54ـ صحابه در برابر داورى عقل و تاريخ

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
اعتقاد ما
55-علوم ائمه اهل بيت (ع) از پيامبر (ص) است 53ـ على (ع) افضل صحابه بود

ما معتقدیم: در ميان ياران پيامبر (ص) افراد بزرگ و فداكار و با شخصيتى بودند و قرآن و روايات اسلامى در فضيلت آنان، بحث فراوانى دارد، ولى اين به آن معنى نيست كه همه اصحاب پيامبر را معصوم بدانيم و اعمال آنها را بدون استثناء صحيح بشمريم، چرا كه قرآن در آيات زيادى (آيات سوره برائت، سوره نور و سوره منافقين) از منافقانى سخن مى‏ گويد كه در لا به لاى اصحاب پيامبر (ص) بودند، در ظاهر جزء آنها محسوب مى ‏شدند، در حالى كه آيات قرآن شديدترين مذمتها را از آنها نموده است. و از سوى ديگر كسانى بودند كه بعد از پيامبر (ص) آتش جنگ در ميان مسلمين روشن كردند و بيعت ‏خود را با امام و خليفه وقت ‏شكستند، و خون دهها هزار مسلمان را ريختند، آيا ما مى‏ توانيم همه اين افراد را از هر نظر پاك و منزه بشمريم؟!
به تعبير ديگر چگونه مى‏ توان هر دو طرف نزاع و جنگ (مثلا جنگ جمل و صفين) را درستكار و منزه دانست؟ اين تضادى است كه براى ما قابل قبول نيست و آنها كه موضوع‏ «اجتهاد» را براى توجيه اين مسائل كافى مى‏ دانند كه بگويند يكى از دو طرف بر حق بوده، و ديگرى خطا كار، اما چون به اجتهاد خود عمل مى ‏كرده است، نزد خداوند معذور، بلكه داراى ثواب است! -براى ما پذيرفتن اين سخن مشكل است.
چگونه مى ‏توان به بهانه اجتهاد، بيعت ‏با جانشين پيامبر (ص) را شكست، و سپس آتش جنگ را روشن كرد و خون بى گناهان را ريخت، اگر اين همه خونريزى با توسل به اجتهاد قابل توجيه باشد چه كارى قابل توجيه نيست!
صريحتر بگوييم، ما معتقديم: همه انسانها حتى ياران پيامبر (ص) در گرو اعمال خويشند، و اصل قرآنى‏ «ان اكرمكم عند الله اتقيكم؛ گرامى ‏ترين شما نزد خدا با تقواترين شماست‏» (1) درباره آنها نيز صادق است. بنابراين بايد وضع آنها را با عملشان روشن سازيم و به اين صورت يك قضاوت منطقى درباره همه آنان داشته باشيم و بگوييم: آنها كه در عصر پيامبر (ص) در صف اصحاب مخلص بودند و بعد از پيامبر (ص) نيز براى پاسدارى از اسلام كوشيدند، و به پيمانى كه با قرآن داشتند وفادار ماندند آنها را خوب مى‏ دانيم و به آنها احترام مى‏ گذاريم.
و آنها كه در زمان آن حضرت در صف منافقان بودند و كارهايى كردند كه قلب مبارك پيامبر (ص) را آزرده ساختند، و يا بعد از رحلت پيامبر (ص) مسير خود را تغيير داده كارهايى انجام دادند كه به ضرر اسلام و مسلمين تمام شد، آنها را دوست نداريم. قرآن مجيد مى‏ گويد: «لا تجد قوما يؤمنون بالله و اليوم الآخر يؤادون من حاد الله و رسوله و لو كانوا آباءهم او ابناءهم او اخوانهم او عشيرتهم اولئك كتب فى قلوبهم الايمان؛ هيچ قومى را كه ايمان به خدا و روز رستاخيز دارند نمى ‏يابى كه با كسانى كه نافرمانى خدا و رسولش را كردند دوستى كنند هر چند پدران يا فرزندان يا برادران يا خويشاوندان آنها باشند، آنان كسانى هستند كه خدا ايمان را بر صفحه دلهايشان نوشته است‏». (2)
آرى آنها كه در زمان حيات پيامبر (ص) يا بعد از رحلت او، پيامبر (ص) را آزار دادند به اعتقاد ما شايسته ستايش نيستند.
ولى نبايد فراموش كرد كه جمعى از ياران پيامبر (ص) بزرگترين مجاهدتها را در راه پيشرفت اسلام نمودند و از سوى خداوند مورد مدح و ستايش قرار گرفتند، همچنين كسانى كه بعد از آنها روى كار آمدند يا در آينده تا پايان دنيا متولد مى ‏شوند چنانچه راه اصحاب راستين و خط و برنامه آنها را ادامه دهند شايان هر گونه مدح و ثنا هستند «السابقون الاولون من المهاجرين و الانصار و الذين اتبعوهم باحسان رضى الله عنهم و رضوا عنه؛ پيشگامان نخستين از مهاجران و انصار و كسانى كه به نيكيها از آنها پيروى كردند، خداوند از آنها خشنود شد و آنها از خداوند خشنودند». (3)
اين عصاره عقيده ما درباره صحابه پيامبر اسلام (ص) است.
1-سوره حجرات، آيه 13.
2-سوره مجادله، آيه 22.
3-سوره توبه، آيه 100. 
55-علوم ائمه اهل بيت (ع) از پيامبر (ص) است 53ـ على (ع) افضل صحابه بود
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma