عفو در قرآن

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
گفتار معصومین(علیهم السلام) ج1
عفو در روایات26عفو و گذشت

قرآن مى فرماید: «(خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ); (به هر حال) با آنها مدارا کن و عذرشان را بپذیر، به نیکیها دعوت نما، و از جاهلان روى بگردان (و با آنها ستیزه مکن)».(1)

این سه دستور که به پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) داده شده، بیانگر اهمیّت عفو و گذشت است. دستور اوّل توصیه به عفو مى کند. دستور دوم اشاره به این دارد که بیش از آنچه مردم قدرت دارند از آنها نخواهد. و در دستور سوم توصیه به بى اعتنایى نسبت به مزاحمتهاى جاهلان است که آن نیز آمیخته با نوعى عفو و گذشت مى باشد.

در حدیثى آمده است که وقتى آیه فوق نازل شد، پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله)به جبرئیل فرمود: منظور از این آیه چیست؟ و چه کارى باید انجام دهد؟ جبرئیل عرض کرد: نمى دانم باید از درگاه خداوند سؤال کنم. بار دیگر برگشت و عرض کرد: «اِنَّ اللهَ سَیَاْمُرُکَ اَنْ تَعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَکَ وَ تُعْطِیَ مَنْ حَرَمَکَ وَ تَصِلَ مَنْ قَطَعَکَ; خداوند به تو دستور مى دهد کسى را که به تو ستم کرده عفو کنى و کسى که تو را محروم کرده مشمول عطاى خود سازى و کسى که از تو بریده با او پیوند محبّت برقرار کنى».(2)

«(وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلاَ تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللهُ لَکُمْ وَاللهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ); آنها باید عفو کنند و چشم بپوشند، آیا دوست ندارید خداوند شما را ببخشد؟ و خداوند آمرزنده و مهربان است».(3)

این آیه ناظر به جریان اِفک است یعنى تهمتى که بعضى از منافقان به یکى از همسران رسول خدا(صلى الله علیه وآله) زده بودند و از این طریق مى خواستند حیثیّت پیامبر و اسلام را زیر سؤال ببرند و نشان مى دهد که عفو و گذشت درباره همه مطلوب است، حتّى گناه کاران و آلودگان; زیرا این آیه زمانى نازل شد که گروهى از اصحاب بعد از داستان افک قسم یاد کردند به هیچ یک از کسانى که در این ماجرا درگیر بودند کمک مالى نکنند. این آیه نازل شد و آنها را از شدّت عمل و خشونت باز داشت و دستور عفو و گذشت داد.(4)

به این نکته نیز باید توجّه داشت که عفو به معناى گذشت است امّا «صَفْح» علاوه بر گذشت، به روى خود نیاوردن و ترک ملامت است که مرحله اى بالاتر از گذشت مى باشد.


1. اعراف، آیه 199.
2. تفسیر مجمع البیان، ج 2، ص 512.
3. نور، آیه 22.
4. براى آگاهى بیشتر از داستان افک به تفسیر نمونه، ج 14، ص 394، ذیل آیه 11 سوره نور مراجعه نمایید.

 

عفو در روایات26عفو و گذشت
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma