گفتار حكيمانه 416

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
پیام امام امیرالمومنین(ع) جلد 15
شرح و تفسير : براى چه كسى باقى مى گذارى؟شرح و تفسير: سه ويژگى دنيا
گفتار حكيمانه 416
لِابْنِهِ الْحَسَنِ عليه السلام: لَا تُخَلِّفَنَّ وَرَاءَكَ شَيْئاً مِنَ الدُّنْيَا، فَإِنَّكَ تُخَلِّفُهُ لِأَحَدِ رَجُلَيْنِ: إِمَّا رَجُلٍ عَمِلَ فِيهِ بِطَاعَةِ اللَّهِ فَسَعِدَ بِمَا شَقِيتَ بِهِ، وَ إِمَّا رَجُلُ عَمِلَ فِيهِ بِمَعْصِيَةِ اللَّهِ فَشَقِيَ بِمَا جَمَعْتَ لَهُ؛ فَكُنْتَ عَوْناً لَهُ عَلَى مَعْصِيَتِهِ، وَلَيْسَ أَحَدُ هذَيْنِ حَقِيقاً أَنْ تُؤْثِرَهُ عَلَى نَفْسِكَ.
امام عليه السلام به فرزندش امام حسن عليه السلام فرمود:
چيزى از مال و ثروت دنيا را بعد از خود باقى مگذار زيرا آنچه باقى مى‏ گذارى براى يكى از دو كس خواهد بود: يا كسى كه آن را در راه اطاعت خداوند مصرف مى‏كند كه در اين صورت او به چيزى سعادتمند شده كه تو به‏ سبب آن محروم شده‏ اى يا براى كسى مى ‏گذارى كه آن را در راه معصيت خداوند به‏كار مى‏گيرد در نتيجه تو به‏سبب چيزى كه براى او اندوخته‏ اى شقاوتمند، و محروم از سعادت مى‏ شوى و در واقع‏ او را در گناهش يارى كرده‏ اى و سزاوار نيست هيچ‏ يک از اين دو كس را بر خويشتن مقدم دارى{1}‏.
مرحوم سيد رضى مى ‏گويد: «اين سخن به ‏گونه ديگرى نيز نقل شده است و آن چنين است: اما بعد (از حمد و ثناى الهى)، آنچه از دنيا هم ‏اكنون در اختيار توست پيش از اين در دست ديگران بوده است و بعد از تو نيز به ديگران مى‏ رسد تو اموال را براى يكى از دو كس گردآورى مى ‏كنى: يكى آن‏كس كه آن را در راه طاعت الهى صرف مى ‏كند و با آن سعادتمند مى ‏شود در حالى كه تو از آن محروم مانده اى يا كسى كه آن را در راه معصيت خداوند صرف مى كند و تو به‏ سبب آنچه براى او گردآورى كرده ‏اى شقاوتمند خواهى شد (چراكه كمك به گناه كرده‏ اى). هيچ ‏يک از اين دو، شايستگى اين را ندارد كه تو او (شخص صالح) را بر خود مقدم دارى و يا بار (گناه) او (شخص ناصالح) را بر دوش كشى بنابراين براى گذشتگان، رحمت خدا و براى بازماندگان، رزق پروردگار را طلب كن (و به فكر آخرت و آينده خويش باش)»؛ (
قَالَ الرَّضِى وَيرْوَى هَذَا الْكَلامُ عَلَى وَجْهٍ آخَرَ وَهُوَ: أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ الَّذِي فِي يَدِكَ مِنَ الدُّنْيَا قَدْ كَانَ لَهُ أَهْلٌ قَبْلَكَ، وَ هُوَ صَائِرٌ إِلَى أَهْلٍ بَعْدَكَ، وَإِنَّمَا أَنْتَ جَامِعٌ لِأَحَدِ رَجُلَيْنِ: رَجُلٍ عَمِلَ فِيَما جَمَعْتَهُ بِطَاعَةِ اللَّهِ فَسَعِدَ بِمَا شَقِيتَ بِهِ؛ أوْ رَجُلٍ عَمِلَ فِيهِ بِمَعْصِيَةِ اللَّهِ، فَشَقِيتَ بِمَا جَمَعْتَ لَهُ.
وَلَيْسَ أَحَدُ هذَيْنِ أَهْلًا أَنْ تُؤْثِرَهُ عَلَى نَفْسِكَ، وَلَا أَنْ تَحْمِلَ لَهُ عَلَى ظَهْرِكَ، فَارْجُ لِمَنْ مَضَى رَحْمَةَ اللَّهِ، وَ لِمَنْ بَقِيَ رِزْقَ اللَّه‏)
---------------------------------------------
[1]. سند گفتار حكيمانه:
مرحوم خطيب در كتاب مصادر نهج البلاغه مى گويد: اما تعبير اول را كه امام(عليه السلام)به فرزندش امام حسن(عليه السلام)وصيت مى كند گروهى از علما قبل از سيد رضى و بعد از او روايت كرده اند مانند صدوق در كتاب خصال و ابن عساكر در تاريخ دمشق و آمدى در غرر (با تفاوت مختصرى).
اما جمله دوم را مرحوم كلينى در روضه كافى نقل كرده و مخاطب امام(عليه السلام) يكى از اصحابش است كه مال قابل توجهى از امام(عليه السلام) درخواست كرد. امام(عليه السلام) فرمود: به زودى سهم من از بيت المال معين مى شود و من آن را با تو تقسيم مى كنم. او گفت: من به اين قناعت نمى كنم. از نزد حضرت بيرون رفت و به معاويه پيوست. امام(عليه السلام)اين سخن را به صورت نامه اى براى او نوشت. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 294).
شرح و تفسير : براى چه كسى باقى مى گذارى؟شرح و تفسير: سه ويژگى دنيا
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma