بخارى 15 مطلب

منهاج السنة النبویة

معرفی کتاب «منهاج السنه النبویه»

 کتاب «منهاج السنه النبویه» از مهم ترین منابع سلفیّون و وهابیون در عقاید به شمار مى رود و توسط ابوالعباس احمد بن عبد الحلیم بن تیمیه حرّانى (661-728 ق) نوشته شده است. همان گونه که خودش در مقدمه کتاب اظهار کرده، آن را به عنوان ردّیه و ابطالى بر کتاب «منهاج الکرامه فى معرفه الامامه» تالیف علامه حلى (648-726) نوشته است. نام اصلى کتاب عبارت است از «منهاج السنه النبویه فى الرد على الشیعه القدریه». او که حنبلى مذهب (در فقه) و حشْویه مسلک (در عقاید) بود، عقاید خود را به بزرگان متقدم اشاعره نسبت داده است. او در این کتاب و سایر آثار خود بر ضد شیعه و اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) سخن گفته و به عقاید شیعه تاخته است. ابن تیمیه معتقد است: نویسندگان صحاح سته - مثل بخاری که کتابش سرقت ادبی است - مهم ترین شخصیت هاى تاریخ اسلام هستند و حتى ائمه شیعه هم باید از آنها پیروى کنند!!! اما با این همه تاکید و اهمیت دادن به نویسندگان صحاح، وى احادیث صحیحى را که آنان درباره امامت دوازده نور پاک نقل کرده اند به هیچ وجه نمى پذیرد!

معرفی مسلم نیشابورى

مسلم نیشابوری که بود؟

ابوالحسین مسلم بن حجّاج قُشیرى نیشابورى (206 - 261 ق) نویسنده یکى از شش کتاب حدیثى معتبر اهل سنت یعنى صحاح ستّه، در زمینه تاریخ صدر اسلام، تفسیرقرآن، فقه، و عقاید است. کتاب او به «صحیح مسلم» معروف است. وى در نیشابور دیده به جهان گشود و در همانجا رشد یافته و سپس براى کسب دانش به شهرهاى مختلفى از مناطق اسلامىِ مهم زمان خود (قرن سوم هجرى) یعنى حجاز، عراق، شام و مصر سفر کرد. او در این مسافرت‌ها از اساتید زیادى مانند احمد بن حنبل و اسحاق بن راهویه بهره بُرد. او شاگرد بخارى و ملازم وى بود و همچنین از مشایخ او بهره برده بود.

 

ابن تیمیه و تضعیف حدیث «اقضاکم علی»

آیا همانطور که ابن تیمیه می گوید، حدیث «اقضاکم علی» صحیح نیست؟

روایت «اقضاکم علی» در منابع مهم اهل سنت مثل صحیح بخاری و مسند احمد و... که مورد استناد علمای اهل سنت می باشد آورده شده است و پیامبر(ص) بارها به دانایی و مهارت علی(ع) در قضاوت اشاره فرموده اند. علاوه بر ایشان، صحابه و حتی عمربن خطّاب بارها به علم و قضاوت حضرت على(ع) اعتراف داشته اند.

اعتراض ابن تیمیه به وصیت حضرت زهرا(س) برای دفن شبانه

آیا اعتراض ابن تیمیه به وصیت حضرت زهرا(سلام الله علیها) برای دفن شبانه صحیح است؟

ابن تیمیه مى گوید: «آنچه حلّى نقل کرده که فاطمه وصیّت کرد تا او را شبانه دفن کنند و هیچ کس بر او نماز نگزارد، این مطلب را کسى از فاطمه حکایت نمى کند، و نماز میت خواندن مسلمان بر دیگرى خیر زایدى است که به او مى رسد». امّا حضرت زهرا(س) به جهت مبارزه سیاسى با دستگاه حاکم و اطلاع مردم از عدم مشروعیّت خلافت آنان، دست به چنین وصیتى زده است. ضمن اینکه نماز هر کس بر جنازه شخصى منشأ خیر زاید نخواهد بود؛ خصوصا حضرت زهرا (س) که مطابق آیه تطهیر از هر نوع اشتباه و خطایی مصون است.

معرفی ابن ابى حاتم رازى

ابن ابی حاتم رازی که بود؟

ابومحمد عبدالرحمن بن محمد بن ادریس بن منذر بن داود بن مهران حنظلى ابن ابى حاتم رازى (240 ـ 327 ق) یکى از بر جسته ترین و مهم ترین راویان و حدیث ‌شناسان اهل سنت به شمار مى رود که پدرش ابوحاتم رازى از دوستان نزدیک بخارى و مسلم بود. او در رى متولد شد و در بغداد وفات یافت؛ و براى کسب و ارتقاى دانش حدیثى خود به شهرهاى مهم زمان خود مثل شهرهاى عراق، شام، مصر و حتى شهرهاى روم مسافرت کردابن ابى حاتم على رغم اینکه در میان بزرگان رجال اهل سنت به عنوان شخصى صدوق و فوق العاده قابل اعتماد شناخته شده است، به دلیل نقل احادیث معتبر در منابع اهل سنت درباره فضائل و مناقب على بن ابى طالب (ع)، او را به شیعه بودن متهم ساخته اند؛ در حالى که او به اعتراف مورخان و راوى شناسان مهم آنان مثل ابن حجر عسقلانى، ذهبى و سمعانى از روایان و مورخان برجسته و پایبند به اصول اعتقادى و فقه اهل سنت به شمار مى رود. با توجه به نقل احادیث معتبر و نقل مطالب مهمى در تایید برخى از راویان شیعه به ویژه در کتاب «الجرح و التعدیل»، مطالب وى از اهمیت ویژه اى براى علماى شیعه برخوردار است. او نکات ارزشمندى درباره رجال حدیث ذکرکرده که مورد توجه علماى اسلام قرار گرفته است و  ذهبى، ابن کثیر، خطیب بغدادى، ابن حجر عسقلانى و دیگران، از کتاب‌های او به عنوان منبع دست اول تحقیق و تالیف کتاب‌های خود استفاده کرده اند. او بر کتاب «تاریخ الکبیر بخارى» اشکالاتى را وارد کرده است.

معرفی بخارى

بخاری که بود؟

محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن مغیره ابوعبدالله الجعفى البخارى (194-256 ق) از معروف ترین و مهم ترین شخصیت هاى اهل سنت است که یکى از منابع ششگانه معتبر حدیثى آنان، یعنى «الصحیح الجامع» یا «صحیح بخارى» را تالیف نموده است.  او در بخارا تولد و رشد یافت و براى کسب دانش و تکمیل اطلاعات علمى به نقاط مختلف جهان اسلام مسافرت کرد. او از لحاظ اعتقادى از کرابیسى و عبدالله بن سعید بن کلاب پیروى مى کرد که در واقع مى توان گفت گرایش اشعرى داشت؛ زیرا ابن کلاب سر منشاء اندیشه هاى ابوالحسن اشعرى بود. این در حالى است که بزرگان اهل سنت مثل ذهبى، و ابن حجر عسقلانى آن دو نفر را شخصى ملعون دانسته و مورد طعن و کنایه قرار داده اند. او با توجه به تبعیت از سیاست‌های متوکّل عباسى، به مخالفت با معتزله، جهمیّه، اهل راى (قیاس و اجتهاد) از حنفیه، و شیعیان برخاست. اما على رغم مخالفتش با جهمیه، در مسئله مهم اعتقادى مثل خلق قرآن، سخن کرابیسى را پذیرفت که مطابق نظرات جهمیه و مخالف نظرات اهل سنت بود.

صحیح بخارى مهمترین منبع دینی اهل سنت بعد کتاب خدا به شمار می آید. بخارى مهم ترین کتاب خود و اهل سنت را بر پایه مطالب و نوشته هاى «على بن مدینى» نوشته است؛ به طورى که با تطمیع فرزند کوچک مدینى به صورت مخفیانه نوشته هاى او را به دست آورده و نسخه بردارى کرد و سپس به خراسان برگشته و کتاب خود را بر اساس آن نسخه تنظیم کرد. مدینى هم با اطلاع یافتن از این ماجرا دچار بیمارى (سکته) شد و درگذشت. بر خلاف اهمیت والاى «بخارى» و کتاب صحیح بخارى، منتقدان زیادى از میان اهل سنت به بررسى منتقدانه آثار او پرداخته اند. به طورى که عبدالرحمن بن ابى حاتم رازى (240-327 ق) کتابى با عنوان «بیان خطا ابى عبدالله محمد بن اسماعیل البخارى فى تاریخه» نگاشته است، ذهبى نیز بخارى را به عنوان متوهّم درباره رجال شام معرفى کرده، دار قطنى کتاب «الالزامات و التتبع» را در ردّ نظرات وى نوشته است، و خطیب بغدادى کتاب «موضح الاوهام» را تالیف نموده است، حتى عده اى او را به تدلیس در سند و متن حدیث متهم ساخته اند. بعضی از مهم ترین منتقدان بخارى عبارتند از: ابن ابى حاتم رازى، دار قطنى، حاکم نیشابورى، خطیب بغدادى، دمیاطى، ابو الرشید، ابن حجر عسقلانى، زین الدین عراقى و ابو زرعه عراقى.

 

مقبولیت على بن هاشم نزد اهل سنت

سخن علماى اهل تسنن در مورد مقبولیت على بن هاشم و پذیرش روایات او چه مى باشد؟

ابوداود گفته: او مردى موثق، مورد اطمینان و شیعه است. ابن حیان مى گوید: على بن هاشم در تشیع غلوّ داشت. بخارى احادیثش را قبول ندارد اما پنج نفر دیگر از نویسندگان صحاح، به احادیثش استدلال کرده اند. ابن معین و دیگران وى را توثیق نموده اند. ابوداود او را از اَثْبات و افراد موثق به شمار آورده ابوزرعه گفته: او بسیار راستگوست.

اسلام ابوبکر پیش از ولادت على(ع)!

آیا روایتى که اسلام آوردن ابوبکر را قبل از ولادت على(علیه السلام) مى داند اعتبارى دارد؟

این روایت بی اعتبار است. چون: 1- شبابه دشمن اهل بیت بود. و طبق گفته بخارى و نسائی، حدیث فرات بن سائب غیر مقبول و متروک است. همچنین عجلى و ابن حجر می گویند: میمون بن مهران، کینه على را در دل داشت. 2- رفت و آمد ابوبکر میان پیامبر(ص) و خدیجه، در هیچ یک از کتب سیره و تاریخ ثبت نشده. 3- روایت تقدم اسلام ابوبکر قبل از ولادت على(ع)، را تعدادى از حافظان، ضعیف دانسته اند. 4- در روایات مختلفی از پیامبر(ص) آمده که نشان می دهد علی(ع) اولین مسلمان بوده.

دفن شبانه دختر رسول خدا(ص)

چرا حضرت زهرا(س) شبانه دفن شد؟

دفن شبانه پیکر مطهر حضرت زهرا(س) از جمله مسائل مسلم تاریخی است که هم شیعه و هم اهل سنت به آن اذعان دارند. با توجه به روایات متعدد و اعتراف بزرگان اهل سنت،‌ دلیل دفن شبانه آن حضرت وصیت آن حضرت بود که نمى‌خواست افرادى که بر او ستم کرده‌اند، بر جنازه‌اش نماز بخوانند و با این کار خشم خود را از غاصبان خلافت آشکار ساخت.

ابن تیمیه و تضعیف حدیث عمار

ابن تیمیه نسبت به حدیث پیامبر درباره عمار چه شبهه اى را مطرح کرده است؟

ابن تیمیه مى گوید: «برخى از افراد آن را تضعیف کرده اند». در پاسخ باید گفت: اوّلا: او نگفته که چه کسانى این حدیث را تضعیف کرده اند. ثانیاً: حدیث عمار حدیثى است که 24 نفر از صحابه آن را نقل کرده اند و بسیاری از علما مانند: سیوطى در کتاب «الخصائص الکبرى» به تواتر آن تصریح نموده اند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ علىٌّ(عليه السلام)

إنّ لکلِّ شيء مُدّةً و أجَلا

هر چيزى را مدتى است و پايانى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 46