د. مسئوليت نخبگان و دانشمندان

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
دائرة المعارف فقه مقارن ج 2
هـ . مسئوليت حاكمانج. آگاهى بخشى

از جمله راه هاى مبارزه اسلام با «مال اندوزى» مسئوليتى است كه بر دوش نخبگان و انديشمندان جامعه قرار داده است. آنان وظيفه دارند از ايجاد اختلاف طبقاتى و انباشتگى اموال در دست طبقه اى خاص پيش گيرى كنند.
مسئوليت علما و دانشمندان اين است كه با امر به معروف و نهى از منكر مانع تجميع اموال در دست گروه خاصّى شوند.
به همين دليل از نگرانى هاى پيشوايان بزرگ دين اين بود كه مبادا حاكمان ناآگاه بر گرده مسلمانان سوار شوند و مال خدا را ميان خويش دست به دست بگردانند و از دسترسى عموم به آن مانع شوند همان گونه كه در آيات قرآن به آن اشاره شده است.
اميرمؤمنان على(عليه السلام) فرمود: «ولكنّني آسى أن يلي أمر هذه الأمّة سفهاؤها وفجّارها، فيتخذوا مال الله دولا; نگرانى من آن است كه بى خردان و بدكاران بر اين امت حاكم شوند و آن گاه، مال خدا را ميان خود دست به دست كنند».(1)
در حديثى از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) مى خوانيم كه با نگرانى نسبت به مسلط شدن چنين افرادى بر امت اسلام مى فرمود: «إذا بلغ بنو أبي العاص ثلاثين رجلا اتخذوا مال الله دوَلا وعبادالله خولا و دين الله دغلا; زمانى كه فرزندان ابوالعاص به سى نفر برسند مال خدا را ميان خود دست به دست كنند و با بندگان خدا بستيزند و دين خدا را تحريف نمايند».(2)
امام حسين بن على(عليه السلام) نيز در عصر اختناق و خفقان حكومت بنى اميه در اعتراض به نخبگان جامعه كه مهر سكوت بر لب ها زده بودند، فرمود: «فأسلمتم الضعفاء في أيديهم، فمن بين مستَعبَد مقهور وبين مستضعف على معيشته مغلوب; شما ضعيفان را به ستمگران تسليم كرديد تا بعضى به بردگى و تحمل فشار، تن دادند و برخى از طلب روزىِ (آبرومندانه) محروم شدند».(3)
برابر تعهدات دينى، بازستانى حقوق ستمديدگان از چنگ مال اندوزان بر عهده دانشمندان است و سكوت آنان در اين امر، بسى ناپسند و مذموم است.
اميرمؤمنان على(عليه السلام) در حديثى مى فرمايد: «... أخذ الله على العلماء أن لايقارّوا على كظَّة ظالم ولا سغب مظلوم; خداوند از علماى امّت پيمان گرفته است تا در برابر پرخورى ستمگران و گرسنگى ستمديدگان آرام ننشينند».(4)

(1) . نهج البلاغه، نامه 62 .
(2) . مستدرك حاكم، ج 4، ص 480; مسند احمد، ج 3، ص 80 .
(3) . بحارالانوار، ج 97، ص 80 .
(4) . نهج البلاغه، خطبه 3 .
هـ . مسئوليت حاكمانج. آگاهى بخشى
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma