تعقیبات نماز صبح

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
مفاتیح نوین
سجده شکرتعقیبات نماز عشا

تعقیب نماز صبح از تعقیب سایر نمازها بیشتر و تأکید بر آن فزونتر، واحادیث فراوانى در فضیلت آن وارد شده است; ولى همان گونه که قبلاً هم گفته ایم هر کس به فراخور حال خویش هر مقدار که بتواند به جاى مى آورد.

1ـ امیرمؤمنان(علیه السلام) فرمود: «ذکر خدا، بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب، حتّى از مسافرت تجارتى نیز، در جلب روزى مؤثّرتر است».(1)

2ـ پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) فرمود: «هر کس از طلوع صبح تا طلوع آفتاب در مصلاّى خویش بنشیند و به تعقیب نماز مشغول باشد، خداوند او را از آتش دوزخ محفوظ دارد».(2)

3ـ امام باقر(علیه السلام) فرمود: «شیطان لشکر خویش را از زمان طلوع صبح تا طلوع آفتاب در زمین پراکنده مى کند، و همچنین لشکر شب خود را از غروب آفتاب تا از بین رفتن سرخى مغرب، منتشر مى سازد. از این رو پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى فرمود: در این دو وقت خدا را بسیار یاد کنید، چرا که در این دو وقت، شیطان آدمى را از یاد خدا غافل مى کند».(3)

4ـ به سند صحیح از امام رضا(علیه السلام) روایت شده است، که آن حضرت هنگامى که در خراسان بودند، پس از نماز صبح تا طلوع آفتاب در مصلاّى خویش مى نشستند و تعقیبات را به جاى مى آوردند، سپس مسواک هاى آن حضرت را مى آوردند و آن حضرت با آنها مسواک مى کرد آنگاه به تلاوت قرآن مجید مى پرداخت.(4)

5ـ از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) روایت شده است که: هر کس پس از نماز صبح، در مصلاّى خویش، تا هنگام طلوع آفتاب به تعقیب مشغول باشد و یاد خدا نماید، پاداش حج را دارد.(5)

6ـ در حدیث قدسى آمده است که خداوند فرمود: «اى فرزند آدم! بعد از صبح ساعتى و بعد از عصر نیز ساعتى مرا یاد کن، تا همه امور تو را کفایت کنم».(6)

دعاها، ذکرها و آیاتى که در تعقیب نماز صبح وارد شده است:

1ـ «شیخ صدوق» به سند معتبر از امام باقر(علیه السلام) روایت کرده است که: هر کس بعد از نماز صبح هفتاد مرتبه استغفار کند و بگوید: اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبِّى وَ أَتُوبُ إلَیْهِ خداوند او را بیامرزد.(7)

2ـ «شیخ صدوق» به سند صحیح از امیر مؤمنان(علیه السلام) روایت کرده است که: هر کس بعد از نماز صبح، یازده مرتبه سوره «توحید» را بخواند، در آن روز به گناهى دچار نمى شود هرچند شیطان تلاش کند.(8)

3ـ مرحوم «شیخ کلینى» به سند صحیح از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده است که: هر کس بعد از نماز صبح صد بار بگوید:

ما شاءَ اللّهُ کانَ، لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیم،

هرچه که خدا خواهد، محقّق است، هیچ جنبش و نیرویى نیست، مگر با کمک خداوند بلندمرتبه با عظمت

در آن روز هیچ ناگوارى نمى بیند.(9)

این روایت را مرحوم «شیخ طوسى» و بزرگان دیگر نیز در کتب دعا ذکر کرده اند.(10)

4ـ از امام باقر(علیه السلام) روایت شده است که: هر کس سوره «قدر» را پس از طلوع فجر هفت بار بخواند، هفتاد صف از فرشتگان بر او درود مى فرستند و هفتاد مرتبه براى او طلب رحمت مى کنند.(11)

5ـ از امام موسى کاظم(علیه السلام) روایت شده است که مردى نزد آن حضرت آمد و از شغل و حرفه خویش شکایت کرد و گفت: به هر کارى دست مى زنم سودى نمى برم و به هر حاجتى که روى مى آورم، برآورده نمى شود (و همه درها به رویم بسته شده است) امام(علیه السلام) فرمود: پس از نماز صبح ده مرتبه بگو:

سُبْحانَ اللّهِ الْعَظیمِ وَ بِحَمْدِهِ، اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَ اَسْأَلُهُ مِنْ فَضْلِهِ.

پاک و منزه است خداوند با عظمت و او را ستایش مى کنم. از خدا طلب آمرزش مى کنم و از فضلش مى طلبم.

آن مرد مى گوید: مدّت اندکى بر این کار مداومت ورزیدم که مشکلات من حل شد.(12)

در کتاب «کافى» و «مکارم الاخلاق» روایت شده است که مردى به امام کاظم(علیه السلام) عرض کرد: دعایى به من بیاموز که جامع دنیا و آخرت باشد و مختصر و آسان نیز باشد، آن حضرت همین دعا را به وى آموخت و فرمود که بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب آن را بخواند; آن مرد نیز چنین کرد و بر آن مداومت ورزید، در نتیجه وضعش خوب شد.(13)

6ـ عبداللّه بن سنان روایت کرده است که خدمت امام صادق(علیه السلام) رسیدم، آن حضرت فرمود: آیا مى خواهى دعایى به تو بیاموزم که با خواندن آن خداوند دَیْن تو را ادا کند و وضع و حالت خوب شود؟ گفتم: چه قدر به چنین دعایى نیازمندم. امام(علیه السلام)فرمود: بعد از نماز صبح بگو:

تَوَکَّلْتُ عَلَى الْحَىِّ الْقَیُّومِ الَّذى لا یَمُوتُ، وَالْحَمْدُ للهِِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ

توکل کردم بر خداى زنده پاینده اى که هرگز نمیرد و ستایش خاص خدایى است که فرزندى

وَلَداً، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِى الْمُلْکِ، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ، وَ کَبِّرْهُ

نگیرد و شریکى در فرمانروایى ندارد و نباشد برایش یارى از خوارى و او را بخوبى

تَکْبیراً، اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِکَ مِنَ الْبُؤْسِ وَ الْفَقْرِ، وَ مِنْ غَلَبَةِ الدَّیْنِ

بزرگ شمار خدایا به تو پناه برم از تنگدستى و ندارى و از فشار بدهکارى

وَالسُّقْمِ، وَ اَسْئَلُکَ اَنْ تُعینَنى عَلى اَدآءِ حَقِّکَ اِلَیْکَ وَاِلَى النّاسِ.(14)

و دردمندى و از تو مى خواهم که کمکم دهى بر پرداخت حق تو و حق مردم.

7ـ علاّمه مجلسى مى نویسد: مرحوم «طبرسى» و «کفعمى» و علماى دیگر از رسول خدا(صلى الله علیه وآله)روایت کرده اند که آن حضرت به اصحاب خود فرمود: آیا نمى توانید هر صبح و شام عهدى را از نزد خداوند بگیرید؟ گفتند: چگونه عهد بگیریم؟ فرمود: هر کس این دعا را بخواند، بر آن دعا مهرى مى زنند و تحت عرش الهى مى گذارند و چون روز قیامت فرا رسد، منادى ندا مى دهد: کجایند آنان که نزد خداى رحمان عهدى دارند و هر کس آن دعا را خوانده باشد، آن عهد را به او دهند و با آن عهدنامه، داخل بهشت شود.(15)

مرحوم «شیخ طوسى» این دعا (و عهدنامه) را در تعقیب نماز صبح آورده است:

اَللّهُمَّ فاطِرَ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ، عالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهادَةِ، اَلرَّحْمنَ

خدایا اى آفریننده آسمانها و زمین داناى غیب و شهود بخشاینده

الرَّحیمَ، اَعْهَدُ اِلَیْکَ فى هذِهِ الدُّنْیا اَنَّکَ اَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، وَحْدَکَ لا

مهربان من با تو عهد مى کنم در این دنیا که براستى تویى خدایى که معبودى جز تو نیست یکتایى که

شَریکَ لَکَ، وَاَنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، عَبْدُکَ وَرَسُولُکَ، اَللّهُمَّ

شریک برایت نیست و این که محمّد صلى اللّه علیه و آله بنده و رسول توست خدایا

فَصَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ، وَلا تَکِلْنى اِلى نَفْسى طَرْفَةَ عَیْن اَبَداً، وَلا اِلى

پس درود فرست بر محمّد و آلش و هرگز به اندازه چشم برهم زدنى مرا به خودم و نه به

اَحَد مِنْ خَلْقِکَ، فَاِنَّکَ اِنْ وَکَلْتَنى اِلَیْها تُباعِدْنى مِنَ الْخَیْرِ، وَتُقَرِّبْنى مِنَ

هیچ یک از مخلوقت وامگذار زیرا اگر مرا بدانها واگذارى از خیر دورم کرده و به شر نزدیکم

الشَّرِّ، اَىْ رَبِّ لا اَثِقُ اِلاَّ بِرَحْمَتِکَ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ الطَّیِّبینَ،

کرده اى اى پروردگار من اطمینان ندارم جز به رحمتت پس درود فرست بر محمّد و خاندان پاکیزه اش

وَاجْعَلْ لى عِنْدَکَ عَهْداً تُؤَدّیهِ اِلَىَّ یَوْمَ الْقِیمَةِ، اِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ.(16)

و این پیمان رانزد خود محفوظ نگهدار که در روز قیامت آن را به من بازگردانى که همانا تو خلف وعده نمى کنى.

8ـ در روایتى نقل شده است که هر کس بعد از نماز صبح صد بار بگوید:

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد

خدایا برمحمد و آل محمد درود فرست

خداوند او را از آتش جهنم حفظ فرماید.(17)

در تعقیبات نماز صبح این امور نیز وارد شده است:

1ـ ده مرتبه مى گویى:

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، اَلاَْوْصِیآءِ الرّاضینَ الْمَرْضِیّینَ

خدایا درود فرست بر محمّد و بر آلش همان اوصیاى خشنود پسندیده

بِاَفْضَلِ صَلَواتِکَ، وَبارِکْ عَلَیْهِمْ بِاَفْضَلِ بَرَکاتِکَ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِمْ وَ عَلى

به نیکوترین درودهایت و برکت فرست بر آنها به بهترین برکاتت و سلام برایشان

اَرْواحِهِمْ وَاَجْسادِهِمْ، وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ.(18)

و ارواح و اجسادشان و رحمت خدا و برکاتش.

2ـ خواندن این صلوات که براى خواندنش بعد از نماز ظهر و عصر جمعه، فضیلت فراوانى وارد شده است(19) و «شیخ طوسى» آن را در تعقیبات نماز صبح آورده است:

اَللّهُمَّ اَحْیِنى عَلى ما اَحْیَیْتَ عَلَیْهِ عَلِىَّ بْنَ اَبى طالِب، وَاَمِتْنى عَلى ما

خدایا مرا زنده دار بر آنچه على بن ابى طالب را بر آن زنده داشتى و بمیران بر آنچه

ماتَ عَلَیْهِ عَلِىُّ بْنُ اَبى طالِب عَلَیْهِ السَّلامُ.(20)

على بن ابى طالب بر آن درگذشت.

3ـ پس از آن بگو:

اَصْبَحْتُ اللّهُمَّ مُعْتَصِماً بِذِمامِکَ الْمَنیعِ، اَلَّذى لا یُطاوَلُ

صبح کردم خدایا در حالى که پناه آوردم به جوار (مقام) منیع تو که دستى بدان نرسد

وَلایُحاوَلُ، مِنْ ]شَرِّ[ کُلِّ غاشِم وَطارِق،مِنْ سآئِرِ مَنْ خَلَقْتَ وَما خَلَقْتَ

و مورد تجاوز واقع نگردد از شرّ هر ستمگر و هر راهزنى از تمام کسانى که آفریده اى و چیزهاى دیگرى که خلق کرده اى

مِنْ خَلْقِکَ الصّامِتِ وَ النّاطِقِ، فى جُنَّة مِنْ کُلِّ مَخُوف بِلِباس سابِغَة

چه (آنها که) خموش (اند) و چه گویا (خود را) در سپرى از هر چیز ترسناکى (نهادم) با لباسى بافته از

وَلاءِ اَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّکَ، مُحْتَجِباً مِنْ کُلِّ قاصِد لى اِلى اَذِیَّة، بِجِدار حَصین

دوستى خاندان پیمبرت و خود را بپوشانم از هر که قصد آزارم کند به سنگر محکم

الاِْخْلاصِ فِى الاِْعْتِرافِ بِحَقِّهِمْ، وَ التَّمَسُّکِ بِحَبْلِهِمْ، مُوقِناً اَنَّ الْحَقَّ لَهُمْ

اخلاص با اعتراف به حق آن بزرگواران و تمسک به رشته دوستى ایشان در حالى یقین دارم حق مخصوص آنها

وَمَعَهُمْ وَفیهِمْ وَبِهِمْ، اُوالى مَنْ والَوْا، وَ اُجانِبُ مَنْ جانَبُوا، فَاَعِذْنِى اللّهُمَّ

و نزد آنها و پیش آنها و به وسیله آنهاست دوست دارم هر که را دوست دارند و دورى جویم از هر که دورى جویند پس خدایا

بِهِمْ مِنْ شَرِّ کُلِّ ما اَتَّقیهِ، یا عَظیمُ حَجَزْتُ الاَْعادِىَ عَنّى بِبَدیعِ

به حق ایشان مرا از شر هر چه مى ترسم پناه ده اى خداى بزرگ، من دشمنان را بوسیله خداى پدید آورنده

السَّمواتِ وَالاَْرْضِ، اِنّا جَعَلْنا مِنْ بَیْنِ اَیْدیهِمِ سَدّاً وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدّاً

آسمانها و زمین از خود دور ساختم، همانا پیش رویشان سدى نهادیم و پشت سرشان نیز سدى،

فَاَغْشَیْناهُمْ فَهُمْ لا یُبْصِرُونَ.(21)

و پرده بر آنها افکندیم که نمى بینند.

این دعایى است که در هر صبح و شام مى توان آن را خواند و این همان دعایى است که امیر مؤمنان(علیه السلام) در لیلة المبیت (شبى که به جاى رسول خدا، در بسترش خوابید تا پیامبر از دست مشرکان مکّه نجات یابد) آن را خواند.(22)

4ـ مطابق روایتى از امام على بن موسى الرضا(علیهما السلام) هر کس بعد از نماز صبح یکصد مرتبه بگوید: «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیم» این ذکر به اسم اعظم از سیاهى چشم به سفیدى آن نزدیکتر است.(23)

5ـ از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است که آن حضرت فرمود: این دعا را براى امور دنیا و آخرت و برطرف شدن درد چشم، بعد از نماز صبح و مغرب بخوانند:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد عَلَیْکَ، صَلِّ عَلى مُحَمَّد

خدایا از تو مى خواهم به آن حقى که محمّد و آلش بر تو دارند که درود فرستى بر محمّد

وَآلِ مُحَمَّد، وَاجْعَلِ النُّورَ فى بَصَرى، وَ الْبَصیرَةَ فى دینى، وَ الْیَقینَ فى

و آلش و قرار ده روشنایى در دیده ام و بینایى در دینم و یقین در

قَلْبى، وَ الاِْخْلاصَ فى عَمَلى، وَ السَّلامَةَ فى نَفْسى، وَ السَّعَةَ فى رِزْقى،

دلم و اخلاص در عملم و سلامتى در جانم و فراخى در روزیم

وَ الشُّکْرَ لَکَ اَبَداً ما اَبْقَیْتَنى.(24)

و همیشه تا زنده ام دارى سپاسگزارت باشم.

6ـ در روایتى از امام محمّد تقى(علیه السلام) نقل شده است که آن حضرت فرمود: هر کس پس از نماز صبح این دعا را بخواند، خواسته هایش از خداوند به آسانى به دست آید و آنچه را که او بخواهد و آهنگ آن کند، خداوند کفایتش فرماید و آن را برآورده سازد; این دعا، مطابق نقل «مفتاح الفلاح» چنین است:

بِسْمِ اللهِ وَ صَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّد وآلِهِ، وَ اُفَوِّضُ اَمْرى اِلَى اللهِ، اِنَّ اللهَ

به نام خدا و درود خدا بر محمّد و آلش باد و واگذارم کارم را به خدا که براستى خدا

بَصیرٌ بِالْعِبادِ، فَوَقیهُ اللهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا، لا اِلهَ إلاَّ اَنْتَ، سُبْحانَکَ اِنّى

به کار بندگان بیناست «پس خدا از نیرنگهاى بد نگاهش داشت» معبودى جز تو نیست «منزهى تو که من

کُنْتُ مِنَ الظّالِمینَ، فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ، وَ کَذلِکَ نُنْجِى

از ستمکارانم پس ما دعایش مستجاب کردیم و از غم و اندوه نجاتش دادیم این چنین مؤمنان را

الْمُؤْمِنینَ، حَسْبُنَا اللهُ وَنِعْمَ الْوَکیلُ، فَاْنَقَلَبُوا بِنِعْمَة مِنَ اللهِ وَ فَضْل لَمْ

نجات دهیم» «خدا ما را بس است و چه نیکو وکیلى است پس با نعمت خدا و فزونى که دیگر

یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ، ما شآءَ اللهُ، لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِالله، ما شآءَ اللهُ لا ما

بدى به آنها نرسید بازگشتند» آنچه خدا خواهد، نیست جنبش و نه نیرویى مگر بوسیله خدا آنچه خدا خواهد مى شود نه آنچه

شآءَ النّاسُ، ما شآءَ اللهُ وَ اِنْ کَرِهَ النّاسُ، حَسْبِىَ الرَّبُّ مِنَ الْمَرْبُوبینَ،

مردم خواهند آنچه خدا خواهد مى شود اگر چه مردم ناخوش دارند بس است مرا پروردگار از (بندگان) پروریده شده،

حَسْبِىَ الْخالِقُ مِنَ الْمَخْلُوقینَ، حَسْبِىَ الرّازِقُ مِنَ الْمَرْزُوقینَ، حَسْبِىَ

بس است مرا آفریدگار از آفریدگان بس است مرا روزى ده از روزى خوران بس است مرا

اللهُ رَبُّ الْعالَمینَ، حَسْبى مَنْ هُوَ حَسْبى، حَسْبى مَنْ لَمْ یَزَلْ حَسْبى،

خدا پروردگار جهانیان بس است مرا آن که او بس است مرا، بس است مرا آن که همیشه مرا بس است

حَسْبى مَنْ کانَ مُذْ کُنْتُ حَسْبى، حَسْبِىَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ، عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ

بس است مرا آن که از وقتى بودم بسم بوده بس است مرا خدا معبودى جز او نیست بر او توکل کنم

وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ.(25)

و اوست پروردگار عرش با عظمت.

7ـ مرحوم «حاجى نورى» در کتاب «دار السلام» از استاد خود، عالم ربّانى مرحوم جناب حاج ملاّ فتحعلى سلطان آبادى نقل کرده است، که فاضل مقدّس آخوند ملاّمحمّد صادق عراقى در دشوارى و پریشان حالى و نهایت سختى بود، به گونه اى که هرگز براى او گشایشى حاصل نمى شد. شبى در خواب دید که در مکانى، خیمه اى بزرگ برپاست. پرسید این خیمه از کیست؟ گفتند این خیمه پناهگاه مطمئن و فریادرس بیچارگان حضرت مهدى امام منتظر عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف است. ملاّ محمّد صادق عراقى با عجله به خدمت آن حضرت مشرّف گردید و سختى زندگى و پریشانى حال خویش را به آن حضرت عرض کرد، و از آن بزرگوار خواست دعایى براى رفع مشکلات و اندوه خویش، به او تعلیم فرماید. آن حضرت وى را به سمت خیمه اى که یکى از سادات در آن جا بود، راهنمایى نمود. آخوند ملاّ محمّد صادق از خدمت آن حضرت بیرون آمد و به همان خیمه اى که امام اشاره کرده بود، وارد شد; دید سیّد جلیل القدر و عالم بزرگوار، جناب آقا سیّد محمّد سلطان آبادى در آن خیمه روى سجّاده نشسته و مشغول دعا و ذکر است، آخوند بر وى سلام کرد و حکایت حال خویش را براى او نقل کرد. سیّد نیز براى گشایش کار و وسعت رزق، دعایى به وى آموخت.

مرحوم آخوند از خواب بیدار شد، و متوجّه شد که آن دعا را به خوبى مى داند، او که پیش از این، با سیّد محمّد سلطان آبادى میانه اى نداشت، بعد از این خواب، به خدمت سیّد رسید، وى را به همان حالتى دید، که در خواب مشاهده کرده بود، دید آن بزرگوار در مصلاّى خود نشسته، مشغول ذکر و استغفار است، سلام کرد و سیّد پاسخ داد. آنگاه تبسّمى نمود، گویا از جریان باخبر است. آخوند براى رفع مشکلات خویش، دعایى خواست، و سیّد نیز همان دعایى که در خواب به وى تعلیم داده بود را خواند. آخوند ملاّ محمّد صادق، آن دعا را خواند، و در مدّت کمى از سختى و مشکلات زندگى بیرون آمد و به آسایش و آسودگى رسید.

آن دعا چنین بود:

اوّل: پس از طلوع فجر دست بر سینه خود بگذارد و هفتاد مرتبه بگوید: یا فتّاح (یعنى اى گشاینده امور).

دوم: این دعا را که در کافى براى حلّ مشکلات و شفاى بیماران نقل شده است بخواند:

لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ العَلِىِّ الْعَظیمِ، تَوَکَّلْتُ عَلَى الْحَىِّ الَّذى لا

جنبش و نیرویى مگر بوسیله خدا نیست توکل کردم بر (خداى) زنده اى که

یَمُوتُ، وَ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلاوَلَداً، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ

نمیرد و ستایش خاص خدایى است که همسر و فرزندى نگیرد و شریکى

فِى الْمُلْکِ، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیراً.(26)

در فرمانروایى ندارد و خوارى ندارد تا نیازمند یاور باشد و به نحو کامل او را بزرگ شمار.

سوم: بعد از نماز صبح بخواند آن دعایى که پیش از این (صفحه 1053) گذشت (بسم الله و صلّى الله على محمّد و آله و افوّض امرى الى الله ... تا آخر).

 

 


1. مکارم الاخلاق، صفحه 305.
2. مکارم الاخلاق، صفحه 305 و بحارالانوار، جلد 83، صفحه 129، حدیث 2.
3. مفتاح الفلاح، صفحه 252.
4. فقیه، جلد 1، صفحه 504، حدیث 1451.
5. تهذیب، جلد 2، صفحه 138، حدیث 303.
6. همان مدرک، صفحه 329، حدیث 965.
7. ثواب الاعمال، صفحه 165 و بحارالانوار جلد 83، صفحه 134، حدیث 15.
8. ثواب الاعمال، صفحه 45 و بحارالانوار، جلد 83، صفحه 135، حدیث 18.
9. کافى، جلد 2، صفحه 530، حدیث 24.
10. مصباح المتهجّد، صفحه 209 و مصباح کفعمى، صفحه 66.
11. بحارالانوار، جلد 83، صفحه 161، حدیث 40.
12. عدة الداعى، صفحه 266 و بحارالانوار، جلد 83، صفحه 130، حدیث 5.
13. کافى، جلد 2، صفحه 550، حدیث 12 و مکارم الاخلاق، صفحه 283.
14. تفسیر عیاشى، جلد 2، صفحه 320، حدیث 182 و بحارالانوار، جلد 83، صفحه 132، حدیث 8.
15. بحارالانوار، جلد 83، صفحه 152، حدیث 35.
16. مصباح المتهجّد، صفحه 214 و بلدالامین، صفحه 53 (با اندکى تفاوت).
17. بحارالانوار، جلد 83، صفحه 133، حدیث 10.
18. مصباح المتهجّد، صفحه 207.
19. اعلام الدین، صفحه 366.
20. مصباح المتهجّد، صفحه 207.
21. مصباح المتهجّد، صفحه 212 و بحارالانوار، جلد 83، صفحه 148، حدیث 31.
22. بلد الامین، صفحه 27.
23. مهج الدعوات، صفحه 316 و بحارالانوار، جلد 83، صفحه 162، حدیث 41.
24. کافى، جلد 2، صفحه 549، حدیث 11.
25. مفتاح الفلاح، صفحه 84 و کافى، جلد 2، صفحه 547، حدیث 6 (با مقدارى تفاوت).
26. کافى، جلد 2، صفحه 551، حدیث 3.
سجده شکرتعقیبات نماز عشا
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma