الف. غشّ و تقلّب در معاملات

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
دائرة المعارف فقه مقارن ج 2
ب. احتكار و ايجاد بازار سياه1. پرهيز از فزون طلبى

«غشّ» در لغت ضد نصح (خالص بودن) به معناى ناخالصى(1) و در اصطلاح روايات و فقها به معناى آميختن جنس مورد معامله با امورى است كه بر مشترى پنهان است; مانند آميختن آب با شير، يا آميختن جنس نامرغوب با جنس مرغوب و عرضه آن به قيمت مرغوب (مثل مخلوط كردن روغن نامرغوب با روغن مرغوب). گذاشتن بعضى از اشياء (مانند ابريشم) در مكان سرد و مرطوب كه سبب سنگين تر شدن آن مى شود نيز از مصاديق غشّ است.(2)
مى توان گفت در عصر ما نورپردازى هاى گسترده بر روى اجناس كه جلوه هاى كاذبى به آنها مى دهد نيز، از اقسام غش محسوب مى شود.
غش به اجماع فقها حرام است. و بر حرمت آن روايات مستفيض يا متواترى وجود دارد.(3) به قدرى به اين موضوع اهميت داده شده كه مطابق برخى از روايات كسى كه در معامله با مسلمانان مرتكب غش و تقلّب شود، مسلمان نيست.(4)
در همين موضوع روايات فراوان ديگرى نيز آمده است، از جمله: رسول خدا(صلى الله عليه وآله) فرمود: «لاغِشّ بين المسلمين، من غَشّنا فليس منّا; ميان مسلمانان غشّى نيست و هر كس با ما (مسلمانان) غش نمايد، از ما نيست».(5)
همچنين از بعضى روايات اسلامى استفاده مى شود كه پيامبر شخصاً بر اين كار نظارت داشت و اگر به موارد مشكوكى برخورد مى نمود تحقيق مى كرد و به كسى كه مرتكب غشّ شده اخطار مى فرمود! از جمله روزى از كنار مردى كه طعامى مى فروخت عبور كرد احساس نمود كه زير و روى آن با هم متفاوت است، دست خود را داخل آن كرد و ديد چنين است، فرمود: «ليس منّا من غشّ».(6) همين مضمون يا قريب به آن در روايات متعددى در منابع اهل بيت(عليهم السلام) نقل شده است.(7)

(1) . لسان العرب، واژه غش.
(2) . مكاسب شيخ انصارى، ج 1، ص 271.
(3) . جواهرالكلام، ج 22، ص 111.
(4) . كنز العمال، ج 4، ص 60، ح 9512 .
(5) . سنن دارمى، ج 2، ص 248 .
(6) . سنن ابن ماجه، ج 2، ص 749، ح 2224 .
(7) . وسائل الشيعه، ج 12، ص 209 به بعد.
ب. احتكار و ايجاد بازار سياه1. پرهيز از فزون طلبى
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma