حسن 24 مطلب

منظور از «علم درایه» و ضرورت آن؟

منظور از «علم درایه» چیست؟ و تحصیل آن چه ضرورتی دارد؟

«درایه» در لغت از ریشۀ «دَرَیَ» به معنای شناخت و دانستن است. در اصطلاح نیز به علمی می گویند که از سند حدیث و متنِ آن و کیفیت حمل حدیث و آدابِ نقل آن بحث می کند. به وسيله این علم، طبقه‏ بندى حديث از قبيل: متواتر، مستفيض، صحيح، ضعيف، موثق، حسن، مرسله، مقطوعه، مضمره بودن و ... شناخته مى‏ شود و از پيش نيازهاى اجتهاد است. هدف این علم مشخص کردنِ روایاتِ معتبر از غیر معتبر و نیز شناختنِ کلمات و اصطلاحات علوم حدیثی می باشد.

عدل الهی و مساله «حسن و قبح عقلی، و شرعی»

منظور از «حسن قبح عقلی» و «حسن و قبح شرعی» چیست؟ چه ارتباطی بین این دو با مساله «عدل الهی» وجود دارد؟

«حسن و قبح عقلی» به معنای اینست که عقل بطور مستقل نیکو بودن عدل و بد بودن ظلم را درک می کند. «حسن و قبح شرعی» نیز به معنای اینست که تنها راه تشخیص نیکی ها و بدی ها نقل شارع است. پیروان «حسن و قبح عقلی» معتقدند که با انکار آن، اثبات مسائلی مثل توحيد و وجود خدا و حقانیّت بعثت انبياء امکان پذیر نیست. یکی از راه های اثبات صفت «عدل» برای خدا و نفی صفت «ظلم» از او نیز، توجه به همین موضوع «حسن و قبح عقلی» است؛ بدین بیان که وقتی عقل تشخیص می دهد که کاری ظالمانه است، آن را از خداوند منتفی می داند.

عوامل موثر در تعیین حسن و قبح «خشونت» و «مُدارات»

چه عوامل و متغیرهایی در تعیین حسن و قبح «خشونت» و «مدارات» دخالت دارند؟

مفهوم «خشونت» و «مدارات» از امور نسبی بوده و «فی نفسه» نمی توان آنها را خوب یا بد دانست. از این رو متغیرها و عواملی چون معنی، فاعل، متعلق، انگیزه، هدف، میزان، وسیله، ظرف و شرایط، در تعیین حسن و قبح «خشونت» و «مدارات» دخالت داشته، و بدون توجه به این عوامل، «خشونت» و «مدارات» نه تحقق پذیرند و نه تحلیل بردار. لذا اگر کسی بپرسد: «خشونت» و «مدارات» قبیح اند یا حسن؟ باید از او بپرسید: کدامین «خشونت» و کدامین «مدارات»؟

نام پدر مهدی و موعود شیعه، «عبدالله» یا «حسن»؟

در حدیث مهدی آمده است: اگر از عمر دنيا تنها يك روز باقى بماند، خداوند آن روز را طولانى مى‏ كند تا آن‏كه در آن روز مردى از اهل بيت برمى‏ خيزد كه اسم او اسم من است و اسم پدرش اسم پدر من است. اسم پيامبر محمد بن عبداللَّه است و حال آن‏كه مهدى اسمش محمد بن الحسن است، چگونه اين روايت را بر فرزند حسن عسكرى تطبيق مى‏ کنيد؟!

اولا: این روایت از ابوداود سنی است و شیعه ملزم به پاسخ دادن از آن نیست.  
ثانیا: در سایر روایات تعبیر «اسم پدرش اسم پدر من است» نیامده.  
ثالثا: حدیث مذکور اشکال سندی دارد.
رابعا: امکان دارد مدعیان مهدویت این عبارت را اضافه کرده باشند.
خامسا: کنیه امام حسن عسکری ابومحمد است و پدر حضرت محمد هم ابومحمد است، یا منظور از پدر امام مهدی امام حسین است و یا عبارت «اسم ابى» در اصل «اسم ابنی» و... باشد که اشتباها آنگونه نقل شده.
در آخر اینکه: با وجود روایات فراوانی که نام پدر امام مهدی را مشخص کرده این روایت قابل اعتنا نیست.

مقام و فضائل امام حسن مجتبی(ع)

تاريخ در مورد مقام و فضائل امام حسن مجتبی(ع) چه گزارشاتی ارائه داده است؟

پيامبر(ص) علاقه وافری نسبت به امام حسن(ع) داشت؛ نحوه ابراز محبت در موقع پایین آمدن از منبر و بوسیدن او و باز بالا رفتن بر منبر، نشانه جهت‌دار بودن این اظهار علاقه است. ایشان در وقت اظهار محبتش به امام حسن(ع) حاضران را شاهد مي‌گرفت تا این ابراز علاقه را به غائبین برسانند. امام حسن(ع) در بیعت رضوان حضور داشته و پیامبر(ص) با او بیعت کرده است. حضور او در مباهله به عنوان يكي از اصحاب کساء، نشانه اعتبار او نزد پيامبر(ص) و توفیق ایشان در بر انگیختن مردم کوفه در برابر ناکثین نشانه اعتبار او نزد كوفيان است.

امام باقر(ع) در گزارشات منابع تاریخی؟

گزارشات تاريخی درباره امام باقر(ع) و جايگاه ايشان چه می ‌گويد؟

امام باقر(ع) پنجمین امام شیعه از مادري به نام فاطمه دختر امام حسن(ع) متولد شد و توسط «ابراهیم بن ولید بن عبدالملک» مسموم و به شهادت رسید و در بقیع دفن شد. نقش انگشتری ایشان که معمولاً شعار ائمه در برخورد با مشکلات زمان خود بود، «اَلْعِزَّةُ لِلّهِ جَمِیعا» بوده است. از سویی حضرت را باقر می گفتند؛ زیرا شکافنده علم بوده و اصولش را مشخص و طرز استنباط فروع علم از اصول آن را بیان كرده است. همچنین پيامبر(ص) به جابر فرمود كه عمرت طولانی می شود و فرزندم را خواهی ديد كه هم نام من است، سلام مرا به او برسان.

اسلام و نفی «نسبیّت اخلاق»

آیا در دین اسلام اخلاق نسبی است؟

مسأله «نسبيّت در اخلاق» از ديدگاه اسلام و قرآن و منطق عقل مردود است؛ و در واقع طرح مسأله نسبيّت در مباحث اخلاقى مساوى با نفى اخلاق است، چرا كه طبق نظريّه نسبيّت اخلاقى، هر رذيله اى در جامعه فراگير شود فضيلت است و هر بيمارى اخلاقى فراگير، صحّت و سلامت محسوب مى شود و اخلاق به جاى اين كه وسيله اى براى سالم سازى اجتماع گردد، عاملى براى توسعه فساد خواهد شد.

فضيلت اهل بيت(ع) در آيه 27 سوره «حديد»

آيه 27 سوره «حديد» در مورد کدام یک از فضائل اهل بيت(علیهم السلام) سخن می گوید؟

در تفسیر آيه 27 سوره «حديد» در منابع اهل سنت آمده كه مراد از «يُؤتيِكُمْ كِفْلَيْن مِنْ رَحْمَتِهِ» حسن و حسين(ع) است كه خداوند به على(ع) مرحمت فرمود و منظور از «يَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشوُنَ بِهِ»، علي(ع) است كه نور امت اسلام و مايه هدايت آنها است. به هر حال اين، فضيتلى است که از برترين فضائل است و دارنده آن از هر كس براى خلافت پيامبر(ص) شايسته تر است.

ضعف مصادر حدیثی «مهدویّت»؟!

این شبهه که "مصادر حدیثی در موضوع «مهدویّت» ضعیف است و قدمای از محدثین در نقل این روایات دقت لازم را به خرج نداده اند" چگونه پاسخ داده می شود؟

برخى مى گويند: «معروف نزد قدما چنين بوده كه هر روايتى در مسائل تاريخى و از آن جمله موضوع مهدويت را بدون بررسى سند آن نقل مى كردند؛ ولى بعد از آن عصر، حركت جديدى پديد آمد و بين روايات تمييز داده شد و اخبار را به دسته هاى مختلف از قبيل: صحيح، حَسَن، قوى و ضعيف تقسيم نمودند؛ ولى اين پيشرفت و حركت شامل روايت هاى تاريخى كه از آن جمله روايات مهدويت است، نگرديد ...». این سخن باطلی است و دلایل زیادی بر رد آن وجود دارد؛ از جمله اینکه سیره محدثین کاملا برخلاف این ادعا بوده و آنان نهايت احتياط را در جمع و نقل احاديث در كتب خود داشته اند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

الصوم جنة مت لم يخرقها

روزه سپر است به شرط آنکه شخص آنرا از هم ندرد

ميزان الحکمة 6 / 392