طلحه 12 مطلب

دروغ گوئي «طلحه» در خونخواهي «عثمان»

امام علي(ع) چگونه دروغ گوئی «طلحه» در خونخواهی «عثمان» را بر ملا كرده است؟

امام علی(ع) در خطبه 174 «نهج البلاغه»، درباره دروغگویی «طلحه» در ادعای خونخواهی «عثمان» می فرماید: «طلحه هرگز در ادعایش صادق نبوده است؛ چرا که وضع او از این سه حال خارج نیست، نخست اینکه اگر به نظر او عثمان ظالم بود، باید با قاتلان او همکاری می کرد و اگر مظلوم بود باید از قتل او جلوگیری می کرد و اگر در میان دو امر شک داشت خوب بود کناره گیری می کرد و مردم را با او تنها می گذاشت؛ ولى او کاری کرد که با هیچ منطقی سازگار نیست، نخست بر ضد عثمان قيام كرد سپس به خونخواهى او برخاست».

دلیل مخالفت «طلحه» با امیرالمومنین(ع)

مخالفتهای «طلحه» با حکومت امیرالمومنین(علیه السلام) به چه دلیل بود؟

از منابع مختلف تاريخى چنين بر مى آيد كه یأس «طلحه» از رسیدن به پست و مقام در حکومت امیرالمومنین(ع)، باعث شد با ایشان مخالفت کرده و همراه با «زبیر» و «عایشه»، جنگ جمل را براه اندازد. علاقه «طلحه» به زمامدارى و خلافت به زمان ابوبكر بر مى گشت؛ هنگامى كه اطلاع يافت ابوبکر مى خواهد عمر را به عنوان خليفه معرفى كند، به وی اعتراض كرد، اما پس از مدتی، بواسطه دریافت سهم بیشتری از بیت المال، از ستایش کنندگان عمر شد. از سویی آرزوی خلیفه شدن، او را بر آن داشت تا از سردمداران قتل عثمان باشد.

نفرین امام علی(ع) در حق طلحه و زبیر

نفرین امام علی(عليه السلام) در حق طلحه و زبیر چه بود؟

امام علی(ع) در مورد پیمان شکنی طلحه و زبیر می فرماید: «شما همچون مادرانى كه از روى شوق به فرزندان خود روى مى آورند، به سوى من آمديد، دستم را بستم و شما آن را گشوديد». سپس شکایت آنان را به درگاه خدا برده، و آنان را نفرين کرده و می فرماید: «خداوندا! بيعتى را كه از مردم گرفته اند نافرجام كن، و كارهايى را كه تصميم قطعى بر آن گرفته اند استحكام نبخش، و آنها را به آرزوهايى كه به آن دل بسته اند و براى رسيدن به آن تلاش مى كنند ناكام كن». سرانجام با نفرين امام(ع)، در كار خود ناكام شدند، هم طعم تلخ شكست را چشيدند و هم با ذلّت به قتل رسيدند.

توجیه جنگ افروزی «طلحه» و «زبیر»

توجیه طرفداران «طلحه» و «زبیر» برای جنگ افروزی آنها با امام علي(عليه السلام) چیست؟

در پی شورش طلحه و زبیر بر ضد امام علی(ع)، طرفداران شان برای توجیه جنگ افروزی سران جمل به قاعده تنزیه صحابه پناه بردند و همه صحابه پیامبر(ص) را پاک و مقدس دانستند. از سویی هر دو را جزو عشره مبشّره مى دانند يعنى آن ده نفرى كه پيامبر(ص) به آنان بشارت بهشت داده بود. گاه مى گويند: آنها مجتهد بودند، هر چند در اجتهاد خود خطا كردند. اما معذورند و گاه مى گويند: آنان توبه كرده، و خدا توبه آنها را پذيرفته است. حال آیا گفتن «استغفر الله» خون های بر باد رفته را جبران می کند؟

افشاي برتري جويي طلحه و زبیر بر يكديگر از سوي امام علی(ع)

امام علی(عليه السلام) چگونه از برتری جوئی طلحه و زبیر بر یکدیگر پرده بر می دارد؟

امام علی(ع) در خطبه ای پرده از اسرار طلحه و زبیر برداشته و می فرماید: «هر يك از آن دو اميدوار است كه حكومت به دست او بيفتد و آن را به سوى خود بكشد، نه به سوى رفيقش، آنها، نه به رشته اى از رشته هاى محكم الهى چنگ زده و نه به وسيله اى به او نزديك شده اند؛ بلكه هر يك، بارِ كينه رفيقش را بر دوش مى كشد. به خدا سوگند! اگر اين دو به آنچه مى خواهند برسند و حكومت را در دست گيرند اين يكى، جان ديگرى را مى گيرد و آن ديگر مى خواهد اين را از ميان بردارد».

مخالفت «طلحه» و «زبیر» با امام علی(ع)

اولین مخالفتهای «طلحه» و «زبیر» با امام علی(علیه السلام) به چه علت بود؟

امام علی(ع) در روز دوم خلافت خويش اعلام كرد راه و رسم من همان روش پيغمبر(ص) است؛ بيت المال نیز به طور مساوى بين همه تقسيم مى شود و هيچ كس بر ديگرى برترى ندارد و اگر سابقه بيشترى در اسلام داشته باشد پاداش او در قيامت با خداست. «طلحه» و «زبير» از این تقسیم سرباز زدند و مخالفت خود را خطاب به امام(ع) اینگونه بیان کردند: «چرا در قسمت كردن بيت المال بر خلاف عمر بن خطّاب قدم بر مى دارى و ما را با ديگران مساوى قرار مى دهى با اينكه غنائم با شمشير ما به دست آمده است».

نقش طلحه و زبیر در قتل عثمان در بیان ابن عباس

ابن عباس درباره نقش طلحه و زبیر در قتل عثمان چه بیانى دارد؟

ابن عبّاس در نامه اى خطاب به معاویه، نقش طلحه و زبیر در قتل عثمان را بازگو کرده و می نویسد: «و امّا طلحه و زبیر پس آن دو علیه او سپاهى گرد آوردند و گلوى او را تنگ کردند سپس خارج شدند و بیعت را شکستند و خواهان پادشاهى شدند پس ما با آن دو به خاطر پیمان شکنى جنگیدیم چنانکه با تو به خاطر تجاوز جنگ کردیم».

نقش طلحه و زبیر در قتل عثمان در بیان امام حسن(ع)

امام حسن مجتبى(علیه السلام) درباره نقش طلحه و زبیر در قتل عثمان چه بیانى دارند؟

حاکم در «مستدرک» با سند خود از اسرائیل بن موسى، در رابطه با نقش طلحه و زبیر در قتل عثمان، از امام حسن(ع) روایت کرده: «طلحه و زبیر به بصره آمدند، پس مردم به آنها گفتند: چه چیزى شما را به اینجا آورد؟! گفتند: ما خونخواه عثمان هستیم. حسن گفت: سبحان الله! شگفتا ! آیا آن گروه عقل نداشتند که بگویند: سوگند به خدا عثمان را کسى غیر از شما نکشت».

نقش طلحه و زبیر در قتل عثمان در بیان مالک اشتر!

مالک اشتر درباره نقش طلحه و زبیر در قتل عثمان چه بیانى دارد؟

مالک اشتر در ارتباط با نقش طلحه و زبیر در قتل عثمان، به امام علی(ع) عرض کرد: «به جان خودم سوگند! امر طلحه و زبیر بر ما مشتبه نیست، و همانا این دو داخل شدند در آنچه داخل شدند(بیعت)، و جدا شدند بدون اینکه بدعتى و یا ظلمى انجام دهى، پس اگر گمان مى کنند خونخواه عثمان هستند خود را قصاص کنند؛ زیرا آن دو نخستین کسانى بودند که مردم را به جان وى انداختند و براى ریختن خون وى آنها را فریب دادند. و خدا را گواه مى گیرم اگر در آنچه از آن خارج شدند، داخل نشده بودند حتماً آن دو را به عثمان ملحق مى کردیم».

پاسخ امام علی(ع) به بهانه جوئی های طلحه و زبیر؟

پاسخ امام علی(ع) به بهانه جوئی طلحه و زبیر برای پیمان شکنی با حضرت چه بود؟

امام(ع) درباره «طلحه» و «زبير» كه در تحريك مردم بر ضدّ «عثمان» و سپس قتل او شركت كردند فرمود: «آنها حقّى را مطالبه مى كنند كه خود آن را ترك نموده اند و انتقام خونى را مى خواهند كه خود، آن را ريخته اند. اگر من در ريختن اين خون فرضاً شريك آنها بودم آنان نيز در آن سهمى دارند، و اگر خودشان به تنهايى اين كار را كرده اند بايد انتقام را از خود بگيرند و نخستين مرحله عدالت اين است كه خود را محكوم كنند. به خدا سوگند حوض آبى براى آنها فراهم سازم كه فقط خودم بتوانم آب آن را بكشم! به يقين آنها از آن سيراب برنمى گردند، و پس از آن ديگر آبى نخواهند نوشيد».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال ابي عبدالله (عليه السلام)

مَنْ نَظَرَ إِلَى الْکَعْبَةِ لَمْ يَزَلْ تُکْتَبُ لَهُ حَسَنَةٌ، وَتُمْحَى عَنْهُ سَيِّئَةٌ، حَتَّى يَنْصَرِفَ بِبَصَرِهِ عَنْهَا.

هرکس به کعبه نگاه کند پيوسته براى او حسنه نوشته و گناهى از او پاک مى شود تا آن که چشم خود را از کعبه بگرداند.

کافى: 4/240/4