84 ـ آیا اسلام کودک ده ساله پذیرفته است؟
فهرست موضوعات
جستجو 

این سؤال، سؤال معروفى است که از همان قرون نخستین اسلام در میان بعضى از «بهانه جویان» مطرح بوده است، و آن اینکه درست است که على (علیه السلام) نخستین مردى است که اسلام را پذیرفت، ولى آیا اسلام یک کودک 10 ساله و نابالغ پذیرفته است؟ و اگر زمان بلوغ او را معیار بگیریم جمع دیگرى اسلام را قبل از او پذیرا شده بودند.

در اینجا مناسب است گفتگوئى را که میان «مأمون» خلیفه عباسى که با یکى از علماء معروف اهل سنت در عصر او به نام «اسحاق» صورت گرفت بیاوریم (این حدیث را «ابن عبدربه» در «عقد الفرید» آورده است).

مأمون به او گفت آن روز که پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله) مبعوث شده از تمام اعمال چه عملى افضل بود؟

«اسحاق» گفت: اخلاص در شهادت به توحید و رسالت پیامبر (صلى الله علیه وآله)

«مأمون»: آیا کسى را سراغ دارى که بر على (علیه السلام) در اسلام پیشى گرفته باشد؟

«اسحاق»: على (علیه السلام) اسلام آورد در حالى که کم سن و سال بود و احکام الهى بر او جارى نمى شد!

«مأمون»: آیا اسلام على (علیه السلام) به دعوت پیامبر (صلى الله علیه وآله) نبود؟ آیا پیامبر (صلى الله علیه وآله)اسلامش را نپذیرفت؟ چگونه ممکن است پیامبر (صلى الله علیه وآله) کسى را به اسلام دعوت کند که اسلامش پذیرفته نیست؟!

«اسحاق» پاسخى نداشت که بدهد.(1)

مرحوم علامه امینى «ره» بعد از نقل این داستان از «العقد الفرید» مى افزاید: ابو جعفر اسکافى معتزلى متوفاى سال 240 در رساله خود مى نویسد که همه مردم مى دانند که على (علیه السلام) افتخار پیشگامى به اسلام را داشت پیامبر (صلى الله علیه وآله) روز دوشنبه مبعوث شد و على (علیه السلام) روز سه شنبه ایمان آورد، و مى فرمود من هفت سال قبل از دیگران نماز خواندم! و پیوسته مى فرمود: «من نخستین کسى هستم که اسلام آوردم، و این مسأله از هر مشهورى مشهورتر است، و ما کسى را درگذشته نیافته ایم که اسلام على (علیه السلام)را سبک بشمرد، یا بگوید او اسلام آورد در حالى که کودک خردسال بود، عجب این که افرادى مثل «عباس» و «حمزه» براى پذیرش اسلام منتظر عکس العمل «ابوطالب» بودند، ولى فرزند ابوطالب هرگز منتظر پدر ننشست و ایمان آورد».(2)

کوتاه سخن این که:

اولاً پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله)، اسلام على (علیه السلام) را پذیرفت و کسى که اسلام او را در آن سن و سال معتبر نداند در واقع ایراد بر پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) مى گیرد.

ثانیاً در روایات معروفى در داستان یوم الدار آمده است که پیامبر (صلى الله علیه وآله) غذائى آماده کرد و بستگان نزدیکش را از قریش دعوت نمود و آنها را به اسلام فرا خواند و فرمود: نخستین کسى که دعوت او را براى دفاع از اسلام بپذیرد برادر و وصى او و جانشین او خواهد بود، هیچ کس دعوت آن حضرت را نپذیرفت جز على بن ابیطاب (علیه السلام) که گفت من تو را یارى مى کنم و با تو بیعت مى نمایم، و پیامبر (صلى الله علیه وآله)فرمود تو برادر و وصى من و جانشین منى.

آیا کسى باور مى کند پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) کسى را که در آن روز نیز به حد بلوغ نرسیده بود و به گفته بهانه جویان اسلامش پذیرفته نبود به عنوان برادر و وصى و جانشین خود معرفى کند و دیگران را به پیروى از او دعوت نماید، تا آنجا که سران شرک از روى تمسخر به ابوطالب بگویند تو باید پیرو فرزندت باشى.

بدون شک سن بلوغ شرط پذیرش اسلام نیست، هر نوجوانى که عقل و تمیز کافى داشته باشد و اسلام را بپذیرد به فرض که پدرش هم مسلمان نباشد از او جدا مى شود و در زمره مسلمین قرار مى گیرد.

ثالثاً از قرآن مجید استفاده مى شود که حتى بلوغ شرط نبوت نیست و برخى از پیامبران در طفولیت به این مقام رسیدند، چنانکه درباره یحیى مى فرماید: وَآتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبیّاً: «ما فرمان نبوت را در طفولیت به او دادیم» (مریم: 12)

و در داستان عیسى (علیه السلام) نیز آمده است که به هنگام کودکى با صراحت گفت اِنّى عَبْدُاللّهِ آتانِىَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنى نَبِیّاً: «من بنده خدا هستم کتاب آسمانى به من بخشیده و مرا پیامبر قرار داده است (مریم ـ 30)

فراتر از همه اینها همان است که پیامبر (صلى الله علیه وآله) اسلام على (علیه السلام) را پذیرفت حتّى در یوم الدار او را به عنوان برادر و وصى و وزیر و جانشین خویش معرفى فرمود.

به هر حال روایاتى که مى گوید على علیه السلام نخستین کسى بود که دعوت پیامبر (صلى الله علیه وآله) را پذیرفت فضیلتى بى مانند براى آن حضرت در بر دارد که هیچکس در آن با او برابرى ندارد، و به همین دلیل او شایسته ترین فرد امّت براى جانشینى پیامبر(صلى الله علیه وآله) بوده است.(3)


1 ـ عقد الفرید، جلد 3، صفحه 43 (با تلخیص).

2 ـ الغدیر، جلد 3 صفحه 237.

3 ـ تفسیر پیام قرآن ـ 9/355

12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma
آبی
سبز تیره
سبز روشن
قهوه ای