مسئوليت هاي بزرگ «زبان»

«زبان» چه مسئوليت هاي بزرگي از نظر جسمي و معنوي به عهده دارد؟

زبان عضو کوچک و ظاهرا ساده ای از بدن است که هم از نظر جسمی و هم از نظر معنوی مسئولیت های بزرگی به عهده دارد. سخن گفتن و کمک به جویدن و بلعیدن غذا بخشی از وظایف ظاهری و جسمی زبان است؛ اما از نظر برنامه های معنوی و اخلاقی، بهترین عبادات مانند نماز، تلاوت قرآن و ... با زبان انجام می شود؛ این در حالی است که گناهان کبیره بسیاری با زبان انجام می گیرد و می توان گفت: زبان، خطرناک ترین وسیله برای گناه است؛ زیرا در هر شرایطی در اختیار انسان قرار دارد. به همين دليل نخستين گام در اصلاح خويش، اصلاح زبان است و پيمودن مراحل قرّب به خدا از مسير اصلاح زبان مى گذرد.

دیدگاه قرآن درباره «احباط» و «تكفير»

دیدگاه قرآن درباره «احباط» و «تكفير» چیست؟

مسئله «احباط» و «تكفير»، و به تعبير ديگر بر باد رفتن اعمال نيك يا جبران اعمال سوء با توبه و اطاعت در «قرآن» مطرح شده است. از منظر قرآن برخی اعمال انسان، می تواند اعمال نیک را از بین ببرد، آنجا كه می فرماید: «اگر مشرك شوند، آنچه از اعمال نيك انجام داده اند، نابود مى گردد» و برخي از اعمال انسان هست كه مي تواند گناهان او را بپوشاند، آنجا كه مي فرمايد: «كسانى كه ايمان آورده اند و عمل صالح انجام داده اند گناهان آنها را مى پوشانيم [و مى بخشيم]». البته اين به آن معنا نيست كه در قيامت اگر سيّئات بيشتر بود، حسنات ناديده گرفته شود، که اين نوع احباط و تكفير با آيات قرآن سازگار نیست.

جایگاه اراده ما، در کنار اراده مطلق خداوند؟

اراده ما چه نسبتی با اراده خداوند دارد؟ اگر اراده خداوند مطلق است، «اراده انسان» دیگر چه معنا و مفهومی دارد؟! گاهی نیز می گويند: «اراده انسان در طول اراده خداوند است»، این مطلب به چه معنا است؟

اراده خداوند مطلق است؛ یعنی افعال انسان از اراده او سرچشمه می گیرند. امّا چنین مفهومی به معنای سلب اراده از انسان نیست؛ زیرا این دو اراده در طول یکدیگرند نه در عرض هم، که وجود یکی مانع وجود دیگری گردد. «اراده الهى» به معنای وجود نظام علّى و معلولى حاکم بر پدیده های جهان است؛ نه مداخله بى واسطه خدا. در این بین «اراده‏ انسان» نیز جزئى از همين نظامى است كه خدا آفريده؛ نه چيزى خارج از آن.

منافات سنت «احباط» با «عدل» الهی!

آیا حبط و نابودى اعمال نیک فراوان، با یک گناه و لغزش عادلانه است؟ مگر خداوند در آیه 7 سوره زلزله نفرموده است که: «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ»؟! آیا نباید انسان به پاداش تک تک خیرهای که انجام داده است برسد؟!

دیدن ثواب همه اعمال یک قاعده کلی نیست بلکه انسان ثواب اعمالی را خواهد دید که مشمول احباط نشده باشند؛ آیات احباط گستره اعمال مشمول ثواب را محدود می کنند.

وقتی اعمال گذشته توسط خود انسان نابود شده باشند، تعلق نگرفتن ثواب برای آنها خلاف عدل نیست؛(خود کرده را تدبیر نیست).

نقش قسمت و تقدیر در بدبختیها و خوش بختیهای حاصل از ازدواج؟

قسمت و تقدیر در بدبختیها و خوش بختیهای حاصل از ازدواج چه نقشی دارد؟ گاهی بعضی از مردم بدبختی های خود در تجربه ازدواج و زناشویی را به «قسمت» ارتباط می دهند؛ مگر نقش قسمت و تقدیر در بدبختیها و خوش بختیهای حاصل از ازدواج چقدر است؟!

انسان موجودی «مختار» است، که بر مبنای اختیار و انتخاب خویش، اقدام به انتخاب همسر و تشکیل زندگی می نماید. لذا «انتخاب درست یا غلط انسان» و همچنین داشتن «دانش و مهارتهای زندگی و همسرداری»، تعیین کننده تلخیها و شیرینیهای بعد از ازدواج خواهد بود. بنابراین اعتقاد به امور موهومی چون: قسمت، بخت، اقبال، شانس، طالع، تصادف، و مانند اینها هیچ کدام پایه و اساسی ندارند و از لحاظ شرع و عقل فاقد اعتبار هستند.

توصیه امام علی(ع) در حفظ «ایمان»، «اموال» و دفع «بلاها»

امام علی(علیه السلام) برای حفظ «ایمان»، «اموال» و دفع «بلاها»، به چه اموری توصیه می نماید؟

امام علی(ع) درباره حفظ «ایمان»، «اموال» و دفع «بلاها» می فرماید: «ايمانتان را با صدقه حفظ كنيد و اموالتان را با زكات و امواج بلا را با دعا كردن از خود دور كنيد»، صدقه سبب حفظ ايمان است و پرداخت آن پايه هاى ايمان را قوي مي كند و قرآن نيز انفاق را در كنار بذل جان قرار داده است. پرداخت زکات سبب حفظ اموال می شود؛ زیرا زكات، حق محرومان است و پرداخت آن سدی در برابر شورش آنها است، از نظر معنوى نيز شكي نيست كه خداوند بركات خود را از كسانى كه حقوق محرومان را نمى پردازند، می گیرد و بالاتر اين كه به فرموده امام صادق(ع) «هيچ مالى از بين نرفت جز به سبب ترك زكات». دعا نيز بلاي نازل شده را دفع مى كند و همچنين بلائى را كه نازل نشده است.

اهميت حفظ عمل از «حبط» و نابودي

حفظ عمل از «حبط» و نابودي، چه اهميتي دارد؟

«عمل» سرمايه است و باید آن را حفظ کرد. انسان عملى را كه براى خدا و مخفيانه انجام می دهد نبايد براى مردم ذكر كند؛ زیرا به فرموده امام باقر(ع) عملی را که انسان به رخ مردم بكشد عملى ريائى براى او ثبت مى شود. عمل چه نيك و چه بد همسفر آخرت انسان است. در روایت پیامبر(ص) آمده که سه چيز ميت را مشايعت مى كند، يكى اهل و عيال و ديگری ثروت و سومى عمل انسان است از میان آنها تنها عمل است که با او مى ماند. همچنین امام باقر(ع) فرمودند: «عمل صالح به بهشت رفته و جايگاه صاحبش را مهيا مى كند».

توجه به «ثبت اعمال» درمان بيماري ‌هاي زبان

توجه به ثبت و ضبط اعمال و گفتار چه تاثیری در درمان بیماری های زبان دارد؟

اگر انسان بداند كه عالَم محضر خداست و خدای بزرگ و فرشتگان نظاره گر او هستند و اعمال و گفتارش را ضبط می کنند هيچ وقت قول و يا عملى برخلاف رضاى او انجام نمى دهد. در لسان احادیث، «گفتار» هم جزء عمل محسوب شده و انسان بخاطر گفتارش عذاب می شود.

جایگاه ايمان به «عواقب گناه »

ایمان داشتن به «عواقب گناه» چه نقشی در درمان بیماری زبانِ آلوده به گناه دارد؟

اگر انسان مثل اولياء خدا و معصومين(ع) به مضرات و عواقب گناهان و منهیات الهی باور و یقین داشته باشد مواظب زبان خود می باشد تا سرکشی نکند و آبروی مردم پایمال نشود. شراب خوار و معتاد هم اگر یقین به مضرات شراب و هروئین داشته باشند دست به این کار نمی زدند.

منافات «شفاعت» با آیه «وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاّ ما سَعى»؛ (براي انسان بهره‏ اي جز سعي و كوشش او نيست)!

طبق آیه «وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاّ ما سَعى»، آنچه موجب نجات خواهد بود، فقط عمل انسان است؛ با این وجود، شفاعت چگونه می تواند موجب نجات باشد؟!

آیات شفاعت برای شفاعت شونده شرایطی را مطرح کرده اند که بدون سعی حاصل شدنی نیستند؛ بنابراین بدون تلاش و کسب شایستگی، شفاعتی هم در کار نخواهد بود. اگر در قیامت شفاعت شفیعى نصیب کسى مى شود، به خاطر یک رشته روحیات و اعمالى است که در این دنیا داشته و شایسته شفاعت گشته است و اگر نصیب دیگر انسان ها نمى شود، به خاطر این است که آنان این نوع زمینه ها را در دنیا فراهم نکرده اند. فراهم سازى زمینه در دنیا «سعى» انسان است که در آخرت از آن میوه مى چیند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

الإيثارُ أعلى مراتِبِ الکَرَمِ، و أفضلُ الشِّيَمِ

ايثار، بالاترين مرتبه بخشندگى و برترين خوى است

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22