پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 

نمازخواندن در مسجدی که توسط وهابی‌ها بناشده [متفرقه مسجد ]

پرسش : نمازخواندن در مساجدی که وهابی‌ها در بعضی از مناطق شیعه‌نشین برای ضدیت با شیعه می‌سازند، چه صورتی دارد؟
پاسخ : اگر نمازخواندن در آنجا باعث ترویج و تقویت وهابیت بشود اشکال دارد.

تحصیل در رشته‌های پردرآمد پزشکی [مسائل تحصيلى ]

پرسش : برخى از رشته‌های پزشكى درآمد مناسب‌تری دارد، لذا متخصّص كافى در آن رشته تربیت‌شده است. امّا رشته‌هایی وجود دارد كه درآمد آن نسبت به آنچه در بالا آمد كمتر است، لذا متخصّص كافى هم ندارد. آيا دانشجویان می‌توانند براى كسب درآمد بيشتر به تحصيل در رشته‌های موردنظر بپردازند؟
پاسخ : درصورتی‌که به‌اندازه كافى براى رشته‌های ديگر طبيب وجود داشته باشد مانعى ندارد.

ضمان منافع در عقد فاسد [ضمان در معامله ]

پرسش : آیا در معامله‌ای که به طریق عقد فاسد انجام‌شده ضمان به منافع غیر مستوفات نیز تعلق می‌گیرد و یا فقط به منافع مستوفات تعلق می‌گیرد؟
پاسخ : در هر دو مورد ضامن است.

اسقاط حق عزل وکالت در ضمن عقد خارج لازمی که وجود نداشته [احکام شروط ضمن عقد]

پرسش : به موجب وکالتنامه رسمی وکالت در اخذ طلاق به همسرم داده ام ودر متن وکالتنامه اشاره براین شده است که ضمن عقد خارج لازم حق عزل ایشان را از خود ساقط نموده ام ولی در واقع هیچ عقد لازمی صورت نگرفته که چنین شرطی ضمن آن شده باشد آیا این وکالت عقد لازم است یا جایز؟
پاسخ : از قضیه شخصیه اطلاعی نداریم ولی مطابق آنچه نوشته اید وکالتی حاصل نشده است اما از نظر قانونی و ظاهر شرع چون امضاء کرده است که عقد خارج لازمی صورت گرفته است زوجه می تواند او را وادار کند مطابق آن عمل نماید.

مصرف کفارات برای تعمیر مسجد [متفرقه مسجد ]

پرسش : آیا کفارات را می‌شود صرف تعمیر مسجد نمود؟
پاسخ : کفارات را باید به مستحقّین داد.

اولویت تعیین رشته برای دانشجویان پزشکی [مسائل تحصيلى ]

پرسش : چه امورى بايد مهم‌ترین اولویت‌های تعيين رشته براى دانشجویان پزشكى باشد؟ درآمد بيشتر و زحمت كمتر؟ نيازهاى جامعه؟ كاهش برخورد با غير هم‌جنس يا امور ديگر؟
پاسخ : مهم‌تر از همه نياز جامعه و سپس كاهش برخورد با غير هم‌جنس است.

ضمان در عمل نکردن مطابق نظر امانت‌دهنده [ضمان در امانت ]

پرسش : شخصى كتابى را از كسى امانت‌گرفته و براى استفاده به جلسه امتحان مى‏آورد، پس از استفاده آن را به «مراقب» امتحان مى‏دهد تا به هر كس خواست بدهد، او نيز چنين مى‏كند؛ آخرين استفاده‏كننده بعد از استفاده، كتاب را همان‌جا گذارده و خارج مى‏شود، چه كسى ضامن است؟
پاسخ : درصورتی‌که نفر اوّل مجاز بوده به ديگران بدهد، نفر آخر كه آن را در اختيار گرفته و در حفظ آن كوتاهى كرده ضامن است و درصورتی‌که مجاز به اين امر نبوده ضامن اصلى خودش مى‏باشد.

ضمان عرفی مهریه توسط پدرشوهر [احکام شروط ضمن عقد]

پرسش : اگر پدر شوهر ضامن پرداخت مهریه نشده باشد اما عرفا در یک منطقه ای مهریه را پدر شوهر پرداخت می کند آیا در صورت فوت پدر شوهر مهریه عروس ها جزء بدهی های او محسوب شده است و ابتدا باید مهریه عروسها از اموال او پرداخت شود و سپس اگر چیزی باقی ماند بین ورثه تقسیم شود؟ یا مهریه عروسها جزء بدهی های پدر شوهر محسوب نمی شود؟ (ضمنا پدر شوهر در زمان حیات مهریه یک از عروس ها را پرداخت کرده است)
پاسخ : در صورتی که در عرف محل به قدری شایع باشد که به منزله شرط ضمن عقد محسوب شود باید از اموال او پرداخت شود.

نحوه‌ی رفتار باکسانی که در مسجد حاضر نمی‌شوند [متفرقه مسجد ]

پرسش : نحوه‌ی برخورد با افرادی که در مسجد حاضر نمی‌شوند، چگونه باید باشد؟
پاسخ : شايسته است انسان باکسانی كه از روى بی‌اعتنایی، به مسجد مسلمان‌ها حاضر نمی‌شوند رابطه دوستى برقرار نكند، با آن‌ها غذا نخورد و در كارها با آن‌ها مشورت ننمايد و از آن‌ها زن نگيرد و به آن‌ها زن ندهد.

لزوم عمل بر اساس شروط و مسئولیتی که دانشجو پذیرفته [مسائل تحصيلى ]

پرسش : دانشجويانى كه با استفاده از امكانات دولت اسلامى تحصیل‌کرده و موفّق بر اخذ مدرك پزشكى شده‌اند، آيا می‌توانند از مسئولیت‌هایی كه شرع و قانون بر عهده آن‌ها گذاشته شانه خالى كنند؟ مثلاً براى خدمت به بيماران به مناطق محروم نروند، يا اصلاً در كشور خود طبابت نكنند و بدين منظور هجرت كنند؟
پاسخ : بايد به اين مسئولیت‌ها شرعاً عمل كنند

ضمان در نگهداری وسیله محوله برای مأموریت شغلی [ضمان در امانت ]

پرسش : فردی كارگر شركتی بوده جهت مأموریت با موتور شركت به محلی اعزام می‌گردد تا ظهر بعضى از كارهاى مأموریتی را انجام داده و الباقی کار به بعدازظهر موکول شد و ظهر را تا موقعى كه مغازه‏ها باز شود. به منزل يكى از اقوام رفته كه متأسفانه بچه صاحب‌خانه مريض شد؛ و آن فرد بچه را با موتور شرکت به اورژانس برده، موتور را درب بيمارستان خاموش كرده و سوئيچ آن را برداشته و داخل بيمارستان رفته بعد از چند دقيقه که برگشت ولی متأسفانه موتور به سرقت رفته بود، آيا خسارت آن را بايد آن کارگر بپردازد؟
پاسخ : با توجه به سؤال کارگر ضامن هست؛ مگر این‌که براى این‌گونه استفاده‏ها اجازه گرفته باشد و در حفظ موتور نيز كوتاهى نشده باشد.

قرار دادن جریمه در صورت ازدواج دوّم یا موقّت توسط مرد [احکام شروط ضمن عقد]

پرسش : آیا زنان میتوانند ضمن عقد شرط کنند که اگر مرد ازدواج دائم یا ازدواج موقت کرد مرد هزار سکه به او بپردازد؟
پاسخ : در صورتی که به صورت شرط ضمن عقد ازدواج باشد و مورد توافق طرفین قرار گیرد عمل به این شرط لازم است.

مشورت با امام جماعت و متولی برای انجام امور تبلیغی [متفرقه مسجد ]

پرسش : آیا مشورت کردن و جلب موافقت امام جماعت و متولی مسجد در امور تبلیغی که در مسجد انجام می‌شود لازم است؟ و اگر مشورت نشود و یا موافقت آن‌ها جلب نشود، موجب هتک حرمت آن‌هاست؟
پاسخ : درصورتی‌که تبلیغ مناسب مسجد باشد و مزاحم نمازگزاران نباشد، مشورت لازم نیست؛ ولی بهتر است که در این امور به امام مسجد احترام بگذارند و با او مشورت شود.

مصرف وجوهات شرعیه برای هزینه‌های تحصیل [مسائل تحصيلى ]

پرسش : فرزندم در رشته پزشكى تحصيل می‌کند و إنشاءالله پس از فراغت از تحصيل قصد خدمت به برادران و خواهران دينى خود را در كشور ايران اسلامى دارد. ولى اكنون در تأمين هزینه‌های تحصيلى او با مشكل مواجه شده‌ام. آيا مجاز هستم بخشى از وجوهات شرعيّه خويش را به ايشان اختصاص ده؟
پاسخ : مجاز هستيد از سیصد و سی ممیز سه هزارم سهم مبارك امام براى اين منظور هزينه كنيد.

ضمان مرد در کشته شدن زن براثر ایجاد زمینه آتش‌سوزی [ضمان در امانت ]

پرسش : در يك نزاع خانوادگى ابتدا مرد روى زن خود نفت ريخته و قصد آتش زدن وى را داشته است، ولى از اين كار منصرف مى‏شود؛ امّا بعداً زن خود را با روشن كردن كبريت، آتش مى‏زند و اين كار منتهى به فوت وى می‌گردد. آيا در اين مورد مسئولیتی متوجّه مرد مى‏باشد؟
پاسخ : مرد گناه كرده و مستحق تعزير است؛ لكن در فرض مسئله ضامن ديه آن زن نيست.

مشروط کردن نکاح به عدم طلاق [احکام شروط ضمن عقد]

پرسش : 1-آیا زوجه می تواند نکاح را مشروط به عدم طلاق خود کند؟ 2-بافرض مشروعیت شرط عدم طلاق،درصورت تخلف زوج از شرط ،آیا طلاق نافذ است یا طلاق باطل است؟ 3-چه راهکارههایی از لحاظ فقهی میتوان برای پایبندی زوج به این شرط در نظرگرفت؟
پاسخ : 1- نمی تواند. 2- از جواب بالا معلوم شد. 3- می توان در ضمن عقد نکاح شرط کرد که اگر او را طلاق دهد فلان مبلغ را باید بپردازد.

قبول هدایای دولت‌های همسایه برای مسجد [متفرقه مسجد ]

پرسش : آیا قبول هدایای پادشاهان و دولت‌های همسایه (که غالباً نیت سوء دارند) برای مسجد جایز است؟
پاسخ : قبول هدایا مانعی ندارد؛ مگر اینکه اثر سوئی برای اسلام و مسلمین داشته باشد.

تقلب کردن در کنکور [مسائل تحصيلى ]

پرسش : هرگاه دانشجويى (خدای‌ناکرده) در كنكور تقلّب كند و قبول شود، چنانچه شك يا يقين داشته باشد كه تقلّب مذكور تأثيرى در قبولى نداشته، اکنون‌که می‌خواهد شروع به تحصيل كند وظیفه‌اش چيست؟
پاسخ : اگر شك داشته باشد اشكالى ندارد و اگر يقين داشته باشد و موارد تقلب كم و محدود بوده آن‌هم مانعى ندارد، در غير اين صورت اشكال دارد؛ و درهرحال تقلب كردن خواه كم باشد يا زياد كار حرامى است.

قرار دادن مال پیدا شده در محل های عمومی [تلف شدن مال پیدا شده ]

پرسش : مالی را پیدا کرده ام که ارزش آن بیشتر یا مساوی یک درهم بود آن را در جایی که محل اجتماع مردم است گذاشتم آیا تکلیفی به عهده من می باشد؟
پاسخ : مالى كه پيدا كرده اگر قيمت آن يك درهم يا بيشتر باشد چنانچه اعلان نكند و آن را در مسجد يا جاى ديگرى كه محلّ اجتماع مردم است بگذارد و از بين برود، يا ديگرى آن را بردارد كسى كه آن را در آغار پيدا كرده است ضامن است.

شرط ضمن عقد انتقال واحد مشخص و کشف عدم وجود خارجی آن [احکام شروط ضمن عقد]

پرسش : مهریه زوجه 14 سکه قید شده ولیکن در قسمت سایر شرایط عقدنامه قید شده که زوج یک واحد آپارتمان به آدرس مشخص بنام زوجه منتقل نماید حال مشخص شده که چنین واحد آپارتمان وجود ندارد، لازم به ذکر است قید نشده است که قیمت آپارتمان چقدر است و نیز قید نشده است که بابت بخشی از مهریه باشد، یا زوج باید قیمت را بدهد و آیا این شرط باطل است و آیا این شرط ابتدایی است؛ لازم به ذکر است زوجه میگوید اگر این شرط نبود حاضر نمی شد که با14 سکه مهریه ازدواج کند.
پاسخ : فرقی نمی کند، باید معادل ارزش آن ملک را پرداخت کند.

تعطیلی مسجد و نماز جماعت در ایام محرم و صفر [متفرقه مسجد ]

پرسش : دریکی از محلات قديمى تهران و در فاصله كمتر از 500 مترى مسجد جامع (كه از ساليان گذشته تا حال فعّال است) حسینیه‌ای وجود دارد كه به دليل عدم منع حضور بانوان، اكثر مجالس عزادارى و فاتحه‌خوانى در آنجا برگزار می‌شود. با عنايت به احترام مسجد و فضيلت نماز جماعت در آن به‌ویژه مسجد جامع، آیا مى‌توان مسجد را براى مدّت طولانى (محرّم و صفر) تعطيل و نماز جماعت را در حسینیه اقامه كرد؟ با توجّه به اینکه در ايّام مذكور فقط براى مدّت 10 شب عزادارى عمومى برگزار مى‌گردد و مراسم عزادارى در حسینیه حداقل يك ساعت بعد از نماز انجام می‌شود و جمع بين اقامه نماز در مسجد و عزادارى در حسینیه امكان‌پذير است، حكم مسئله چيست؟
پاسخ : با توجّه به اینکه ثواب نماز در مسجد بسيار زياد است و فاصله بين مسجد و حسينيه مذكور زياد نيست، شايسته است نماز در مسجد و عزادارى در حسینیه اقامه شود.

شرکت در کنکور پزشکی برخلاف ضوابط و مقررات [مسائل تحصيلى ]

پرسش : من برخلاف ضوابط و مقرّرات در كنكور شركت كرده و در رشته پزشكى قبول‌شده‌ام. مثلاً مشمول بوده و دفترچه آماده‌به‌خدمت تهيّه نکرده‌ام، يا سرباز فرارى بوده و با جعل پايان خدمت امتحان‌داده‌ام، يا از اين قبيل، ولى در امتحانات تقلّبى نکرده‌ام و اكنون دچار عذاب وجدان شده‌ام، وظيفه شرعى من چيست؟
پاسخ : اگرچه كار خلاف شرعى کرده‌اید، ولى فعلاً می‌توانید به تحصيلات خود ادامه دهيد.

رها کردن اموال با ارزش پیدا شده [تلف شدن مال پیدا شده ]

پرسش : اگر شخصى مال با ارزشى را در خیابان پیدا کند، و آن مال را بخاطر فرار از مسؤولیّت رها کند آیا ضامن است؟
پاسخ : در صورتى که آن را برندارد، ضامن نیست.

مهریه به صورت شرط ضمن عقد و طلاق قبل از عمل به شرط [احکام شروط ضمن عقد]

پرسش : مهریه زنی یک میلیون تومان به شرط انتقال یک باب خانه معین توسط زوج ظرف یک سال، ضمن عقد نکاح تعیین می شود. 1-چنانچه زوج قبل از انجام شرط فعل مذکور، زوجه خود را طلاق شرعی دهد، آیا به جهت منتفی شدن عقد اصلی، شرط فعل مذکور نیز زایل می شود و دیگر زوجه حقی نسبت به خانه مذکور ندارد یا دارد؟ 2-اگر زوج قبل از طلاق و قبل از انتقال خانه مذکور به زوجه، آن را به شخص ثالثی بفروشد. آیا معامله دوم صحیح است یا زوجه به استناد شرط ضمن عقد نکاح، می تواند ادعا کند معامله یاد شده سبب تضییع حق وی شده؛ بنابراین نافذ نیست و آن را ردّ بنماید؟ 3-در صورتی که زوج بعد از عقد نکاح و قبل از عمل به شرط یاد شده، از دنیا برود و عقد نکاح به سبب مرگ منفسخ شود، آیا زوجه می تواند علیه ورثه نسبت به انتقال خانه مذکور اقامه دعوا کند، یا به جهت این که شرط فعل تنها ایجاد تکلیف علیه مشروط علیه می کند و حکم وضعی بر آن بار نمی شود تا قابل انتقال به ترکه باشد، دیگر پس از وفات زوج، تکلیف مذکور منتفی می شود و زوجه حقی به خانه ندارد؟ 4-در صورتی که مهر مذکور به صورت شرط فعل ضمن عقد نکاح تعیین نمی شد بلکه به عنوان یک قرارداد معین و مستقل تعیین می شد، آیا تأثیری در پاسخ پرسشهای سابق الذکر داشت یا خیر؟
پاسخ : 1-با توجه به اینکه شرط مذکور بخشی از مهریه است باید پرداخت شود خواه طلاق قبل از یکسال باشد یا بعد از یکسال. 2-معامله باطل است. 3-همانطور که عرض شد این نوع شرط ها جزئی از مهریه است و باید پرداخت شود البته اگر طلاق قبل از آمیزش باشد مهریه نصف می شود. 4-این گونه تغییر عبارت در ماهیت شرط تغییری ایجاد نمی کند.

لزوم مراقبت در خصوص عدم مزاحمت برنامه‌های مسجد برای همسایگان [متفرقه مسجد ]

پرسش : با عنايت به اینکه بعضى از مساجد در قلب مناطق مسكونى هستند كه اين امر موجب خشنودى است ولى عملكرد بعضى از خادمين و يا ديگر متصدیان مسجد، موجب گلايه يا درگيرى با همسايه‌هاى مسجد، يا طردشان از مسجد می‌شود، چراکه عزادارى‌ها، مولودى‌ها (جشن‌ها)، دعاها (كميل، ندبه، توسّل، زيارت عاشورا)، مجالس ترحيم (سوم، هفتم و چهلم)، اطّلاعيّه‌ها و اعلامیه‌ها از طريق بلندگوى مسجد پخش می‌شود و اين امر آسايش بيماران، كودكان، استراحت كارمندان و مانند آن را از بين مى‌برد علاوه بر اين، بازنمودن بعضى از پنجره‌هاى مساجد به‌طرف حياط همسايه‌ها، موجبات چشم‌اندازى به حريم خانواده‌ها شده يا موجب انعكاس صحبت‌هاى خانوادگى و پخش آن در بين ديگران می‌شود، نظرتان چيست؟
پاسخ : مؤمنين بايد کاملاً مراقب باشند كه برنامه‌هاى مسجد مشكلى براى همسايگان ايجاد نكند و جز اذان از بلندگوى خارج مسجد پخش نشود و پنجره‌های مزاحم را بايد ببندند.

عدم حضور در کلاس با اجازه استاد [مسائل تحصيلى ]

پرسش : به‌منظور تأمين برخى از هزینه‌های تحصيل مجبورم در ضمن تحصيل کارکنم، ولى وقت برخى از درس‌ها هم‌زمان با ساعت كار است و با توجّه به آشنايى استاد با وضعيت من، اجازه داده كه در آن ساعت در كلاس حاضر نشوم، امّا موقع امتحان بايد امتحان‌داده و نمره لازم را بياورم. درصورتی‌که مادّه درسى مرتبط با رشته درسی‌ام (پزشكى) باشد، يا ارتباطى نداشته باشد حكم چيست؟
پاسخ : درهرصورت با اجازه استاد و در حدود مقررات اشكالى ندارد.

اگر مال پیدا شده را امانت نگه دارد ولی تلف شود [تلف شدن مال پیدا شده ]

پرسش : هرگاه بعد از یک سال اعلان کردن، صاحب مال پیدا نشود و مال را به عنوان امانت براى صاحبش نگهدارى کند و مال از بین برود تکلیف چیست؟
پاسخ : چنانچه در نگهدارى آن کوتاهى، یا زیاده روى نکرده باشد ضامن نیست.

لزوم عمل به تعهد تزویج در ضمن شرط عقد لازم [احکام شروط ضمن عقد]

پرسش : در صورتی که شخص به صورت شرط ضمن عقد لازم متعهد شود که با خانم معینی ظرف یک سال ازدواج کند، اما اکنون از ازدواج سرباز می زند، آیا حاکم شرع می تواند وی را الزام کند به ازدواج؟ در صورتی که پاسخ مثبت است روش الزام به چه شیوه ای است؟
پاسخ : اگر شرایط صحت عقد و شرط رعایت شده باشد ملزم است که به شرط عمل کند و الا حاکم شرع او را با تحت فشار گذاشتن و مانند آن مجبور به عمل به شرط می کند.

اعتبار شرط تنصیف اموال در عقدنامه ها [احکام شروط ضمن عقد]

پرسش : همچنان که استحضار دارید در بند اول شروط ضمن عقد که بصورت چاپی دراوراق سند ازدواج آورده شده است درصورتی که درخواست طلاق از سوی مرد باشد ،نصف دارایی مرد بایستی به زوجه انتقال یابد، این شرط به تقلید از فرهنگ غربی وارد سند ازدواج کشور گردیده است ، با در نظر گرفتن مبانی حقوق زن و مرد در اسلام و آموزه های دینی در ارتباط با جایگاه این دو در نظام اجتماعی و بنیاد خانواده ، آیا وقت آن نرسیده این شرط با مراجعه به موازین شرع مقدس اسلام از سند ازدواج برداشته شده ، مفسده مترتب آن(عدم امکان طلاق در موارد اضطرارو تضییع حقوق و بخش عمده ای از مال مرد به خاطر دستوری که در شرع مقدس اسلام نیست) برطرف گردد؟
پاسخ : ما بارها گفته ایم که این شرط دارای ابهام و اجمال زیادی است و نمی تواند معتبر باشد و طرفین می توانند در این مورد با هم مصالحه کنند.
تعداد صفحات : 640