8 ـ حدّ محارب

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
استفتائات جلد 3
9ـ حدّ ارتدادمستثنیات حدّ سرقت

سؤال 986ـ الف) شرایط صدق محارب و مفسد فى الارض در عصر حاضر چیست؟ اگر عدّه اى از مسیحیان در بعضى از کشورها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، با مسلمانان در حال جنگ باشند، آیا احکام محارب درباره آنها جارى مى شود؟

ب) آیا براى تحقق عنوان محاربه، صرف تهدید با اسلحه کافى است، یا تحقّق قتل یا سرقت نیز لازم است؟ چنانچه سرقت لازم باشد، آیا نصاب شرط است؟

ج) آیا در تحقّق عنوان محاربه، مکان نیز دخالت دارد؟ مثلا، آیا لازم است عمل ارتکابى در دارالاسلام باشد، یا در غیر دارالاسلام نیز صدق عنوان محاربه امکان پذیر است؟

جواب: محارب به کسى مى گویند که با اسلحه مردم را تهدید کند و قصد جان یا مال یا ناموس مردم را داشته باشد، و در محیط اجتماع ناامنى ایجاد کند. مفسد فى الارض کسى است که منشأ فساد گسترده اى در محیطى شود; هر چند بدون توسّل به اسلحه باشد، مانند قاچاقچیان موادّ مخدّر و کسانى که مراکز فحشا را به طور گسترده ایجاد مى کنند. و اگر در غیر کشور اسلامى، این کار در منطقه مسلمان نشین صورت گیرد، حکم محارب نیز جارى مى شود.

سؤال 987ـ اگر سه نفر به قصد کشتن شخصى و سرقت اموالش، سوار ماشین وى شوند، و در جادّه او را کشته، و ماشینش را به سرقت ببرند. در حالى که از یک رشته طناب و یک اسلحه پلاستیکى استفاده کرده باشند. (بر فرض اثبات وقوع جرم قتل، و خفه کردن وى در اثر طناب، و سرقت ماشین،) آیا نامبردگان محارب محسوب مى شوند؟

جواب: چنین کسانى محارب نیستند، و احکام قاتل و مانند آن را دارند; مگر این که این عمل را تکرار کنند; به گونه اى که منشأ ناامنى گردد، و عنوان مفسد پیدا کنند.

سؤال 988ـ اگر قاتل قصد داشته باشد که چنانچه از زندان آزاد شود باز هم شخص یا اشخاص دیگرى را بدون هیچ دلیل بکشد، آیا مفسد فى الارض محسوب شده، و مهدور الدم مى باشد؟

جواب: این نیّت سبب نمى شود که مصداق مفسد فى الارض گردد; ولى اگر چنین نیّتى احراز شود مى توانند او را همچنان در زندان نگه دارند تا اصلاح شود.

سؤال 989ـ لطفاً درباره مجازات محارب در فرض هاى زیر فتواى شریف را مرقوم فرمایید:

الف) اگر محارب فاقد دست یا پا باشد، آیا حاکم شرع مى تواند مجازات قطع را انتخاب کرده، و به قطع عضو موجود اکتفا کند، یا باید مجازات هاى غیر قطع را برگزیند؟

ب) اگر حاکم شرع حکم به قطع بدهد و قبل از اجراى حکم، یک عضو یا هر دو عضو مورد حکم معدوم شود، آیا حدّ ساقط مى شود، یا باید یکى دیگر از مجازاتهاى محارب إعمال شود؟ اگر یک عضو محارب قطع شده، فقط به قطع عضو دیگر اکتفا مى شود؟

جواب: چنانچه قاضى بین قطع دست و پا و مجازات دیگر مخیّر باشد، باید مجازات دیگر را انتخاب کند. و اگر چنین نباشد، عضوى را که موجود است قطع مى کند.

سؤال 990ـ با توجّه به بند الف ماده 195 قانون مجازات اسلامى که درباره مجازات صلب مى گوید: «نحوه بستن موجب مرگ مصلوب نگردد.» و با عنایت به بند ج همان مادّه که در آن مى خوانیم: «اگر محکوم به صلب پس از سه روز زنده بماند، نباید او را کشت.» بفرمایید:

اگر مجرى حکم، محکوم به صلب را به گونه اى ببندد که باعث مرگ وى شود، آیا ضامن است؟

جواب: اعتقاد ما در مورد دار زدن این است که، باید طورى دار بزنند که محکوم بمیرد; مانند آنچه در زمان ما مرسوم است. این همان چیزى است که از ادّله شرعیّه استفاده مى شود.

سؤال 991ـ لطفاً در مورد «نفى بلد» به سؤالات زیر پاسخ فرمایید:

الف) منظور از نفى بلد چیست؟ از بین بردن، تبعید کردن، آواره نمودن دائمى، یا معانى دیگر؟

ب) اگر نفى به معناى تبعید باشد، آیا مراد تحت نظر قرار دادن در محلّ تبعید است، یا زندانى کردن وى در آن محل؟

ج) اگر منظور تحت نظر قرار دادن باشد، در موارد خاصّى که تبعید به مفاسد دیگرى منتهى مى شود (مانند تبعید زنان، قاچاقچیان و افراد شرور) آیا مى توان تبعید را به حبس تبدیل نمود؟

د) اگر محارب از محل تبعید فرار کند، آیا حاکم شرع مى تواند پس از دستگیرى وى، تبعید را به یکى دیگر از مجازاتهاى چهارگانه (جزاى نقدى، حبس یا تعزیر) تبدیل نماید؟

هـ) آیا حکم عدم جواز نفى بلد زن در باب زنا را مى توان به تبعید زن در باب محاربه تسرّى داد؟

جواب: الف) منظور از نفى بلد همان تفسیر معروف آن یعنى تبعید کردن است. ب) کافیست در آن محل تحت نظر باشد، و زندانى کردن دلیلى ندارد.

ج) در مواردى که تبعید تنها مجازات مجرم است، اگر راه حل منحصر به زندان باشد، مى توان او را در محلّ تبعید زندانى کرد.

د) در صورتى که بیم فرار مجدّد باشد، مى توان در محلّ تبعید او را زندانى کرد.

هـ) آرى مى توان تسرّى داد; زیرا فقها به دلایلى استناد جسته اند که آن دلایل عمومیّت دارد.

سؤال 992ـ اگر نفى بلد به معناى تبعید باشد بفرمایید:

الف) آیا مى توان مدّت محکومیّت به تبعید را طىّ چند مرحله و به طور متناوب اجرا نمود؟

ب) مدّت نفى بلد در مورد محارب و زانى بکر چقدر است؟

ج) در دو فرض معسر یا مؤسر بودن محکوم علیه، هزینه هاى ضرورى وى در تبعیدگاه بر عهده کیست؟

جواب: الف) جایز نیست.

ب) حدّ آن یک سال است.

ج) اگر مؤسر باشد بر عهده خود اوست، و اگر معسر باشد بر عهده بیت المال است.

9ـ حدّ ارتدادمستثنیات حدّ سرقت
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma