ج. تلقّى ركبان

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
دائرة المعارف فقه مقارن ج 2
د. بيع الحاضر للبادىب. احتكار و ايجاد بازار سياه

مقصود از «تلقّى ركبان» آن است كه گروهى سودجو كه از قيمت اجناس در يك شهر با خبرند در بيرون شهر به استقبال كاروان هاى تجارتى بروند و جنس ها را از آنها به قيمت ارزان بخرند و به انحصار خود درآورند و با قيمت بالا در شهر بفروشند.(1)
اين عمل از يكسو به صاحبان كالا ضرر مى زند كه از قيمت اجناس در آن شهر باخبر نيستند، لذا در روايات براى آنها ـ با شرايطى ـ خيار و اجازه فسخ معامله قرار داده شده است.(2) از سوى ديگر اين كار سبب انحصارى شدن و ايجاد بازار سياه براى مصرف كنندگان مى شود(3)، لذا در روايات از آن نهى شده است. هر چند درباره حرمت و يا كراهت اين عمل ميان فقها گفتوگو است(4); ولى ترديدى در مرجوح بودن اين عمل نيست:
1. ابوهريره از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) نقل مى كند كه فرمود: «لا تلقّوا الرّكبان; به استقبال كاروان هاى تجارتى نرويد».(5)
2. همچنين آن حضرت فرمود: «لايبيع بعضكم على بيع بعض و لا تلقوا السّلع حتى يهبط بها إلى السّوق; برخى از شما در معامله ديگرى وارد نشود و به سراغ متاع (در خارج شهر) نرويد، تا وارد بازار شود».(6)
3. امام صادق(عليه السلام) به يكى از يارانش فرمود: «لاتلق و لا تشتر ما تلقى و لا تأكل منه; به سراغ كاروان تجارتى (در خارج شهر) نرو و از آن چيزى را نخر و از آن استفاده نكن».(7)

(1) . ر.ك: مكاسب شيخ انصارى، ج 4، ص 349; مغنى المحتاج، ج2، ص 36; فتح العزيز رافعى، ج 8، ص 218.
(2) . ر.ك: مستدرك الوسائل، ج 13، ص 281، ح 3; مسند احمد، ج2، ص 284 .
(3) . در روايتى به اين نكته اشاره شده است (مستدرك الوسائل، ج13، ص 281، ح 2).
(4) . ر.ك: بداية المجتهد، ج 2، ص 133; مغنى ابن قدامه، ج 4، ص281; مجموع نووى، ج 13، ص 23; جواهرالكلام، ج 22، ص461; مكاسب شيخ انصارى، ج 4، ص 349 .
(5) . صحيح بخارى، ج 3، ص 27 .
(6) . همان، ص 28 .
(7) . وسائل الشيعه، ج 12، ص 325، ح 2 .
د. بيع الحاضر للبادىب. احتكار و ايجاد بازار سياه
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma