فصل چهل و سوّم: احکام وصیّت

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
استفتائات جلد 2
ارث گروه اوّلفصل چهل و دوّم: احکام شهادت

سؤال 1323 ـ آیا انسان مى تواند ثلث مالش را هنگام وصیّت در اشیاى خاصّى قرار دهد؟

جواب: براى هر موردى که مشروع و مباح است مى تواند وصیّت کند، و ثلث را در مال خاصّى که بخواهد تعیین نماید.

سؤال 1324 ـ اگر کسى بخواهد همسرش پس از فوتش مادام الحیات در منزل مسکونى او سکونت داشته باشد و سایر ورثه مزاحمتى براى او ایجاد نکنند، چگونه باید وصیّت کند؟

جواب: مى تواند منافع خانه را به عنوان ثلث به او واگذار کند و احتیاطاً از ورثه هم رضایت بگیرد، و یا این که منافع مزبور را به همسرش در برابر چیز معیّنى مصالحه کند و عوض را دریافت دارد، و از همه بهتر این که منافع خانه را به عنوان «عُمرى» و «سُکنى» (یعنى اسکان همسرش در آن خانه مادام الحیات) به او واگذار کند، در این صورت ورثه حقّ بیرون کردن او را از خانه مادام العمر ندارند.

سؤال 1325 ـ اگر شخصى بیش از ثلث اموالش را ثلث قرار دهد و فرزندانش هم با توجّه به باقیمانده موافقت کنند، سپس در اواخر عمرش (سه ماه قبل از فوت) وصیّتنامه اى تنظیم و در آن قسمتى از اموال خود را به فردى هبه نماید، حکم هبه و وصیّتنامه را بیان فرمایید:

جواب: چنانچه رضایت آنها مشروط به باقیماندن مقدار مزبور بوده و او در آخر عمر چیزى را ببخشد، وصیّت مازاد بر ثلث نافذ نیست.

سؤال 1326 ـ چندى قبل یکى از دوستان به رحمت ایزدى پیوست، از ایشان وصیّتنامه اى به جاى مانده که طبق آن باید ثلث دارائى اش صرف مخارج کفن و دفن و نماز و روزه شود و هر چه باقى ماند کار خیر انجام شود، اکنون براى ما دو سؤال پیش آمده، لطفاً جواب این دو سؤال را روشن فرمایید:

الف) ایشان مقدار نماز و روزه را معیّن نکرده است، براى اجراى وصیّت ایشان چند سال باید نماز و روزه بخریم؟

جواب: اگر مقدار ثلث زیاد است، به اندازه اى که احتمال مى دهید از او نماز و روزه فوت شده، و یا عیب و اشکالى داشته استیجار کنید، و بقیّه را در کار خیر مصرف نمایید.

ب) آیا مصرف یک سوّم اموال ایشان جهت کار خیر فوریّت دارد، یا مى توان با تأنّى و در دراز مدّت انجام داد؟

جواب: باید در کوتاه مدّت انجام گیرد.

ج) آیا اثاث معمول منزل، مثل ظروف و وسایل آشپزخانه، باید در محاسبه اموال بطور دقیق بیاید؟

جواب: آرى، آن هم باید محاسبه شود.

سؤال 1327 ـ شخصى در وصیّتنامه دوّم خود چنین مى نویسد:

«خانه اى در خیابان فلان دارم، آن را به فرزندم یوسف منتقل کردم، به شرط آن که اختیار فسخ مادام الحیات با خودم باشد. و قطعه زمینى که داراى دو سند مى باشد به دو دخترم، محبوبه و منیره، براى جهیزیّه آنها منتقل نمودم، و اختیار فسخ در این مورد نیز مادام الحیات با خودم مى باشد» با توجّه به عبارات فوق، آیا این وصیّت مصداق هبه است، یا صلح تلقّى مى شود؟ و آیا اختیار فسخ مادام الحیات ضررى به صحّت آن وارد نمى کند؟

جواب: ظاهر این است که این واگذارى به صورت هبه، یا صلح بلاعوض ـ که آن هم مفهوم هبه را دارد ـ مى باشد، بنابراین چنانچه مورد هبه را تحویل داده، صحیح است و خیار فسخى که براى خودش قرار داده، آن هم مشکلى ندارد، امّا اگر تحویل نداده باطل است.

سؤال 1328 ـ شخصى محترم و خیّر در وصیتنامه خود از بازماندگان درخواست نموده، از محلّ ثلث اموال او یک حسینیّه و یک مسجد احداث نمایند. بازماندگان حسینیّه را ساخته اند و اکنون در صدد احداث مسجد مى باشند، حال با توجّه به امور زیر، آیا مى توان به جاى مسجد حسینیّه اى دیگر، یا یکى دو سالن به بناى امامزاده محل اضافه نمود؟

الف) منطقه از نظر مسجد اشباع مى باشد و مى توان گفت هر 100 تا 150 متر یک مسجد وجود دارد، بطورى که از بعضى مساجد فقط چند روز اوّل ماه محرم استفاده مى شود.

ب) بازماندگان متوفّى اصرار به ساخت مسجد در محل و محدوده زندگى خود دارند.

ج) وکیل متوفّى، که مسئول اجراى وصیّتنامه مى باشد، و نیز اطرافیان آن مرحوم با توجّه به حضور گسترده مردم در امامزاده محل به منظور زیارت و نیز برگزارى مراسم مختلف مذهبى از قبیل زیارت عاشورا، دعاى ندبه، جشن اعیاد مذهبى، جشن میلاد معصومین(علیهم السلام) و جلسات قرآن و احیا و شب زنده دارى لیالى قدر و عزادارى ماه محرّم الحرام و دیگر مراسم مذهبى در این امامزاده، تمایل به احداث بنایى براى رفع نیازها در این مکان مقدّس دارند.

د) زمینهاى امامزاده همگى وقف مى باشند و ساخت مسجد در این مکان چندان مناسب و ضرورى نمى باشد.

جواب: وصیّت را نمى توان تغییر داد و باید مسجد ساخته شود، البتّه در محلّى که احتیاج به مسجد بیشتر است، خواه دور باشد یا نزدیک (در صورتى که جاى معیّنى در وصیّتنامه تعیین نشده باشد).

ارث گروه اوّلفصل چهل و دوّم: احکام شهادت
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma