند تا این معادن را استخراج کنند.
خوانندگان محترم! از آیه شریفه و روایت مذکور نتیجه مى گیریم که هیچ موجودى بد آفریده نشده است، بلکه هر انسانى در درون وجود خود معدنى دارد و همه معادن ارزش و قیمتى دارند. اگر شیطان رانده درگاه الهى شد به اراده خودش بود، و اگر شمر شمر شد آن هم به سوء اختیارش بود، وگرنه خداوند هیچ کس را بد نیافریده است; بلکه در درون ذات همه معدن پر ارزشى را به ودیعت نهاده، که باید آن را کشف کرد. بذر کوچکى که کشاورز در دل خاک پنهان مى کند به ظاهر کوچک است، امّا همه چیز در آن وجود دارد. این هسته خرما، در حقیقت درخت بزرگى با تمام شاخ و برگ و خرماهایش در آن پنهان است. باغبانى نیاز دارد که آن بذر و این هسته را پرورش دهد و استعدادهایش را به فعلیّت برساند. خیلى از مردم مى توانند همچون سلمان و ابوذر و مقداد و اصحاب امام حسین(علیه السلام) در روز عاشورا شوند; زیرا خداوند در وجودشان این استعداد و لیاقت را به ودیعت نهاده است; مشروط بر این که زیر نظر معلّمهایى الهى و انبیاء و اولیاء قرار بگیرند.
بنابراین، این که گفته مى شود: «بعضى فطرتاً بدبخت و بعضى خوشبخت آفریده شده اند». سخن صحیحى نیست، بلکه خداوند ابزار خوشبختى را در اختیار همه مردم نهاده، آنها به اختیار خود راه سعادت یا شقاوت را انتخاب مى کنند.


(1). سوره نوح، آیه 16.
(2). سوره نوح، آیه 17.
(3). بحارالانوار، ج 61، ص 65، ح 51.
 

 

12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای