سؤال 433 ـ اگر انسان فراموش کند که روزه قضا دارد و آن را انجام ندهد و چند روز مانده به ماه مبارک یادش بیاید، ولى نتواند قضا را بجا آورد، حکم او چیست؟
جواب: آنچه از قضاى روزه مانده، بعد از ماه رمضان بجا مى آورد و احتیاط آن است که براى هر یک روز روزه یک مدّ طعام (یعنى معادل 750 گرم گندم) به فقیر بدهد.
سؤال 434 ـ شخصى سه روز روزه بدهکار مى باشد و سه روز هم به ماه رمضان مانده است، اگر پیش از ظهر افطار کند، آیا کفّاره دارد؟ و اگر تا سال دیگر تأخیر بیندازد، چه حکمى دارد؟
جواب: اگر قبل از ظهر افطار کرده، کفّاره تأخیر دارد; یعنى براى هر یک روز یک مدّ طعام باید بدهد و از گناه خود استغفار کند و قضاى آن را بعداً بجا آورد و اگر بعد از ظهر بوده علاوه بر آنچه گفته شد باید کفّاره افطار روزه قضا را هم بدهد.
سؤال 435 ـ آیا در مدّ طعام، که به عنوان کفّاره روزه پرداخته مى شود، گوشت هم کفایت مى کند؟
جواب: به تنهایى اشکال دارد.
سؤال 436 ـ آیا کسى که قضاى روزه ماه رمضان بدهکار است، مى تواند نذر کند و روزه بجا آورد؟ کسى که قضاى روزه هاى ماه رمضانش را بجا آورده باشد، ولى کفّاره روزه ماه رمضان بدهکار است چطور؟
جواب: نذر در تمام این موارد اشکال دارد.
سؤال 437 ـ در ماه مبارک رمضان امتحان داشتم و چون درسها را تا آن زمان مطالعه نکرده بودم، دچار این اضطراب شدم که شاید با گرفتن روزه نتوانم در امتحان موفّق شوم; البتّه قبل از شروع ماه مبارک، سه روز از روزه هاى قضایم را گرفتم، ولى در آن روزها به هیچ عنوانى درس نخواندم و با این که هیکل درشتى داشتم ضعف مى کردم (از نظر بدنى عذرى ندارم) به همین جهت روزه نگرفتم; البتّه با تمام شدن امتحانات، باقیمانده ماه مبارک را روزه گرفتم، حکم روزه هایى که نگرفتم چیست؟
جواب: ترک عمدى روزه در ماه مبارک رمضان کفّاره دارد، و گناه بزرگى است; ولى اگر شما یقین داشته اید که در آن شرایط روزه بر شما واجب نیست، کفّاره ندارد.