1 الحاق اولاد و نفى ولد

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
احکام خانواده در پرتو فقه اسلامى
2 فرزند نامشروع4 احکام سقط جنین

سؤال 746. مردى به مسافرت رفته و مسافرتش بیش از یک سال طول کشیده است. در این مدّت همسرش پسرى به دنیا آورده که بعداً باعث اختلاف بین زوجین شده و بدین سبب مرد زنش را طلاق داده است. اینک آن زن از دنیا رفته و آن پسر بزرگ شده و حقّش را مى خواهد. مرد مى گوید: «زنم این بچّه را بعد از یک سال از مسافرتم به دنیا آورده است، او پسر من نیست; هرچند همسرم عفیفه و مؤمنه بوده، و از او هیچ بدى ندیده ام» و زن تا آخر عمرش مى گفت: «این بچّه فرزند شوهرم است و روز قیامت حقّم را خواهم گرفت». اکنون چند سؤال مطرح است:

الف) آیا قول شوهر قبول مى شود؟

ب) اگر مشکوک باشد که زن بچّه را دوازده ماه بعد از سفر زوج، یا قبل از دوازده ماه به دنیا آورده، حکم چیست؟

ج) حکم ارث و محرمیت این پسر نسبت به آن زن و شوهر و بچّه هاى آن دو چیست؟

د) حکم خود این پسر فى حدّ ذاته چیست؟

جواب: چنانچه تولّد بچّه از آن زن معلوم باشد و شوهر ادّعا کند که بعد از یک سال از مسافرت او بوده و دلیلى بر ادّعاى خود نداشته باشد، آن بچّه متعلّق به آن زن و شوهر و با هر دو محرم است و از هر دو ارث مى برد; ولى اگر مرد بتواند با دلیل شرعى ثابت کند که یک سال بعد از سفر او متولّد شده فرزند او محسوب نمى شود.

سؤال 747. دخترى از طریق نامشروع باردار شده و حملش را به پسرى نسبت مى دهد; ولى آن پسر مى گوید: «من یقین دارم قبل و بعد از من افراد دیگرى نیز با او ارتباط داشته اند» این حمل شرعاً به کدامیک از آنها تعلّق دارد؟ مهر المثل این دختر را چه کسى باید بپردازد؟

جواب: اگر با اختیار و رضایت دختر بوده مهر المثل تعلّق نمى گیرد، و اگر به جبر و اکراه بوده هر کدام از آنها باید مهر المثل جداگانه اى بدهند; و در مورد فرزند اگر ثابت شود چند نفر با او زنا کرده اند و معلوم نشود بچّه منتسب به کدامیک است، باید با قرعه تعیین کنند.

سؤال 748. درباره اماره فراش و نفى ولد به دو سؤال زیر پاسخ دهید:

الف) آیا براى اجراى اماره فراش، احراز وقوع مطلق نزدیکى کافى است، یا نزدیکى باید به گونه اى باشد که احتمال حاملگى، هر چند به صورت ضعیف، وجود داشته باشد؟ مثلاً برخى از فقهاى عظام وطى در دبر را، به ویژه در صورت عزل، یا عدم انزال، براى جریان اماره فراش کافى نمى دانند. نظر حضرتعالى چیست؟

جواب: در تمام این موارد احتمال انعقاد فرزند هست، و اماره فراش محسوب مى شود.

ب) با توجّه به فرض فوق، اماره فراش در کدام یک از حالت هاى زیر جارى است؟

1. عزل

2. عدم انزال

3. وطى در دبر

4. نزدیکى در ایام عادت ماهانه

5. استفاده یکى از زوجین، یا هر دو، از وسایل پیشگیرى از حاملگى

6. عقیم شدن زوج عمل جرّاحى

7. اثبات عقیم بودن زوج به وسیله آزمایشات پزشکى

8. صغیر بودن زوج

9. خصىّ و مجبوب بودن زوج

جواب: در تمام موارد بالا اماره فراش موجود است; زیرا هیچ کدام دلیل قطعى عدم انعقاد فرزند نیست.

سؤال 749. با توجّه به این که از شرایط تحقّق اماره فراش، این است که از زمان وقوع نزدیکى تا هنگام تولّد، کمتر از شش ماه، و بیش از حداکثر مدّت حمل نگذشته باشد، لطفاً بفرمایید:

الف) اگر زمان وضع حمل به طور معمول نرسیده باشد، ولى با عمل جرّاحى طفل را زودتر متولّد کنند، تا از حداکثر حمل (10 ماهه) تجاوز نکند، آیا اماره فراش جارى، و طفل ملحق به شوهر است؟

جواب: در این صورت ملحق به فراش نیست.

ب) تاریخ نزدیکى و فاصله میان آمیزش و تولّد به چه وسیله اى تعیین مى شود؟ اگر چندین نزدیکى در طُهر واحد انجام شود، مبدأ حمل کدام است؟ اگر زوجین با یکدیگر توافق کنند که از تاریخ نزدیکى تا زمان تولّد، بیشتر از ده ماه یا کمتر از شش ماه گذشته، آیا چنین توافقى پذیرفته، و نَسَب طفل نفى مى گردد؟

جواب: منظور از فراش نزدیکى نیست که تاریخ آن را تعیین کنند، بلکه همین اندازه که زن در خانه شوهر باشد، که امکان نزدیکى درباره او مى رود، اماره فراش حاصل است.

سؤال 750. آیا شرط حداقل 6 ماه، فقط مربوط به طفلى است که صحیح و سالم و زنده به دنیا بیاید، یا شامل طفل مریض، ناقص، یا طفلى که مرده به دنیا آمده نیز مى شود؟

جواب: اطفال مریض و ناقص و مانند آن را نیز شامل مى شود، مشروط بر این که انسان محسوب شوند.

سؤال 751. همان طور که مستحضرید براى اماره فراش، احراز و اثبات وقوع نزدیکى در مورد زوجین لازم نیست. آیا احراز وطى براى جریان اماره فراش در وطى به شبهه در مورد جریان اماره فراش نسبت به وطى به شبه نیز نیازى به احراز و اثبات نزدیکى نیست، یا از آن جا که نزدیکى به شبهه خلاف اصل است، باید احراز شود؟ یعنى آیا اجراى اماره فراش در وطى به شبهه (مثلاً) متوقّف بر اقرار و اعتراف واطى به نزدیکى است؟

جواب: در مورد وطى به شبهه احراز وطى لازم است.

سؤال 752. خانمى اظهار مى دارد که: «از مورّخه 30/6/76 تا 30/6/77 در عقد منقطع مردى بوده، و فرزندش در تاریخ 8/5/77 به دنیا آمده است» مرد نفى ولد مى کند، و مى گوید: «عقد منقطع آنها از 15/1/77 به مدّت شش ماه بوده، و چون فرزند مذکور در مدّت کمتر از شش ماه از تاریح عقد به دنیا آمده، متعلّق به ایشان نیست» لطفاً بفرمایید:

الف) با توجّه به اختلاف طرفین در مبدأ عقد منقطع، و عدم ارائه دلیل معتبر یا بینه شرعى بر صحّت اظهاراتشان، قول کدام یک مقدّم است؟

ب) با توجّه به نفى ولد از سوى زوج، آیا امکان الحاق فرزند مذکور به زوج وجود دارد؟

ج) زوجه مى گوید: سر دفتر ازدواج شماره فلان، صیغه عقد منقطع را جارى نموده، و سر دفتر مذکور نیز ادّعاى زوجه را تأیید مى نماید. ولى در دفاتر خود چیزى ثبت نکرده است. آیا با یک شاهد و قسم زوجه، ادّعاى وى ثابت مى شود؟

جواب: فرزند مذکور به زوج ملحق نیست.

سؤال 753. درباره اماره فراش و نفى ولد به سؤال زیر پاسخ دهید:

آیا براى اجراى اماره فراش، احراز وقوع مطلق نزدیکى کافى است، یا نزدیکى باید به گونه اى باشد که احتمال حاملگى، هر چند به صورت ضعیف، وجود داشته باشد؟ مثلا برخى از فقهاى عظام وطى در دبر را، به ویژه در صورت عزل، یا عدم انزال، براى جریان اماره فراش کافى نمى دانند. نظر حضرتعالى چیست؟

جواب: در تمام این موارد احتمال انعقاد فرزند هست، و اماره فراش محسوب مى شود.

 

2 فرزند نامشروع4 احکام سقط جنین
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma