31ـ خطرات تفسير به رأى

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
اعتقاد ما
32ـ سنت، برخاسته از «كتاب الله‏» است 30ـ ضوابط تفسير قرآن

ما معتقديم: تفسير به راى يكى از خطرناكترين برنامه‏ ها در مورد قرآن مجيد است كه در روايات اسلامى، يكى از گناهان كبيره شمرده شده، و مايه سقوط از درگاه قرب پروردگار است، در حديث آمده است كه خداوند مى‏ فرمايد: «ما آمن بى من فسر برايه كلامى؛ آن كس كه سخن مرا به ميل خود (و بر طبق هواى نفس خويش) تفسير كند به من ايمان نياورده است‏». (1) بديهى است اگر ايمان صحيحى داشت كلام خدا را آنچنان كه هست مى‏ پذيرفت نه آن گونه كه مطابق ميل اوست.
در بسيارى از كتب معروف (از جمله صحيح ترمذى و نسايى و ابى داود) اين حديث از پيامبر اكرم (ص) نقل شده است: «من قال فى القرآن برايه او بما لا يعلم فليتبوء مقعده من النار؛ كسى كه قرآن را به ميل خويش تفسير كند يا ناآگاهانه چيزى درباره آن بگويد بايد آماده شود كه در جايگاه خويش در دوزخ قرار گيرد». (2)
منظور از تفسير به راى آن است، قرآن را مطابق تمايلات و عقيده شخصى يا گروهى خويش معنى كند، و بر آن تطبيق نمايد، بى آن كه قرينه و شاهدى بر آن باشد، چنين كسى در واقع تابع قرآن نيست، بلكه مى‏ خواهد قرآن را تابع خويش گرداند، و اگر ايمان كاملى به قرآن داشت هرگز چنين نمى‏ كرد.
به يقين اگر باب ‏«تفسير به راى‏» در قرآن گشوده شود، قرآن مجيد بكلى از اعتبار خواهد افتاد، و هر كس آن را مطابق ميل خويش معنى مى ‏كند و هر عقيده باطلى را بر قرآن تطبيق مى ‏نمايد.
بنابراين تفسير به راى يعنى تفسير قرآن بر خلاف موازين علم لغت و ادبيات عرب و فهم اهل زبان و تطبيق دادن آن بر پندارها و خيالات باطل و تمايلات شخصى و گروهى، موجب تحريف معنوى قرآن است.
تفسير به راى شاخه‏هاى متعددى دارد، از جمله برخورد گزينشى به آيات قرآن است، به اين معنى كه انسان مثلا در بحث‏ «شفاعت‏» و «توحيد» و «امامت‏» و غير آن، تنها به سراغ آياتى برود كه در مسير پيشداوري هاى اوست، و آيات ديگرى را كه با افكار او هماهنگ نيست، و مى‏ تواند مفسر آيات ديگر باشد، ناديده بگيرد، و يا بى اعتنا از كنار آن به سادگى بگذرد.
كوتاه سخن اين كه: همان طور كه جمود بر الفاظ قرآن مجيد و عدم توجه به قرائن عقلى و نقلى معتبر، نوعى انحراف است، تفسير به راى نيز انحراف ديگرى محسوب مى‏شود،و هر دو مايه دور افتادن از تعليمات والاى قرآن و ارزشهاى آن است- دقت كنيد.
1-وسايل، جلد 18، صفحه 28، حديث 22.
2-كتاب مباحث فى علوم القرآن، نوشته مناع الخليل القطان از دانشمندان معروف رياض، صفحه 304.
32ـ سنت، برخاسته از «كتاب الله‏» است 30ـ ضوابط تفسير قرآن
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma