پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 

لزوم اجازه مجتهد جهت صرف سهم امام در امور عام المنفعة [محل های مصرف خمس ]

پرسش : استفاده از سهم امام علیه‌السلام برای امور عام‌المنفعه مانند ساخت مسجد، مدرسه و مانند آنچه حکمی دارد؟
پاسخ : صرف كردن قسمتى از سهم مبارك امام علیه‌السلام براى ساختن مساجد يا حسینیه‌ها يا بيمارستان و درمانگاه و مدارس، تنها در صورتى مجاز است كه با اجازه مجتهد عادل و مطابق با فتوای او و رعايت اولویت باشد، ولى سهم سادات را جز در مورد سادات فقیر یا وامانده در سفر (هرچند در محل خود فقیر نباشند) نمی‌توان مصرف كرد.

حکم مصرف خمس در مسائل سیاسی [محل های مصرف خمس ]

پرسش : مصرف خمس در مسائل سیاسی مانند انتخابات چه حکمی دارد؟
پاسخ : هزینه کردن خمس در مسائل سیاسی امثال تبلیغات انتخاباتی جایز نیست و این پول باید در اختیار مجتهد قرار گیرد تا صرفاً صرف مسائل دینی، فرهنگی، حوزه‌های علمیه و مساجد شود؛ و ساختن مسجد با صرف پول خمس نیز تنها در مناطق محروم که بانی ساخت مسجد وجود ندارد، جایز است.

عدم‌کفایت تابلوی وزارت راه و شهرداری در تشخیص دیوار شهر [به حد ترخص برسد ]

پرسش : ازآنجاکه شهرها ديوار ندارند آخرين خانه شهر هم مشخص نيست؛ زيرا بين راه تا شهر ديگر به‌طور پراكنده منزل و ساختمان و كارخانه وجود دارد؛ آیا تابلوى وزارت راه يا شهردارى به‌جاى ديوار شهر محسوب می‌شود؟
پاسخ : تابلوى وزارت راه و شهردارى به‌تنهایی ملاك نيست بلکه ملاك آخرين خانه‌هاى شهر است و خانه‌هاى پراكنده بيرون شهر و کارخانجات معیار نیست.

وظیفه‌ی کسی که در اثناء مسافرت به وطن خود رسیده است [به حد ترخص برسد ]

پرسش : اگر مسافری در هنگام سفر به حد ترخص وطن خود برسد، باید نماز را کامل بخواند؟
پاسخ : هرگاه كسى در اثناء مسافرت به حد ترخص وطنش برسد نمازش در آنجا تمام است، ولى اگر می‌خواهد سفر خود را ازآنجا (وطن) هشت فرسخ يا بيشتر ادامه دهد، زمانی که از وطن خارج شد و به حدّ ترخص رسيد بايد نماز را شكسته بخواند.

لزوم اجازه مجتهد در پرداخت سهمین خمس به اشخاص [محل های مصرف خمس ]

پرسش : آیا مقلد می‌تواند سهم امام یا سادات را بدون اجازه مرجع تقلید به نیازمند بدهد؟
پاسخ : سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمی‌توان به سادات فقیر یا یتیم نیازمند یا سادات نیازمند وامانده در سفر (هرچند در محل خود فقیر نباشند) پرداخت (بنا بر احتياط واجب) و سهم امام علیه‌السلام را نيز اگر بدون اجازه مجتهدی که از او تقلید می‌کند بپردازد قبول نيست، مگر اینکه مجتهد بعداً بپذيرد و اجازه دهد.

حکم تعیین مصرف خاص برای سهم امام علیه‌السلام [محل های مصرف خمس ]

پرسش : اگر شخصى به مستحق خمس، مقدارى پول به‌عنوان سهم امام علیه‌السلام بدهد که چیز معینى بخرد ولى آن شخص این پول را صرف خرید چیز مهم‌تری که ارزان‌تر است می‌کند این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ : در مورد سهم مبارک امام (علیه‌السلام) هرگاه مالک مصرف خاصی را تعیین کند پیروى از او لزومى ندارد و امّا اگر حاکم شرع تعیین کند احتیاط رعایت آن است.

کفاره قتل در تصادفی که هردو سرنشین فوت کرده اند [متفرقه دیات]

پرسش : یک موتوری با یک عابر تصادف کرد هردو باهم مردند دراین فرض قضیه کفاره چگونه خواهد بود؟
پاسخ : کفاره ساقط میشود.

نحوه ارث بردن دو پسرعمو و دو دخترعمو [طبقه سوم ]

پرسش : اگر وارث منحصر باشد به دو پسرعمو و دو دخترعمو آیا مساوی ارث می‌برند یا پسر دو برابر دختر ارث می‌برند؟
پاسخ : مساوی ارث می‌برند.

حکم اخذ سهم امام به نام شخص معیّن و صرف آن برای دیگری [محل های مصرف خمس ]

پرسش : اگر به نام، شخصی طلب سهم امام کند ولی برای دیگری مصرف کند چه حکمى دارد؟
پاسخ : هرگاه به نام زید بگیرد و در مورد عمرو مصرف کند اشکال دارد و اگر براى یک عنوان کلی بگیرد در هر یک از مصادیق آن صرف شود مانعى ندارد.

خرید ابزار دفاعی از سهم امام [محل های مصرف خمس ]

پرسش : کسى که خود را در معرض خطر دشمنانش می‌بیند آیا می‌تواند از سهم امام (علیه‌السلام) و سایر وجوهات شرعیّه اسلحه و ابزار جنگى تهیّه نماید؟
پاسخ : با اجازه حاکم شرع یا نماینده او مجاز است.

عدم تخییر بین نماز قصر یا اتمام در مورد مسجد سهله [محل هایی که مسافر مخیّر بین قصر و اتمام است ]

پرسش : آیا مسجد سهله شامل حكم تخيير بين نماز قصر یا اتمام می‌شود؟
پاسخ : مسجد سهله شامل حکم تخییر نیست و همان چهار محل شامل این حکم است.

مکان‌هایی که مسافر بين قصر یا اتمام نماز مخیّر است [محل هایی که مسافر مخیّر بین قصر و اتمام است ]

پرسش : با توجه به روایات وارده در نماز مسافر، در چه مکان‌هایی مسافر بین خواندن نماز تمام یا شکسته مخیّر است؟
پاسخ : در چهار محل مسافر مخيّر است نماز را تمام يا شكسته بخواند: 1 و 2 «شهر مکه» و «شهر مدینه» که در این دو شهر تفاوتی بین شهر قدیم و جدید نیست. 3 «مسجد کوفه» که حكم در تمام مسجد جارى است و فرقى میان بخش قديم و قسمت توسعه‌یافته امروز نيست. 4 «حرم حضرت سيّد الشّهداء علیه‌السلام» که منظور از حرم، قسمت زیر گنبد و رواق‌ها است (و رواق جدید و حیاط و صحن مسقف با توجه به اینکه به‌گونه‌ای سرپوشیده شده که جزء محدوده حرم محسوب می‌شود و مانند یک رواق شده، در آنجا نیز مخیر است). البتّه افضل در اين موارد، نماز تمام است.

پرداخت خمس به مجتهد دیگر [محل های مصرف خمس ]

پرسش : آیا می‌توان خمس را به مجتهد دیگری غیر از مرجع تقلید پرداخت کرد؟
پاسخ : اعطاى خمس به مرجع مقلّد در دو صورت لازم است اول این‌که معلوم نباشد مجتهدین دیگر در همان مصارفى که مرجع مقلّد لازم می‌داند مصرف می‌کنند، دوم درصورتی‌که مرجع به‌عنوان حکم حاکم از مقلدین خود خمس را طلب کند، بنابراین اگر كسى بخواهد وجوهات شرعیّة خود را به مجتهدى كه از او تقليد نمى‏كند بدهد در صورتى جایز است كه مرجع تقلیدش اجازه دهد.

محاسبه خمس در صورت اختلاط درآمد زوجینی که مرجع متفاوتی دارند [محل های مصرف خمس ]

پرسش : اگر مرجع تقلید زوجین متفاوت باشد و درآمدها مخلوط گردد باید خمس را چگونه محاسبه کرد؟
پاسخ : اگر مقدار آن دقیقاً معلوم نیست می‌توانید خمس را نصف کنید و هرکدام به مرجع خود بدهد.

نماز و روزه سرباز در دوره آموزشی و خدمت [وطن حکمی ]

پرسش : نماز و روزه سرباز در محل خدمت و مسیر رفت‌وآمد در دوره آموزشی و خدمت چگونه است؟
پاسخ : هرگاه قصد اقامت ده روز در آن محل کرده نماز و روزه او تمام است و هرگاه لااقل هفته‌ای سه روز به مدت حداقل دو ماه، رفت‌وآمد می‌کند باز نماز و روزه او تمام است و اگر در محلي يک سال يا بيشتر بماند يا در مدت حداقل دو ماه و کمتر از دو سال، حداقل سه روز در هفته در جايي بماند در آن محل نيز نماز و روزه تمام است.

وظیفه شخصی که در بین نماز بفهمد مسافر است [محل هایی که مسافر مخیّر بین قصر و اتمام است ]

پرسش : شخصی که در بین نماز چهار رکعتی متوجه می‌شود مسافر است، چه وظیفه‌ای دارد؟
پاسخ : هرگاه مشغول نماز چهار ركعتى است و در بين نماز يادش بيايد كه مسافر است، يا متوجّه شود كه سفر او هشت فرسخ است، اگر به ركوع ركعت سوم نرفته، بايد نماز را دورکعتی تمام كند و اگر به ركوع ركعت سوم رفته نمازش باطل است و بايد شكسته بخواند.

عدم جواز پرداخت خمس به واجب النفقه [محل های مصرف خمس ]

پرسش : آیا انسان می‌تواند به واجب النفقه خمس بدهد؟
پاسخ : پدر، مادر، فرزندان (در صورت نیاز و عدم توانائی بر تهیّه نفقه) و زوجه، واجب النفقه انسان هستند و به‏ كسى كه واجب ‏النفقه است، نمی‌توان خمس داد، مثلاً انسان نمى‏تواند به زنش كه سيّده است خمس خود را بدهد، مگر اینکه آن زن ناچار باشد مخارج اشخاص ديگرى را كه واجب ‏النفقه مرد نيستند بپردازد.

جواز انتقال خمس به شهر دیگر [محل های مصرف خمس ]

پرسش : آیا انتقال خمس از شهری به شهر دیگر جایز است؟
پاسخ : بردن خمس از شهرى به شهر ديگر مانعى ندارد، خواه در شهر خودش مستحقی باشد يا نه ولى درهرصورت اگر تلف شود احتياط واجب آن است كه از اموال ديگرش بپردازد مخارج حمل‌ونقل نيز بر عهده اوست، امّا اگر به نماينده حاكم شرع دهد و او از شهرى به شهرى ديگر ببرد و تلف شود چيزى بر او نيست.

حکم غلط خواندن قرآن برای روزه‌دار [دروغ بستن به خدا و پیامبر (ص)]

پرسش : اگر کسی عمداً قرآن را غلط بخواند روزه‌اش چه حکمی دارد؟
پاسخ : هرگاه قرآن را عمداً غلط بخواند و آن را به‌عنوان کلام خدا به خدا نسبت دهد روزه او باطل می‌شود، بنا بر احتیاط واجب.

حکم روزه در صورت بیان دروغ در نقل احکام شرعی [دروغ بستن به خدا و پیامبر (ص)]

پرسش : چنانچه فرد روزه‌دار عمداً احکام شرعی را اشتباه بگوید و دروغ بگوید، روزه‌ی او چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر در نقل احكام شرعيّه عمداً دروغ گويد، مثلاً واجبى را غير واجب و حرامى‏ را حلال ذكر كند، اگر منظورش نسبت دادن آن حكم به خدا يا پيغمبر صلی‌الله عليه و آله باشد، روزه‌اش بنا بر احتیاط واجب باطل است و اگر قصدش نسبت دادن فتوا به مجتهد است كار حرامى ‏كرده، امّا روزه‌اش باطل نمی‌شود و كسى كه بدون اطّلاع، حكم مشكوكى را نقل می‌کند، نيز همين حكم را دارد.

عدم لزوم آگاهی مستحق از خمس بودن پول [محل های مصرف خمس ]

پرسش : آیا لازم است به کسی که خمس پرداخت می‌شود، گفته شود که این پول خمس است؟
پاسخ : لازم نيست به سيّد گفته شود كه اين پول خمس است، بلكه مى‏تواند به‌عنوان هديه به او بدهد و نيّت خمس كند، همچنين در مورد سهم امام كه به اذن حاكم شرع به اشخاص مستحقی مى‏دهد.

تحقیق از مستحقین دریافت خمس در موارد اجازه داده‌شده [محل های مصرف خمس ]

پرسش : وقتی ما به دفتر برای پرداخت خمس میریم و خمس می‌دهیم یک‌سوم آن را به ما برمی‌گردانند سؤال این است که اگر نیاز به این مبلغ اگر نداشتیم باز می‌توانیم آن یک‌سوم را بگیریم یا فقط در صورت نیاز به آن مقدار مجازیم آن را بگریم؟
پاسخ : لازم است تحقیق نموده و دقیقاً مطابق اجازه عمل نمایید.

سفر افراد نظامی به مناطق مرزی [وطن حکمی ]

پرسش : افراد نظامی که هر دو هفته یک‌بار به مناطق مرزی اعزام و در آنجا مستقر می‌شوند و باوجوداینکه می‌دانند چهارده روز در آنجا هستند اما نمی‌دانند که در طول این چهارده روز آیا به نقاط دیگری اعزام خواهند شد یا نه درواقع اختیاری از خودشان ندارند، در این صورت آیا نماز آن‌ها کامل است یا شکسته؟
پاسخ : در فرض مسئله نماز آن‌ها کامل است.

نماز در سفر چندروزه سربازان به محل خدمت [وطن حکمی ]

پرسش : اگر هنگام آخرین بار که برای تسویه و مانند آن به محل خدمت مراجعه کرده و کمتر از ده روز اقامت داشته باشیم، آیا نماز کامل است؟
پاسخ : اگر محل خدمت حکم وطن آن‌ها را داشته باشد و در آن محل سکونت می‌کنند نمازشان در آنجا کامل است و نيازي به‌قصد ده روز ندارند و اگر در دوران خدمت، کثير السفر بوده و حداقل ده روز فاصله‌ایجادشده، در سفر اول نماز و روزه شکسته است ولي در سفرهاي آينده درصورتی‌که ازنظر عرف، ادامه سفرهاي قبلي باشد حکم کثير السفر را دارند.

شرايط ساداتى که سهم سادات مصرف می‌کنند [سادات]

پرسش : ساداتی که می‌توان سهم سادات را به آنان داد چه شرایطی باید داشته باشند؟
پاسخ : سيّد بودن سادات از راه‌های زير ثابت می‌شود: 1 - دو نفر عادل سيّد بودن او را تصديق كند (يك نفر نيز كافى است). 2- در شهر و منطقه خود مشهور باشد كه سيّد است، خواه اين شهرت سبب يقين شود يا گمان.

ساداتي که به آن‌ها خمس تعلق نمی‌گیرد [سادات]

پرسش : آیا به سیدی که دوازده‌امامی نیست می‌توان خمس داد؟
پاسخ : به سيّدى كه دوازده‌امامی نيست نمى‏توان خمس داد.

مواردی که محل اقامت شخص، حکم وطن می‌یابد [وطن حکمی ]

پرسش : اگر شخصی در مکانی قصد اقامت کند در چه صورتی آن مکان، حکم وطن او را پیدا می‌کند؟
پاسخ : هرگاه انسان جايى را براى «محل اقامت» خود انتخاب كند به‌طوری‌که وقتى در آنجاست او را مسافر نمی‌گویند، خواه قصد اقامت دائم داشته باشد يا موقّت، حکم وطن را دارد، بنابراین در یکی از این سه حالت، آنجا در حكم وطن او است، نماز و روزه کامل است و نيازى به‌قصد ده روز ندارد: 1 داشتن قصد سکونت طولانی‌مدت مانند یک سال و بیشتر 2 ماندن هفته‌ای حداقل سه روز در مدت‌زمان حداقل دو سال 3 ماندن حداقل چهار ماه در سال (هرچند به‌صورت پراکنده) در مدت‌زمان سه سال و بیشتر. نکته: طبق روایات واردشده در احکام حج، در مورد کسی که یک سال در مکه می‌ماند، او را مانند اهل مکه دانسته‌اند و مقیمی است که حکم توطّن را دارد؛ به‌عبارت‌دیگر چنانچه با شرایط فوق در محلی بماند عرف آن‌ها را مسافر نمی‌داند و معیار، صدق سفر است نه وطن؛ که در اینجا صدق سفر نمی‌کند (دقّت شود).

حکم انتساب کلام امامی به امام دیگر در حین روزه [دروغ بستن به خدا و پیامبر (ص)]

پرسش : اگر کسی کلام یا عملی از یک امام را به امام دیگر نسبت دهد چه حکمی دارد؟
پاسخ : روزه‌اش باطل نیست ولی از این کار باید پرهیز کرد.

اقامت طولانی بدون قصد [وطن حکمی ]

پرسش : اگر شخصی برای مدت‌زمان طولانی (در حدود چهل سال) در مکانی اقامت کند اما به‌صورت مستمر نباشد و نیز قصد وطن نداشته باشد، نماز او در آن مکان چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر انسان بدون قصد ماندن مستمر و بدون قصد رفتن درجایی، آن‌قدر بماند که مردم او را اهل آنجا بدانند، حکم وطن او را پیدا می‌کند.
تعداد صفحات : 640