آداب عطسه زدن

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
حلية المتقين

اهمّيّت عطسه زدن وفلسفه آن
1. در حديثى صحيح ومعتبر مىخوانيم كه حضرت رضا عليه السلام فرمود: «خميازه كشيدن از شيطان وعطسه زدن از سوى خداوند جهانيان است».[1] (خميازه
كشيدن سبب كسالت مىشود وعطسه زدن مايه نشاط است).
2. در روايتى ديگر فرمود: «خداوند نعمتهاى فراوانى بر بندهاش ارزانى داشته، ولى بنده به هنگام صحّت بدن وسلامتى اعضا وجوارح، اين نعمتها را فراموش كرده وخدا را شكر نمىكند. ازاينرو، خداوند به بادى كه در بدنش وجود دارد دستور مىدهد كه جولان پيدا كرده واز بينىاش خارج شود (وعطسه كند)، به همين علّت دستور داده شده كه در اين حال حمد خدا گويد كه اين حمد، جبران شكر آن نعمتهاى فراموش شده است».[2]
3. از امام باقر عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «عطسه زدن چيز خوبى است، زيرا انسان را به ياد خدا مىاندازد وبراى بدن سودمند است».[3]
4. از حضرت رسول صلى الله عليه و آله روايت شده است كه فرمود: «عطسه زدن بيمار، نشانه عافيت وى وراحتى بدن اوست».[4]
5. از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هر كه عطسه زند، تا هفت روز از مردن در امان است».[5]
6. در حديثى ديگر فرمود: «عطسه متعدّد انسان را در برابر پنج بيمارى ايمن مىكند: خوره، لقوه[6] ، آبريزش چشم، خشونت پرهاى بينى، روييدن مو
در چشم».[7]
آداب عطسه زدن
ذكر عطسهكننده
1. از امام باقر عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هنگامى كه انسان عطسه زد اين ذكر را بگويد: اَلْحَمْدُ للهِِ رَبِّ الْعالَمينَ وَصَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَيْتِهِ».[8]
2. در حديث است كه امام صادق عليه السلام عطسه كرد، سپس فرمود: «اَلْحَمْدُ للهِِ رَبِّ الْعالَمِينَ».[9]
3. در حديثى مىخوانيم كه امام باقر عليه السلام فرمود: «هر كه در حاجتگاه عطسه كند، حمد الهى را از قلب خود بگذراند (يعنى آهسته بگويد)».[10]
4. از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هرگاه كسى در نماز عطسه كند، «اَلْحَمْدُ للهِِ» بگويد».[11]
5. از حضرت على عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هر كه بعد از عطسه كردن بگويد: «اَلْحَمْدُ للهِِ رَبِّ الْعالَمينَ عَلى كُلِّ حالٍ» به گوشدرد ودنداندرد
مبتلا نشود».[12]
6. در حديثى مىخوانيم كه امام صادق عليه السلام فرمود: «هر كه عطسه كرد، براى امان از دنداندرد وگوشدرد، حمد خدا گويد».[13]
7. از امام رضا عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هنگام عطسه زدن وكشتن حيوانات، صلوات بر حضرت رسول صلى الله عليه و آله لازم است».[14]
ذكر شنونده عطسه
1. از حضرت رسول صلى الله عليه و آله روايت شده است كه فرمود: «هرگاه كسى عطسه زد او را دعا كنيد، هر چند فاصله بسيارى در ميان شما باشد».[15]
2. از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «اگر در حال خواندن نماز متوجّه عطسه زدن كسى شدى بگو: «اَلْحَمْدُ للهِِ وَصَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ»، هر چند در ميان تو وشخصى كه عطسه زده فاصله بسيارى باشد».[16]
3. در حديث است كه مردى مسيحى عطسه زد، حضرت صادق عليه السلام به او «يَرْحَمَکَ اللهُ» گفت.[17]
4. از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «طفل نابالغى نزد حضرت رسول صلى الله عليه و آله عطسه زد وگفت: اَلْحَمْدُ للهِِ، حضرت به او فرمود: بارَکَ اللهُ فيکَ».[18]
5. در حديثى ديگر فرمود: «هر كه صداى عطسه كسى را بشنود وحمد الهى كند وبر محمّد واهلبيتش صلوات بفرستد، به چشمدرد ودنداندرد مبتلا نمىشود».[19]
پاسخ عطسهكننده
1. از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «حقّ مسلمان بر برادر مسلمانش آن است كه هنگام ملاقات به او سلام كند وهنگام بيمارى از او عيادت كند ودر غياب وى خيرخواه او باشد وهرگاه عطسه زند او را دعا كند. كسى كه عطسه زد بگويد: «اَلْحَمْدُ للهِِ رَبِّ الْعالَمينَ، لا شَريکَ لَهُ» وديگران به او بگويند : «رَحِمَکَ اللهُ» واو در پاسخ بگويد: «يَهْديكُمُ اللهُ وَيُصْلِحُ بالَكُمْ»».[20]
2. از امام باقر عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هر كه عطسه زد بگويد: «اَلْحَمْدُ للهِِ لا شَريکَ لَهُ» وديگران در جوابش بگويند: «يَرْحَمُکَ اللهُ» واو در پاسخ بگويد : «يَغْفِرُ اللهُ لَکَ وَلَنا»».[21]
3. از حضرت رسول صلى الله عليه و آله روايت شده است كه فرمود: «هنگامى كه مسلمانى عطسه زند وبه علّتى ساكت بماند (وذكرى نگويد)، ملائكه از جانب او مىگويند: «اَلْحَمْدُ للهِِ رَبِّ الْعالَمينَ» واگر اين ذكر را بگويد ملائكه مىگويند: «يَغْفِرُ اللهُ لَکَ»».[22]
4. از حضرت على عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هرگاه كسى عطسه زد به او بگوييد: «يَرْحَمُكُمُ اللهُ» واو در جواب بگويد: «يَغْفِرُ اللهُ لَكُمْ وَيَرْحَمُكُمْ»».[23]
تكرار عطسه
1. از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «سه بار عطسه زدن براى بدن مفيد است واگر بيش از سه بار باشد، نشانه بيمارى است».[24]
2. از امام باقر عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هرگاه عطسه تا سه بار تكرار شود براى عطسهكننده دعا كن واگر بيشتر شود او را رها كن».[25]
حديث جامع آداب عطسه
از امام باقر عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «سزاوار است كسى كه عطسه زد انگشت شهادت بر روى بينى بگذارد وبگويد: اَلْحَمْدُ للهِِ رَبِّ الْعالَمينَ وَصَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطّاهِرينَ، رَغْمَ اَنْفي للهِِ رَغْمآ داخِرآ صاغِرآ، غَيْرَ مُسْتَنكِفٍ
وَلا مُسْتَحْسِرٍ.[26] وچنانچه ديگرى عطسه زند تا سه بار يَرْحَمُکَ اللهُ بگويد واگر بيش از سه بار شود شَفاکَ اللهُ بگويد. واگر عطسهزننده مرد مؤمن باشد يَرْحَمُکَاللهُ
واگر زن باشد عافاکِ اللهُ واگر بچّه باشد زَرَعَکَ اللهُ[27] واگر بيمار باشد شَفاکَ اللهُ
واگر كافر ذمّى باشد هَداکَ اللهُ واگر پيامبر يا امام باشد صَلَّى اللهُ عَلَيْکَ بگويد ودر جواب بگويند: يَغْفِرُ اللهُ لَنا وَلَكُمْ».[28]

[1] . كافى، ج 2، ص 654، ح 5.
[2] . همان، ح 6.
[3] . كافى، ج 2، ص 654، ح 8؛ مكارم الأخلاق، ص 354.
[4] . كافى، ج 2، ص 654، ذيل حديث 19؛ مكارم الأخلاق، ص 356.
[5] . كافى، ج 2، ص 657، ذيل حديث 23.
[6] . «لَقوَه» يك‌نوع بيمارى است كه در چهره انسان پيدا مى‌شود و(بر اثر آن) لبودهان يا فك به طرفى كجمى‌شود (فرهنگ عميد).
[7] . مكارم الأخلاق، ص 355.
[8] . كافى، ج 2، ص 654، ح 9.
[9] . همان، ص 655، ح 14.
[10] . قرب الإسناد، ص 77، ح 229؛ بحارالأنوار، ج 76، ص 53، ح 2 و6.
[11] . كافى، ج 3، ص 366، ح 2.
[12] . كافى، ج 2، ص 655، ح 15؛ مكارم الأخلاق، ص 354.
[13] . كافى، ج 2، ص 656، ح 16.
[14] . عيون اخبار الرّضا 7، ج 2، ص 124.
[15] . كافى، ج 2، ص 653، ح 2.
[16] . همان، ج 3، ص 366، ح 3.
[17] . كافى، ج 2، ص 656، ح 18.
[18] . همان، ص 655، ح 12.
[19] . كافى، ج 2، ص 656، ح 17؛ مكارم الأخلاق، ص 353.
[20] . ترجمه: «خداوند شما را هدايت وقلبتان را اصلاح كند». كافى، ج 2، ص 653، ح1.
[21] . كافى، ج 2، ص 655، ح 14.
[22] . كافى، ج 2، ص 656، ح 19.
[23] . خصال، ج 2، ص 427؛ بحارالأنوار، ج 10، ص 111.
[24] . كافى، ج 2، ص 656، ح 20.
[25] . كافى، ج 2، ص 657، ح 27؛ مكارم الأخلاق، ص 354.
[26] . ترجمه: «حمد وسپاس مخصوص پروردگار جهانيان است. ودرود خداوند بر حضرتمحمّد 9واهل‌بيت پاكش باد. بينى‌ام براى رضاى خدا به عنوان تسليم بر خاك است، درحالى كه از اين مطلباستنكاف ندارم وپشيمان نيستم».
[27] . ترجمه: «خداوند تو را رشد دهد».
[28] . مكارم الأخلاق، ص 355.
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma