حضانت

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
استفتائات جلد 3
نفقهاحکام وطى به شبهه

سؤال 702ـ لطفاً فتواى خود را با شرایط فعلى زنان در جامعه، و با توجّه به مهر و علاقه اى که خداوند در ضمیر آنان نهاده، در مورد اصلاح مدّت حضانت فرزندان در نزد مادران بفرمایید، تا با ارائه آن به مجلس و قانون گذاران بتوانیم این مادّه قانونى را اصلاح نماییم.

جواب: مشهور در میان فقهاى ما این است که حضانت دختر تا هفت سال، و پسر تا دو سال، در اختیار مادر است; مگر این که عسر و حرج شدیدى براى مادر پیدا شود، که براى پدر نباشد، و بیش از این مقدار را ایجاب کند. ضمناً به این نکته توجّه داشته باشید که قوانین اسلام ـ بلکه هر قانونى ـ ناظر به حال اکثریّت است، و موارد نادر و اتّفاقى معیار نیست. بى شکّ مصلحت فرزندان غالباً ایجاب مى کند که زیر نظر پدران باشند، و به خاطر همین بوده که اسلام چنین قانونى وضع کرده است، ولى چون شما تنها به موارد خاصّى توجّه کرده اید، تعجّب نموده اید. البتّه مسأله صلاحیّت پدر، یا مادر در مورد حضانت شرط است، و اگر یکى از آن دو فاقد صلاحیّت باشد، حقّ آنها سلب مى شود.

سؤال 703ـ پسر بچّه اى دو سال دوران حضانت خود را نزد مادر سپرى نموده است. اکنون با انقضاى مدّت حضانت مادر، پدر قصد استرداد طفل را دارد. امّا طفل و مادر آن چنان به یکدیگر وابسته و علاقه مند هستند، که جدا کردن آنها حتّى هفته اى یک روز، با مشقّت صورت مى گیرد. با توجّه به این مطلب، در صورتى که متخصّصین روانشناسى نظر دهند که جدا کردن طفل از مادر، به سلامت روحى و روانى و جسمانى کودک صدمه وارد مى کند، و موجب مشقّت و فشار شدید روحى و روانى به مادر خواهد بود، تکلیف چیست؟ اگر پدر به دلیل اشتغال خارج از منزل، بلکه خارج از شهرِ محلِّ سکونت، بخواهد طفل را به دیگرى بسپارد، چه حکمى دارد؟

جواب: در صورتى که طبق گواهى کارشناسان خبره و متدیّن ثابت شود که جدا کردن پسر بچّه دو ساله از مادرش خطرات شدیدى براى مادر یا آن بچّه به همراه دارد، نباید او را از مادرش جدا کرد.

سؤال 704ـ حضانت طفل خنثاى مشکل پس از اتمام مدّت شیرخوارگى با کدام یک از والدین خواهد بود؟ و ملاک آن چیست؟

جواب: در صورتى که بتوانند با هم توافق کنند مشکل نیست; در غیر این صورت قرعه مى زنند.

سؤال 705ـ آیا کفر مانع حقّ حضانت به شمار مى آید؟

جواب: در صورتى که خطر مادّى و معنوى بچّه را تهدید نکند اشکالى ندارد; هر چند (بنابر احتیاط) در زمان حیات پدر مسلمان، حضانت آنها در اختیار اوست.

سؤال 706ـ آیا مباشرت در حضانت ضرورى است، و با عدم امکان آن، حقّ حضانت ساقط مى شود، یا استنابت نیز جایز است؟

جواب: استفاده از کمکِ خادم، یا کمک کار با نظارت خودش مانعى ندارد، ولى سپردن به دیگرى به طور کامل اشکال دارد.

سؤال 707ـ در فرض سؤال بالا، در صورتى که استنابت در حضانت جایز باشد، آیا جواز مشروط بر عدم قدرت بر مباشرت مى باشد، یا بطور مطلق جایز است؟

جواب: مشروط نیست.

سؤال 708ـ در حکم دادگاه آمده: «چون براى نگهدارى و حضانت طفل از محکمه اذن نگرفته، حقّ حضانت ندارد» این مسأله چه صورت دارد؟

جواب: در مدّتى که حضانت وظیفه زن است، اجازه دادگاه شرط نیست.

سؤال 709ـ طبق مادّه 1167 قانون مدنى، ولد زنا ملحق به زانى نیست، آیا مى توان با درنظر گرفتن وضعیّت این اطفال و آینده آنان، ولایت قهرى پدرشان را بر آنان مقرّر نموده، و از این باب آنان را ملزم به حضانت طفل و پرداخت نفقه و نگهدارى از آنان نمود؟ و در صورت نبودن پدر، جدّ پدرى، و در صورت فقدان وى، دیگر اقوام پدرى را، با رعایت قاعده الأقرب فالأقرب، ملزم به این کار کرد؟

جواب: عدم الحاق ولد الزنا به زانى در مورد ارث است; ولى در نفقه و حضانت، زانى موظّف است آن را بر عهده بگیرد. به تعبیر دیگر، ولد الزّنا احکام ولد را دارد، الاّ ما خرج بالدلیل.

سؤال 710ـ مى دانیم که مادر، 9 ماه فرزند را در شکم دارد، و بسیارى از قوّت و نیروى او به این طریق از دست مى رود، و به خاطر زایمان، نیز دچار بیماریهایى مى شود. چرا با تمام این مشکلات، که یک زن در بزرگ کردن طفل خود و حتّى شیر دادن او دارد، به هنگام جدایى زن و شوهر از یکدیگر، (جز در موارد معدودى) فرزند به پدر سپرده مى شود؟

جواب: شکّى نیست که مرد براى حمایت از فرزند خود قدرت بیشترى دارد، و موارد استثنایى نمى تواند حکم کلّى را تغییر دهد.

نفقهاحکام وطى به شبهه
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma