معاینه

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
استفتائات جلد 3
احکام مختلف معالجه و درمانویزیت

سؤال 1380ـ پزشکان زن براى معالجه خانمهاى بیمار به عورت آنها نگاه مى کنند، این عمل چه حکمى دارد؟

جواب: این کار تنها در صورت ضرورت، و به مقدار ضرورت، جایز است.

سؤال 1381ـ لمس و نگاه بدن زن یا مرد کافر براى تشریح، توسّط دانشجویان پزشکى چه حکمى دارد؟

جواب: تنها به مقدار ضرورت جایز است.

سؤال 1382ـ در صورتى که عمل جرّاحى، یا پانسمان، منوط به نظر یا لمس عورت باشد، آیا اولویّت با هم جنس است؟

جواب: همجنس اولویّت دارد.

سؤال 1383ـ بعضى از خانمها براى معالجه به دکتر مرد مراجعه مى کنند. آیا دکتر با علم به این که این خانم قادر است به دکتر زن مراجعه کند، مى تواند او را معالجه نماید؟

جواب: در فرض سؤال دکتر باید او را به طبیب زن راهنمایى کند; مگر این که آن زن واقعاً اعتقادى به طبیب زن نداشته باشد، و خود را ناچار بداند.

سؤال 1384ـ آیا پرستاران در صورت عدم ضرورت، مى توانند پانسمان بیمارهاى غیر همجنس را بررسى و تعویض نمایند؟

جواب: جایز نیست.

سؤال 1385ـ در مراکز بیمارستانى، یا مطب، یا رادیولوژى، یا سونوگرافى، که بعضاً بیمار باید بخشى یا همه بدن خود را عریان نماید، رفت و آمد پرسنل امرى عادّى است، و معمولا چشمشان به بدن نامحرم مى افتد. آیا این رفت و آمدها، که گاه ضرورى و گاه ربطى به بیمار ندارد، جایز است؟

جواب: جز در موارد ضرورت جایز نیست.

سؤال 1386ـ سونوگرافى نسوج نرم، مثل بیضه ها، پستان، عروق دست و پا، نیازمند عریان شدن موضع است، و این مواضع در معرض دید متخصّص سونوگرافى قرار مى گیرد. با توجّه به این که متخصّص سونوگراف زن، بسیار کم، و در برخى از شهرها وجود ندارد، رجوع به مردان چه حکمى دارد؟

جواب: تنها در صورت ضرورت براى درمان جایز است.

سؤال 1387ـ در موارد فوق معمولا غیر از محلّ مورد معاینه، اطراف آن نیز عریان مى شود. عریان کردن اطراف، که در معرض دید قرار مى گیرد، چه حکمى دارد؟

جواب: به مقدارى که لازم است باید عریان شود.

سؤال 1388ـ آیا در سونوگرافى از شکم یا پستان خانمها، از نظر حرمت نگاه پزشک غیر هم جنس، تفاوتى وجود دارد؟

جواب: تفاوتى میان این دو نیست.

سؤال 1389ـ بیمار در مواردى، براى رادیولوژى، باید عریان شود. این کار، گاه در مقابل غیر هم جنس اتّفاق مى افتد، مثل موارد اورژانسى که هم جنس حضور ندارد، در این شرایط نگاه به بدن نامحرم چگونه است؟

جواب: تا ضرورت قطعى نباشد نگاه کردن جایز نیست.

سؤال 1390ـ در مواردى که رادیولوژى یا سونوگرافى شلوغ است، اگر متصدّیان براى انجام خدمات منتظر پوشیدن لباس نفر قبلى باشند متضرّر مى شوند، لذا قبل از این که فردى کاملا لباس بپوشد، نفر بعد باید آماده شود. در این مواقع مشتریان چشمشان به بدن یا موى نامحرم مى افتد; چنین وضعیّتى از نظر شرعى چه حکمى دارد؟ آیا متصدّیان باید ضرر را متقبّل شوند، تا گناه براى دیگران اتّفاق نیافتد؟

جواب: براى حفظ ارزشهاى اسلامى گاه باید ضررهایى را متحمّل شد.

سؤال 1391ـ براى تشخیص زمان زایمان، ماما باید دست را داخل رحم زن حامله کند، آیا این کار جایز است؟

جواب: در صورت ضرورت جایز است.

سؤال 1392ـ آیا پزشک مرد متخصّص زنان، مجاز به انجام آنچه در سؤال قبل آمد مى باشد؟

جواب: در صورت دسترسى به پزشک زن، این کار براى پزشک مرد جایز نیست. و در صورت عدم دسترسى، تنها به هنگام ضرورت جایز است.

سؤال 1393ـ آیا عدم منع آن در طول تاریخ توسّط اقوام و ملل مختلف دلیل مجاز بودن چنین کارى نمى شود؟

جواب: در طول تاریخ نیز همیشه در موارد ضرورت این کار انجام شده است.

سؤال 1394ـ فلسفه حرمت نگاه به عورت، جلوگیرى از مفاسد اجتماعى عنوان شده است. آیا جنبه غیر اخلاقى این کار، و عدم ورود به حریم خصوصى افراد، نیز نقشى در این تحریم دارد؟

جواب: آرى این جنبه نیز مؤثّر است.

سؤال 1395ـ آیا مشاهده چگونگى زایمان جهت آموزش پزشکان مجاز است؟ با توجّه به این که ممکن است با آموزش زایمان در آینده انسان یا انسانهایى از مرگ حتمى نجات یابند، این امر براى مردان چه حکمى دارد؟

جواب: در فرض مسأله به عنوان ضرورت مانعى ندارد.

سؤال 1396ـ آیا مشاهده چگونگى زایمان جهت آموزش از طریق فیلم ویدیویى یا سى دى کامپیوترى جایز است؟

جواب: با شرایطى که در بالا گفته شد جایز، و این مقدّم بر مشاهده مستقیم است.

سؤال 1397ـ آیا لمس و نگاه مولاژ (مجسّمه هاى آموزشى که از جنس پلاستیک و شبیه اعضاء بدن انسان ساخته شده) براى دانشجویان یا اساتید غیر هم جنس، بدون قصد لذّت جایز است؟

جواب: براى آموزش هاى لازم مانعى ندارد.

سؤال 1398ـ در معاینات مربوط به مثانه، باید آلت تناسلى شستشو و ضد عفونى شود. و با وارد ساختن دستگاهى در آن وضع مثانه مشاهده گردد. آیا این کار توسّط پرسنل اتاق عمل (هم جنس، یا غیر هم جنس) جایز است؟

جواب: تنها در صورت ضرورت جایز است.

سؤال 1399ـ نگاه و لمس در اتاق عمل به ندرت شهوانى، بلکه امرى کاملا عادى است. آیا عادى شدن، حکم شرعى را تغییر مى دهد؟

جواب: عادى شدن حکم شرع را تغییر نمى دهد; ولى این کار به مقدار ضرورت جایز است.

در همه مراحل آماده سازى بیمار، از تعویض لباس تا انجام امور دیگر حاضرند، و هم زمان هر کس کار مربوط به خود را انجام مى دهد. آیا تعویض لباس در مقابل دیدگان گروه جایز است؟

جواب: تنها در مورد ضرورت جایز است.

سؤال 1401ـ آیا لمس و نظر باطن بدن نامحرم، اعم از ریه ها، ناى، مرى، قلب، معده، روده، مثانه و رحم، حکم ظاهر را دارد؟

جواب: لمس و نظر به باطن حکم ظاهر را ندارد; ولى بهتر آن است تنها به موارد ضرورت قناعت شود.

سؤال 1402ـ بیهوش ساختن بیمار و کنترل علایم حیاتى وى در اتاق عمل، معمولا توسّط پرسنل مرد انجام مى گیرد، و تا آخر عمل جرّاحى آنچه در معرض دید پزشک جرّاح است، معمولا در معرض دید پرسنل اتاق عمل و گروه بیهوشى نیز هست. آیا مشاهده بدن بیمار غیر هم جنس توسّط این افراد جایز است؟

جواب: در صورت ضرورت اشکال ندارد.

سؤال 1403ـ آیا حکم لمس و مشاهده فرد بیهوش و باهوش، زنده و مرده، مسلمان و کافر متفاوت است؟

جواب: همه اینها در حال ضرورت جایز است.

سؤال 1404ـ با توجّه به این که براى بیمار بیهوش امکان پوشانیدن بدن وجود ندارد، آیا افراد دیگر، اعمّ از پزشک، پرسنل بیهوشى، جرّاح، تکنسین هاى اتاق عمل، کارمندان عادّى بیمارستان، مکلّف به پوشانیدن بدن او از نامحرم هستند؟

جواب: تا آنجا که مى توانند و امکان دارد باید بدن او را بپوشانند.

سؤال 1405ـ لمس بدن بیمار با دستکش پلاستیکى چه حکمى دارد؟

جواب: اگر مفاسدى بر آن مترتّب نشود اشکالى ندارد.

سؤال 1406ـ براى معاینه کلیه ها لمس مستقیم ضرورى است، ولى از روى لباس نازک و بدون نگاه هم بیمارى قابل تشخیص است. آیا در این صورت لمس و نگاه بدون پوشش، یا با پوشش جایز است؟

جواب: با پوشش مانعى ندارد.

سؤال 1407ـ ختنه کردن افراد بالغ چه حکمى دارد؟ با توجّه به این که این کار بدون مشاهده و لمس امکان ندارد.

جواب: از بابت ضرورت جایز است.

سؤال 1408ـ در بسیارى از موارد در اتاق عمل، یا غیر اتاق عمل، نیاز به وصل سوند است، و این کار بدون نگاه و لمس آلت تناسلى امکان پذیر نیست. آیا نگاه و لمس براى این کار جایز است؟

جواب: آرى در موارد ضرورت جایز است.

سؤال 1409ـ مراجعه زنان نامحرم به دندان پزشکانى که با دستکش پلاستیکى کار مى کنند، و تماس دست آنان با صورت به وسیله دستکش است، چه حکمى دارد؟

جواب: در صورتى که همجنس یافت نشود، جایز است.

احکام مختلف معالجه و درمانویزیت
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma