گستره تاریخ در قرآن

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
پیام قرآن جلد 08
1. چگونگى آفرینش آدم در قرآن و عهدیننقش تاریخ در مسائل تربیتى

گفتیم قسمت مهمى از مباحث تربیتى و مواعظ و اندرزهاى و بشارت ها و انذارها و بیم ها و امیدهاى قرآن، در قالب مسائل تاریخى بیان شده; و به قدرى زیبا و گویا و مؤثر مطرح شده که هر شنونده اى را بى اختیار به سوى آن اهداف عالى مى کشاند و تا انسان سوره هایى مانند یوسف، انبیاء، طه، قصص، مریم و آل عمران و بقره و... را، مطالعه نکند به عظمت فوق العاده مباحث تاریخى قرآن پى نمى برد.

اصولا مباحث تاریخى قرآن داراى ویژگى هاى زیر است:

1. تکیه بر قسمت هاى حساس و انداختن ذره بین قوى روى مسائلى که نقش مهم تربیتى دارند.

2. خالى بودن از هر گونه حشو و زوائد.

3. خالى بودن از تناقض و تضاد و ناهماهنگى.

4. بر خلاف روش تاریخ نگارى معمول آن زمان (حتى قرن ها بعد از آن)، که تاریخ به عنوان یک سرگرمى که حداکثر به عنوان یک آگاهى از وضع گذشتگان مطرح مى شد; و هیچ تجزیه و تحلیلى که شکل فلسفه تاریخ و درس هاى آموخته شده از سرگذشت پیشینیان باشد نداشت، در مباحث تاریخى قرآن مجید هم به ریشه هاى مسائل توجه شده و هم به پیامدهاى آن، به گونه اى که حس کنجکاوى و روح دقت و تفکر را در شنونده و خواننده بر مى انگیزد، و جالب این که در همه جا حوادث غیر آموزنده را که جز اطاله کلام و اتلاف وقت، ثمرى ندارد حذف مى کند.

5. جداسازى حقایق تاریخى از افسانه ها که از مسائل بسیار پیچیده تلقّى مى گردد، در قرآن مجید به صورت دقیقى مورد توجّه قرار گرفته است.

توضیح این که عواملى وجود داشته که همیشه تاریخ با افسانه هایى دروغین آمیخته شود. از جمله آن ها، سرگرمى و ارضاى عواطف کودکانه و تحریک تخیّلات و ایجاد جاذبه هاى دروغین بوده است; بطورى که مى توان گفت افسانه ها و اسطوره ها بخش مهمى از تواریخ پیشینیان و رکن اصلى آن را تشکیل مى دهد.

روى این حساب، اگر خود را در زمان نزول قرآن مجید و در محیط زندگى پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله)فرض کنیم، مى بینیم آنچنان تواریخ آن زمان با خرافات آمیخته شده بود ـ خرافاتى که دهان به دهان مى گشت و در زمره مسلّمات شمرده مى شد ـ که جدا سازى آن براى افراد درس خوانده امکان پذیر نبود، تا چه رسد افراد بى سواد.

علماى آن زمان که همان ربانیون و احبار یهود و نصارى بودند، و همچنین کاهنان مشرک عرب نیز پاسداران این اسطوره ها و خرافات و قصه ها بودند.

مسلماً کسى که در چنین محیطى زندگى کند و به سن چهل سالگى برسد، تار و پود افکار او آنچنان با این افسانه ها و اسطوره ها بافته مى شود که جدایى از آن عادتاً ممکن نیست. آیا چنین کسى قدرت دارد تواریخ را در آن محیط تاریک پاک سازى کند و حقایق را از خیالات و خرافات جدا سازد؟ یک محقق درس خوانده تاریخ امروز به زحمت قادر بر چنین کارى است، چگونه مى توان از فرد درس نخوانده اى در آن روز چنین انتظارى را داشت؟!

اکنون به سراغ نمونه هایى از تواریخ قرآن مى رویم و یک مقایسه کوتاه، آنچه در بالا گفته شد را روشن مى کند:

 

1. چگونگى آفرینش آدم در قرآن و عهدیننقش تاریخ در مسائل تربیتى
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma