عقیده 13 مطلب

منافات لزوم تحقیق در عقیده و حکم قتل مرتد فطری!

آيا حکم قتل مرتد فطری با فتواى لزوم تحقيق در اصول دين و عدم جواز تقليد در آن سازگار است؟! اصولًا كسى كه مى‏ داند، اگر به نتيجه ‏اى غير از دين پدر و مادرش برسد كشته خواهد شد، چگونه مى‏ تواند با فكرى آزاد در اصل دين تحقيق كند؟!

بر همه واجب است در اصول دين به اندازه توانايى خود تحقيق كنند و اگر بعد از تحقيق كامل به آيينى غير از اسلام معتقد شوند، معذور هستند؛ زيرا وظيفه عقلى و شرعى خود را انجام داده، ولى به خطا رفته‏ اند. خطایی که آنها را در همه حال مشمول مجازات مرتد نمی کند. زیرا ارتداد و ترتّب مجازات بر آن زمانی معنا می یابد که شخص بعد از پذیرش و تصدیق دین اسلام، علیه آنچه خود به راستی آن گواهی داده، عناد و لجاجت بورزد و – به هر دلیلی - دينی جديد اختيار كند و تظاهر به خروج از اسلام کرده و علیه آن تبلیغ کند.

تلبیغ و اظهار علنی گزاره های مخالف اسلام در واقع نوعی قیام علیه نظام موجود است و وقتی از سوی کسی ابراز می شود که از پدر يا مادری مسلمان متولد شده و در محیطی اسلامی پرورش یافته، احتمال خیانت و توطئه علیه او تقویت می گردد. چون درباره چنین شخصی با چنین پیشینه ای سخت می توان احتمال داد محتوای اسلامی درست در نظرش تبیین نشده باشد. اینجاست که به منظور حفظ جبهه داخلی از آسیب آن خیانت ها و توطئه ها و جلوگیری از نفوذ دشمنان و منافقانی که هدف شان متلاشی کردن نظم و نظام جامعه اسلامی و ایجاد هرج و مرج است، تشریع چنین حکمی برای ارتداد کاملا منطقی و موجه می نماید.

«بداء» عقیده ای برگرفته از یهود؟!

آیا «بداء» عقیده ای یهودی بوده و شیعه آن را از یهود گرفته است؟!

یهود نه تنها به بداء اعتقاد ندارند، بلکه بداء را در شرع و در تکوین جایز نمی دانند و به همین خاطر نسخ شریعت حضرت موسی را انکار کرده اند. یهودیان قضا و قدر الهی را حتمی و غیرقابل تغییر می‌ دانند و معتقدند دست خدا بسته است و خداوند از کار آفرینش فراغت یافته و دیگر افزایش یا کاهشى در عمر و رزق و ... ندارد. اين موضوع صریحا در آیات قرآن مورد اشاره قرار گرفته و خداوند در تکذیب عقیده آنان فرموده: «بلکه دستان خودشان بسته است و به خاطر گفته هایشان ملعونند...». بنابراین بدیهی است که نه می توان باور شیعیان به بداء را آموزه ای برگرفته از یهود دانست و نه می توان آنان را ملامت کرد که چرا به چنین باوری رسیده اند؛ در واقع با کاوش صحیح آموزه های وحیانی اسلام لاجرم هر مسلمانی در مقابل یهود باید به بداء معتقد باشد.

رابطه «آرامش» و «جهان بینی»

چه رابطه ای بین عقیده و جهان بینی انسانها با میزان «آرامش» و رضایتمندی آنها از زندگی وجود دارد؟

آرامش روحى ما پيش از آنكه به ظواهر جسمى ما ارتباط داشته باشد به طرز تفكر و چگونگى ايدئولوژى و برداشت ما از جهانى كه در آن زندگى مى كنيم، مربوط است؛ این که عقیده داشته باشیم هستى ما از دو طرف به «عدم» و «خاموشى مطلق» پيوسته است و پس از مرگ همه وجود ما، محو و نابود مى گردد و یا اینکه جهان را آفريده عقل كلى بدانیم که آن را با هدف مشخصى ايجاد كرده و همواره در مسير همان هدف رهبرى مى كند.

تسلط به «زبان عربي» در قيامت؟!

چگونه در قيامت انسان های غیر عرب مي توانند به زبان عربي سخن بگويند؟

تلقين ميت به عربي گفته مي شود، براي آن كه بعد از مرگ، باطن انسان ظهور مي كند و اگر مسلمان باشد، عربي را مي فهمد و به زبان عربي به خوبي سخن مي گويد. به همین دلیل نبايد گفت كساني كه به عربي آشنا نيستند چگونه در بهشت سخن مي گويند؛ زيرا زبان بهشت، تابع عقيده اهل بهشت است و اصولاً زبان و چهره و اندام به قالبي در مي ‏آيد كه مناسب قلب اين شخص باشد. همانطور که در قیامت، عده ‏اي به صورت انسان و عده ‏اي به صورت حيوان محشور مي شوند و عده ‏اي صورتشان سياه و گروهي صورتشان سفيد است، لغت و زبان نیز چنین است.

حکم عقل و اسلام به لزوم «آزادی عقیده در انسان»

عقل و اسلام «آزادی عقیده در انسان» را چگونه ترسیم می کنند؟

بر اساس حکم عقل، انسان در اختیار و انتخاب عقیده آزاد است؛ از این رو نمی توان عقیده ای را بر انسان تحمیل کرد. زیرا عقاید انسان در تملک کسی نیست. از سویی اسلام نیز با صراحت این موضوع را تصدیق کرده و می فرماید: «در قبول دین اکراهی نیست، [زیرا] راه درست از راه انحرافی، روشن شده است». لذا «علامه طباطبایی(ره)» در تفسیر این آیه می نویسد: «آیه دین اجباری را نفی می کند؛ زیرا دین یک سلسله معارف علمی است که عمل را به دنبال دارد و جامع آنها اعتقادات است. و اعتقاد و ایمان از امور قلبی است که اجبارپذیر نیست».

جایگاه ثقل اکبر (قرآن کریم) نزد شیعه؟

شیعه با استناد به حدیث ثقلین امامت امامان خود را اثبات می کند؛ امّا چرا احترامی را که برای ثقل اصغر (امامان اهل بیت) قائل است، برای ثقل اکبر (قرآن کریم) قائل نیست؟!

قرآن منبع اصلی استنباط «عقیده» و «عمل» شیعه است. شیعه معتقد است قرآن تنها کتابى است که سراسر آن صحیح است و غیر از قرآن، همه کتاب ها بدون استثنا قابل نقد و بررسى هستند. از نظر شیعه اگر اختلافى در مسأله اى رخ داد، حَکَم و داور در مورد آن مسأله قرآن است. شیعه تمام طعنه زنندگان بر قرآن از هر مسلکی را نقد می کند؛ از نظر شیعه رد و تکذیب قرآن و طعن زدن در دین از نشانه های ارتداد می باشد.
امّا اهل سنت روایات صحابه را بی چون و چرا می پذیرند و گاهی آن را بر قرآن ترجیح می دهند. حتّی بعضی از اهل سنت در مواجهه با قرآن به حدی آن را بی اعتبار کردند که «خبر واحد» را مهمتر از قرآن و نسخ کننده حکم آن می دانند؛ برای مثال خبر واحد ابوبکر را در ارث انبیاء بر قرآن ترجیح می دهند!
اگر شیعه به روایات اهل بیت توجه می کند به خاطر این است که آنها بهترین مفسر قرآن به شمار می روند. از نظر شیعه ثقل اصغر یا همان اهل بیت(ع) قرآن ناطق و مفسّر حقیقی قرآن می باشند و هر آنچه اهل بیت بیان می کنند بر گرفته از قرآن و سنت پیامبر(ص) است؛ لذا این دو از یکدیگر جدا نیستند تا شیعه بخواهد به یکی توجه کند و به دیگری بی توجه باشد.

مسلمانان، أمت معتدل

چرا امت اسلام امت میانه و امت وسط نامیده شده؟

خداوند در آیه 143 سوره «بقره» از مسلمانان با تعبیر «امّت وسط» یاد کرده است و مى فرماید: «... شما را نیز یک امت میانه قرار دادیم». امتى که از هر نظر در حد اعتدال باشد، نه کندرو و نه تندرو، نه در حد افراط و نه تفریط، الگو و نمونه. کلمه «وسط» در لغت هم به معنى حد متوسط در میان دو چیز آمده، و هم به معنى جالب، زیبا، عالى و شریف، و این هر دو ظاهراً به یک حقیقت باز مى گردد؛ زیرا معمولاً شرافت و زیبائى در آن است که چیزى از افراط و تفریط دور باشد و در حد اعتدال قرار گیرد.

 بدعت خوب!

آیا بدعت مى تواند پسندیده باشد؟

بدعتى که قرآن و سنت از آن سخن مى گوید، دخالت در امر دین و افزایش یا کاهش در آن و تصرف در تشریع اسلامى است و حرام و ناپسند است و قابل تقسیم به خوب و بد، که برخی مثل عمر در نماز تراویح انجام داده اند، نیست. بدعت به معناى لغوى که شامل دین و غیردین مى شود خوب و بد دارد، و هر چیز نوپدیدی که برای زندگی بشر مفید بوده و حلال باشد خوب است والا بد است.

عقیده اسماعیلیه

اسماعیلیه بر پایه چه عقایدى استوار است؟

اسماعیلیه معتقدند که زمین هرگز خالى از حجّت که مظهر تمام ربوبیت است نمى شود و حجت خدا بر دو گونه است:  ناطق و صامت، و اساس حجت، روى عدد هفت مى چرخد و محمدبن اسماعیل را وصی هفتمین محمد(ص) می دانند. اسماعیلیه معتقدند که علاوه بر حجت خدا، پیوسته در روى زمین دوازده نفر نقیب که حواریین و خواص حجت اند وجود دارد.

اهمیّت زبان و اصلاح آن در آیات و روایات

اصلاح زبان از چه اهمیّتی در آیات و روایات برخوردار است؟

زبان مهمترين كليد دانش، فرهنگ، عقيده و اخلاق است که اصلاح آن سرچشمه همه اصلاحات اخلاقى و انحراف آن سبب انواع انحرافات است. علماى اخلاق اصلاح زبان را گام مهمّى براى تقويت فضائل اخلاق و تكامل روح مى شمرند. پیامبر(ص) مى فرماید: «ايمان كسى استقامت و راستى پيدا نمى كند، مگر اين كه قلب او استقامت يابد و قلب نيز استقامت نمى يابد مگر اين كه زبان او راستى و استقامت پيدا كند».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

عندَ الإيثارِ على النَّفْسِ تَتَبيّنُ جَواهِرُ الکُرَماءِ

هنگام ايثار است که گوهر بزرگواران آشکار مى شود

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 24